بغية الطلب في تاريخ حلب: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR02211J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
'''بغية الطلب في تاريخ حلب'''، اثر معروف ابن عديم دربارۀ جغرافيا و تاريخ حلب كه در آن روزگار و پس از آن با اقبال فراوان روبرو شد و نزديك به همۀ مورخان معاصر وى و سده‌هاى بعدى از آن بهره بردند. بغية الطلب كتاب جامع و دقيقى در جغرافيا و تاريخ حلب است كه اطلاعات مهمى نيز دربارۀ شام، مصر و عراق دارد.اين كتاب نمونۀ خوبى در شيوۀ جغرافيانويسى و تاريخ‌نگارى اسلامى است كه با استناد به روايات شفاهى و مآخذى كه تا زمان مؤلف در دسترس بوده، نوشته شده است. همچنين اطلاعات منحصر به فردى دربارۀ سرزمين‌هاى خلافت به دست مى‌دهد كه در كتاب‌هاى ديگر وجود ندارد و به واسطۀ اين كتاب از تاراج مغول، حملۀ صليبى‌ها و حوادث طبيعى مصون مانده است. | |||
== ساختار و گزارش محتوا == | == ساختار و گزارش محتوا == | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
[[رده:تاریخ (عمومی)]] | [[رده:تاریخ (عمومی)]] | ||
[[رده:تاریخ آسیا]] | [[رده:تاریخ آسیا]] | ||
نسخهٔ ۳ نوامبر ۲۰۱۶، ساعت ۰۹:۴۹
| نام کتاب | بغية الطلب في تاريخ حلب |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | ابن عدیم، عمر بن احمد (نويسنده)
زکار، سهیل (محقق) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | DS 99 /ح8الف2 |
| موضوع | حلب - تاریخ
حلب - سرگذشت نامه |
| ناشر | دار الفکر |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE2211AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
بغية الطلب في تاريخ حلب، اثر معروف ابن عديم دربارۀ جغرافيا و تاريخ حلب كه در آن روزگار و پس از آن با اقبال فراوان روبرو شد و نزديك به همۀ مورخان معاصر وى و سده‌هاى بعدى از آن بهره بردند. بغية الطلب كتاب جامع و دقيقى در جغرافيا و تاريخ حلب است كه اطلاعات مهمى نيز دربارۀ شام، مصر و عراق دارد.اين كتاب نمونۀ خوبى در شيوۀ جغرافيانويسى و تاريخ‌نگارى اسلامى است كه با استناد به روايات شفاهى و مآخذى كه تا زمان مؤلف در دسترس بوده، نوشته شده است. همچنين اطلاعات منحصر به فردى دربارۀ سرزمين‌هاى خلافت به دست مى‌دهد كه در كتاب‌هاى ديگر وجود ندارد و به واسطۀ اين كتاب از تاراج مغول، حملۀ صليبى‌ها و حوادث طبيعى مصون مانده است.
ساختار و گزارش محتوا
جلد اول كتاب به جغرافياى حلب پرداخته و مشتمل بر شرحى دربارۀ جغرافياى تاريخى اين منطقه، پيش از اسلام و بعد از آن است. مؤلف به نظريات جغرافى‌نويسان پيشين نظير جيهانى، دربارۀ مناطق غربى قلمرو اسلام اشاره مى‌كند و آنگاه با ذكر نام درياچه‌ها، توضيحاتى دربارۀ آنها مى‌دهد. و سپس به توضيح دربارۀ رودخانه‌هاى منطقۀ حلب مى‌پردازد و پس از آن با ذكر نام كوه‌ها، وقايع تاريخى مربوط به هر يك را شرح مى‌دهد. ابن عديم در اين جلد، حلب را جزو اقليم چهارم از اقاليم سبعه شمرده و با استناد به آثار بطلميوس، طول و عرض جغرافيايى آن را مشخص كرده است. همچنين به شرح آب و هواى منطقه، با توجه به روايات تاريخى از زمان اسكندر به بعد پرداخته است. پس از آن معادن و سنگ‌هاى منطقه را با استناد به محققان پيشين توضيح داده است. باب‌هاى بعدى كتاب دربارۀ مزارات، قبور انبياء و اولياء، مقام ابراهيم، عجايب و غرائب حلب،مكان‌هاى خاص و طلسمات اين منطقه است. در اين مجلد، بابى در فضايل حلب هست كه مؤلف در آن با نقل رواياتى از نبى اكرم(ص) به ستايش اين منطقه پرداخته و سپس حلب را در دورۀ فتوح شرح داده است. باب ديگر دربارۀ بناها، حصارها، بيمارستان‌ها، مدارس و... از ابتدا تا زمان ابن عديم است. در پايان اين جلد،مؤلف با ذكر نام شهرهاى اين منطقه، نظير قنسرين، طرطوس و شام به توضيح مفصل دربارۀ آنها پرداخته، از جمله ضبط صحيح نام شهرها، آب و هوا، مردم شناسى، تجارت، صناعت، تاريخ حكام و سلاطين روحى و مسيحى و اسلامى، تاريخ شهرها و...را آورده است.
