أنساب الأشراف

أنساب الأشراف
پدیدآوران	بلاذری، احمد بن یحیی (نويسنده) مرعشلی، یوسف عبدالرحمن (محقق) مادلونگ، ویلفرد (محقق) دوری، عبد العزیز (محقق) عباس، احسان (محقق) عقله، عصام مصطفی (محقق) بعلبکی، رمزی (محقق) یعلاوی، محمد (محقق)
ناشر	المعهد الألماني للابحاث الشرقية
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1429ق - 1430ق - 2008م - 2009م
چاپ	1
شابک	‎-
زبان	عربی
تعداد جلد	7
کد کنگره	/ب8الف8 1083 CS
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

أنساب الأشراف (با نام کامل جمل من أنساب الأشراف) اثر ابوالحسن احمد بن يحيى بن جابر بلاذری (170 تا 180- 279ق)، کتابی است در تاریخ سده اول اسلام و نسب‌شناسی و شرح حال افراد زیادی از شخصیت‌ها جاهلیت و صدر اسلام.

اين کتاب كه مى‌توان آن را بزرگ‌ترين اثر تاريخى برجاى‌مانده از سده 3ق دانست، به‌رغم نامش، تنها نسب‌نامه نيست، بلكه موضوع نسب‌شناسى در برابر اطلاعات گران‌بهاى تاريخى و جنبه تاريخ‌نگارى آن، حجم اندكى را شامل مى‌شود. در واقع، این اثر، یک دوره تاريخ سده اول هجرى بر مبناى انساب عرب است و مى‌توان گفت كه چنين شيوه‌اى در تاريخ‌نگارى مسلمانان در سده 3ق، به‌گونه‌اى كه بلاذرى در این اثر درپيش‌گرفته، تكرار نشده است.

از آنجایی که پیش از این، اصل کتاب در نرم‌افزار معرفی گردیده، در این نوشتار، به معرفی نسخه‌ای پرداخته شده است که توسط «المعهد الألماني للأبحاث الشرقیة» و با تحقیق یوسف مرعشلی، به چاپ رسیده است.

محقق در تحقیق و تصحیح این نسخه نفیس از کتاب، از آخرین تصمیمات و مقررات صادره از اجلاس «المجامع العربیة» که در اوایل قرن پانزدهم هجری در بغداد صادر و توسط اتحادیه کشورهای عربی در جزوه‌ای مستقل منتشر گردیده، پیروی نموده است.

برخی از مهمترین اقدامات تحقیقی صورت گرفته در کتاب را می‌توان در امور ذیل، خلاصه نمود:

1. افزودن مقدمه‌ای مفصل به ابتدای کتاب که در آن، به شرح حال بلاذری پرداخته شده و اطلاعات مفیدی پیرامون نام، لقب، ولادت، رشد، تحصیل، سفرها، مناصب، اساتید، شاگردان، تألیفات، وفات و مصادر و منابع این شرح حال، در اختیار خواننده گذاشته شده است. این مقدمه، همچنین شامل مطالبی پیرامون ارزش و اهمیت کتاب، توثیق نسبت آن به بلاذری، موضوع، منابع، روش مؤلف، نسخ خطی، چاپ‌های منتشر شده از کتاب و توضیح روش تصحیح و تحقیق در آن، می‌باشد.
2. مقابله نسخ و ضبط اسامی و افعال به صورت صحیح.
3. تعلیق نص به واسطه:
   1. آدرس‌دهی آیات قرآن و بیان سوره و شماره آیات.
   2. آدرس‌دهی احادیث نبوی و اشاره به منابع اصلی.
   3. تعریف و ارائه شرح حال برای اعلام مذکور در متن.
   4. انتساب اشعار به شاعران و بیان وزن و بحر و اشاره به کتب ادبی و دیوان‌هایی که آن اشعار در آنها موجود می‌باشد.
   5. شرح الفاظ مشکل و دیریاب به واسطه رجوع به معاجم لغوی.
   6. معرفی اماکن موجود در متن با استفاده از کتب بلدان.
   7. تعریف زمان‌ها، ایام و وقایع مذکور در کتاب به واسطه رجوع به کتب تاریخ و سیر.
   8. بررسی صحت نقل قول‌های کتاب و انساب مذکور در آن، به واسطه رجوع به منابع و مصادر اصلی.
4. تهیه فهرست‌های فنی متعدد و متنوع، به منظور تسهیل در یافتن مطالب.

منابع مقاله

1. مقدمه کتاب.
2. أنساب الأشراف (تحقیق سهیل زکار)