شرح رسالة التوحید: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۶: خط ۶:
    | پدیدآوران =  
    | پدیدآوران =  
    [[اح‍س‍ائ‍ی‌، ع‍ل‍ی‌ ن‍ق‍ی‌ ب‍ن‌ اح‍م‍د]] (نويسنده)
    [[اح‍س‍ائ‍ی‌، ع‍ل‍ی‌ ن‍ق‍ی‌ ب‍ن‌ اح‍م‍د]] (نويسنده)
    [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم ; محقق]] (نويسنده)
    [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم]] (نويسنده)
    |زبان
    |زبان
    | زبان = عربی
    | زبان = عربی
    خط ۴۷: خط ۴۷:
    {{وابسته‌ها}}
    {{وابسته‌ها}}
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:کلام و عقاید]]
    [[رده: مباحث خاص کلامی]]
    [[رده:الهیات (توحید)]]


    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 دی 1401]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1401 توسط محمد خردمند]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1401 توسط محمد خردمند]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1401 توسط محسن عزیزی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1401 توسط محسن عزیزی]]

    نسخهٔ ‏۹ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۹:۰۲

    شرح رسالة التوحید
    شرح رسالة التوحید
    پدیدآوراناح‍س‍ائ‍ی‌، ع‍ل‍ی‌ ن‍ق‍ی‌ ب‍ن‌ اح‍م‍د (نويسنده) جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم (نويسنده)
    ناشرمؤسسة شمس هجر
    مکان نشرلبنان - بیروت
    سال نشر1428ق - 2007م
    چاپ2
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ج9 ر5012 217 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    شرح رسالة التوحيد، نوشته یکی از عالمان فرقه شیخیه، علی‌نقی بن شیخ احمد احسایی (متوفی ۱۲۴۶ق)، توضیحات و نقدهایی بر کتاب «رسالة التوحيد» از آثار صوفی عبدالکریم قطب‌الدین بن ابراهیم جیلى (767-805 یا 826ق) است. زبان متن و شرح، هر دو، عربی است. نویسنده، شرح خود را به‌صورت غیر مزجی آورده و متن و شرح را از یکدیگر جدا کرده است. موضوع محوری کتاب، حقیقت توحید و مراتب آن و نقد دیدگاه صوفیه در این بحث است.

    مصحح و محقق کتاب، صالح احمد دباب، اثر حاضر را بر اساس 2 نسخه خطی تصحیح کرده و مشخصات کتاب‌شناختی و تفاوت آن را توضیح داده است. او نشانی آیات و منابع روایات را در پاورقی مشخص کرده و کوشیده است هر حدیثی را به منبع معتبری مستند سازد، ولی جستجویش در همه موارد موفق نبوده و برخی از روایات بدون مأخذ مانده است[۱].

    شارح بدون تصریح به نام این صوفی (عبدالکریم جیلى) نوشته است: وقتی کتاب یکی از صوفیان مدعی معرفت و وصول را دیدم که در ظلمات حرکت می‌کند و سوار کشتی نجات نشده است، به شرح کلامش پرداختم تا درست را از نادرست جدا سازم[۲].

    صالح احمد دباب نوشته است: صوفیه 2 کاربرد دارد: یکی به معنای کسانی است که به تهذیب نفس و زهد و تقوا مشغولند و از گناهان می‌پرهیزند و واجبات را انجام می‌دهند. این معنا مذموم نیست، بلکه ممدوح است. کاربرد دیگر به معنای معتقدان به حلول و اتحاد و وحدت وجود و... است؛ اینها بدون تردید مذموم هستند و مخالف خدا و رسول(ص) و اهل‌بیت(ع)[۳].

    شارح در بحث تفاوت بین صفات سالک و صفات خدای تعالی، نویسنده (عبدالکریم بن ابراهیم جیلى) را تکفیر کرده و سخن او را تعبیری فاسد و موجب کفر ظاهری و باطنی دانسته است («... هذا و مثله و ما بعده تعبير فاسد، موجب للكفر الظاهر و الباطن و إن اُريد منه معنی صحيحاً؛ لأنه من حيث قوله كلمة الكفر كفرٌ ظاهرٌ و من حيث الإلحاد كفرٌ باطنٌ؛ لأنه مُدّعٍ لمرتبة الجامعية ...»)[۴].

    رسالة التوحید مشتمل بر مطالبی درباره توحید، حقیقت توحید و برخی مسائل پیرامون است. شارح ابتدا فرازهایی از سخن نویسنده را ذکر کرده سپس به شرح و توضیح آن پرداخته و در بیشتر موارد سخنان و آرای وی را به چالش کشده و رد نموده است.

    محقق نیز در سرتاسر اثر اختلاف عبارات نسخه‌ها را در پاورقی ها ذکر کرده و علاوه بر استخراج احادیث به توضیح عبارات مبهم و موارد ضروری پرداخته است.

    علی‌نقی احسایی، نگارش این کتاب را روز جمعه آخر ماه جمادی‌الآخر سال 1224ق، در یزد به پایان رسانده است[۵].

    منابع مقاله

    مقدمه محقق، مقدمه شارح و متن کتاب.

    وابسته‌ها

    1. ر.ک: مقدمه محقق، ص10-11
    2. ر.ک: مقدمه شارح، ص17- 19
    3. ر.ک: متن کتاب، ص17- 18، پاورقی 2
    4. ر.ک: همان، ص111
    5. ر.ک: همان، ص‌196- 197