المعجم المفصل في اللغة و الأدب

المعجم المفصل في اللغه و الأدب
پدیدآوران	یعقوب، امیل (نويسنده) عاصی، میشال (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	نحو - صرف‌ - بلاغة - عروض‌ - إملاء - فقه‌ اللغة‌ - ٲرب‌ - نقد - فکر أدبي‌
ناشر	دار العلم للملايين
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1987م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	/ی7م6 6620 PJ
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

المعجم المفصل في اللغه و الأدب، نوشتۀ امیل بدیع یعقوب(1950) و میشال عاصی در دو مجلد، فرهنگ‌نامه‌ایی در صرف، نحو، اعراب، بلاغت، عروض، ادب، اصطلاحات و مفاهیم ادبیات عربی تنظیم شده است.

انگیزۀ مؤلفان برای تدوین این فرهنگ‌نامه نیازی بوده است که مکتب عربی برای داشتن یک کتاب فراگیر از این زبان احساس می‌کند به گونه‌ای که دانش‌پژوهان و نسل‌های آینده به آن دسترسی آسان داشته باشند و مطالبی را که در فرهنگ‌نامه‌های گوناگون در عرصۀ لغت، بلاغت، عروض، اندیشه و روش‌های ادبی، فنی و نقدی، پراکنده بوده‌اند، یک‌جا گردآورند، .

رویکرد این فرهنگ‌نامه -با توجه به کاستی‌های کارهای دیگران- رفتن به سوی کاری فراگیرتر، آوردن اصطلاحات دقیق‌تر و شرح‌ها و تفصیل‌های تمام‌تری است که با روشنی و کوتاهی و در کنار شاهدها و مثال‌ها ارائه شده باشد. روشی که در تدوین این فرهنگنامه به کار گرفته شده است، اینگونه است که:

1. واژه‌ها به شیوۀ الفبایی –همان‌گونه که به گفتار می‌آیند و نه بر طبق ریشه آن‌ها- درج شده‌اند؛ مثلا، مادۀ استغاثه به شکل ا.س.ت.غ.ا.ث.ة و نه در شمایل غ.و.ث در فرهنگ‌نامه آمده است.
2. واژه‌ها همان‌گونه که نوشته می‌شوند و نه آن‌گونه که به زبان جاری می‌گردند، درج شده‌اند؛ مثلا واژۀ لکن در باب ل.ک.ن –نه در باب ل.ا.ک.ن- آمده است. دو حرف مشدد نیز یک حرف شمرده می‌شود.
3. واژه‌های مرکب به حسب نخستین واژه ثبت شده‌اند؛ مثلا احدعشر پیش از إحدی عشر آورده شده است.
4. واژه‌هایی با الف ممدود و الف مقصور یکسان شمرده شده اند.
5. واژه‌هایی که حروف یکسانی دارند، بر حسب توالی حرکات کسره، ضمه و فتحه مرتب شده‌اند.
6. ال تعریف –مگر در جایی که لازم بوده است- از واژه کنده شده است.
7. مشاهیر اعلام –به جز کنیه‌داران و لقب‌داران مشهور- آورده نشده‌اند.

‏ترتیب فرهنگ‌نامه طبق حروف الفبا در جلد اول همزه تا زاء و جلد دوم سین تا یاء است.

منابع مقاله

1. مقدمه کتاب