از جلد دوم تا پايان كتاب، شرح مفصلى است، دربارۀ مشاهير و رجالى كه در اين منطقه بوده‌اند. و ذيل نام مشاهير، تاريخ منطقۀ حلب به تفصيل آمده است. در اين مجلدات، اعلام به ترتيب حروف الفبا مرتب شده‌اند. ابن عديم پس از شرح اصل و نسب مشاهير، به توضيح مفصل دربارۀ وقايع زندگى آنها مى‌پردازد و از بناهايى سخن مى‌گويد كه ايشان بانيان آنها بوده‌اند.
ويژگى‌ها
ابن عديم با شرح مستند وقايع و زمان دقيق آن، بر ارزش كتاب خود افزوده است.شرح رجال او دور از تعصبات قومى و اعتقادى است.
ويژگى ديگر اين كتاب، ذكر نام منابعى است كه از بين رفته‌اند؛ نظير: القرع و الشجر في النسب، تأليف ابومحمد نسابه، كتاب تاريخ معرّى، تأليف ابى غالب همام بن فضل بن مهذّب معرّى و كتاب نسب الاوس و الخزرج، تأليف ابومحمد نسّابه معروف به ابن القداح و جز آن.
وضعيت
اين كتاب در اصل در 30 تا 40 جلد تأليف شده بوده كه از آن همه فقط ده جلد به خط مؤلف موجود است و در كتابخانه‌هاى استانبول نگهدارى مى‌شود: جلد اول: كتابخانۀ اياصوفيه به شماره 3036 هشت جلد: كتابخانۀ طوپقاپى به شماره 2925. دو جلد: كتابخانۀ ملّت/سليمانيه امروزى به شماره 1404. بخش حرف«م» اين كتاب گم شده است.
سه جلد اين كتاب نيز در كتابخانه‌هاى موصل، پاريس و لندن موجود است.
از مجلدات بغية الطلب، يك مجلد آن با همين عنوان، به كوشش على سويم در1976م به چاپ رسيده و چاپ ديگر از تمام مجلدات موجود آن در سوريه به تحقيق سهيل زكاردر 1408ق1988/م انجام شده است. و نيز فؤاد سزگين، چاپ عكسى نسخۀ استانبول را در موسسۀ تاريخ علوم عربى و اسلامى(معهد تاريخ العلوم العربية و الاسلامية) آلمان منتشر كرده است. نسخه حاضر از روى چاپ نسخۀ سهيل زكار در 12 جلد وزيرى با جلد گالينگور مجموعا در 5863 صفحه‌از سوى انتشارات«دار الفكر»بيروت به چاپ رسيده است. نوبت چاپ و سال انتشار آن نامعلوم است.
از اين دوازده جلد، جلد 11 و 12 به فهرست‌هاى عمومى كتاب؛ يعنى فهرست موضوعات، اشعار و رجزها، أعلام اماكن و افراد و روات و جمعيت‌ها و قبايل و غيره اختصاص يافته است.
منابع
1-مقدمه محقق كتاب دكتر سهيل زكار.
2-دائرة المعارف بزرگ اسلامى، جلد اول، مدخل: آل ابى جرادة، ص 546 نويسنده:بخش معارف.
3-دانشنامه جهان اسلام، جلد سوم، مدخل: بغية الطلب.
پیوندها
مطالعه کتاب بغية الطلب في تاريخ حلب در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور