تطور الدرس النحوي: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
}} | }} | ||
'''تطور الدرس النحوي'''، تألیف حسن عون (معاصر)، تحول و تکامل علم نحو از زمان پیش از سیبویه تا عصر زمخشری را مورد مطالعه قرار داده است. | '''تطور الدرس النحوي'''، تألیف [[عون، حسن|حسن عون]] (معاصر)، تحول و تکامل علم نحو از زمان پیش از سیبویه تا عصر زمخشری را مورد مطالعه قرار داده است. | ||
نویسنده در مقدمه به دو نکته اشاره کرده است: اول اینکه تطور لزوماً به معنای تغییر نیست. دوم اینکه تطورات نسبت به علمای نحو بررسی شده و مکاتب نحوی به‌جای اماکن و شهرها به اسامی بزرگان مکاتب نام‌گذاری شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص6-5</ref>. | نویسنده در مقدمه به دو نکته اشاره کرده است: اول اینکه تطور لزوماً به معنای تغییر نیست. دوم اینکه تطورات نسبت به علمای نحو بررسی شده و مکاتب نحوی به‌جای اماکن و شهرها به اسامی بزرگان مکاتب نام‌گذاری شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص6-5</ref>. | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
در مبحث اول کتاب، پیشرفت علم نحو پیش از سیبویه مورد بررسی قرار گرفته است. این موضوع از پیش از بعثت، در عصر بعثت نبوی و در زمان خلفای راشدین و امویان مورد مداقه قرار گرفته است؛ به‌عنوان مثال در عصر بعثت شواهد روشنی داریم بر اینکه نسبت به نطق لغوی مراقبت و در اصلاح اشتباهات تلاش می‌شد؛ آن‌گونه که پیامبر(ص) و خلفا گاه تذکر می‌دادند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص15</ref>. | در مبحث اول کتاب، پیشرفت علم نحو پیش از سیبویه مورد بررسی قرار گرفته است. این موضوع از پیش از بعثت، در عصر بعثت نبوی و در زمان خلفای راشدین و امویان مورد مداقه قرار گرفته است؛ به‌عنوان مثال در عصر بعثت شواهد روشنی داریم بر اینکه نسبت به نطق لغوی مراقبت و در اصلاح اشتباهات تلاش می‌شد؛ آن‌گونه که پیامبر(ص) و خلفا گاه تذکر می‌دادند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص15</ref>. | ||
آثار مکتوب از زمان علی بن ابی‌طالب(ع) و شاگردش ابوالاسود دئلی تا زمان سیبویه، یعنی بیش از یک‌صد سال تنها دو مورد است: نگارش ابواب نحو توسط ابوالاسود در ضمن صفحات یا نوشته‌های مختصری؛ دیگری دو کتاب «الجامع» و «الإكمال» عیسی بن | آثار مکتوب از زمان [[امام علی علیه‌السلام|علی بن ابی‌طالب(ع)]] و شاگردش [[ابوالاسود دئلی]] تا زمان [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]]، یعنی بیش از یک‌صد سال تنها دو مورد است: نگارش ابواب نحو توسط ابوالاسود در ضمن صفحات یا نوشته‌های مختصری؛ دیگری دو کتاب «الجامع» و «الإكمال» [[عیسی بن عمر]]، که البته این آثار مفقود شده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص23</ref>. | ||
در مبحث دوم عصر سیبویه تا زمخشری از این جهت حائز اهمیت بوده است که نحو از مرحله شفاهی به مرحله تنظیم و تصنیف منتقل شد. کتاب سیبویه اولین کتاب در نحو عربی است که به‌صورت متکامل و با درجه زیادی از اطمینان به دست ما رسیده است<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>؛ البته محققان تقریباً اجماع دارند بر اینکه کتاب سیبویه فاقد سبک و ابواب و فصولش مضطرب است و بین اجزای آن ارتباطی وجود ندارد<ref>ر.ک: همان، ص33</ref>. | در مبحث دوم عصر [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] تا [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] از این جهت حائز اهمیت بوده است که نحو از مرحله شفاهی به مرحله تنظیم و تصنیف منتقل شد. کتاب [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] اولین کتاب در نحو عربی است که به‌صورت متکامل و با درجه زیادی از اطمینان به دست ما رسیده است<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>؛ البته محققان تقریباً اجماع دارند بر اینکه کتاب [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] فاقد سبک و ابواب و فصولش مضطرب است و بین اجزای آن ارتباطی وجود ندارد<ref>ر.ک: همان، ص33</ref>. | ||
در مبحث سوم، عصر زمخشری تحقیق و بررسی شده است. نویسنده، معتقد است که زمخشری صاحب مکتب نحوی جدیدی است و او تأثیر فراوانی در مطالعات نحوی داشته است<ref>ر.ک: همان، ص80</ref>. در این عصر مباحث نحوی توسط زمخشری در چهار قسم اصلی ارائه شد: اسامی، افعال، حروف و مشترک<ref>ر.ک: همان، ص84</ref>. زمخشری تألیفات متعددی در زمینه لغت و زبان عربی دارد که | در مبحث سوم، عصر [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] تحقیق و بررسی شده است. نویسنده، معتقد است که [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] صاحب مکتب نحوی جدیدی است و او تأثیر فراوانی در مطالعات نحوی داشته است<ref>ر.ک: همان، ص80</ref>. در این عصر مباحث نحوی توسط [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] در چهار قسم اصلی ارائه شد: اسامی، افعال، حروف و مشترک<ref>ر.ک: همان، ص84</ref>. [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] تألیفات متعددی در زمینه لغت و زبان عربی دارد که «[[المفصل في صنعة الإعراب|المفصل]]»، «[[الأنموذج في النحو|الأنموذج]]»، «[[مقدمة الأدب]]»، «[[المفرد]]» و «المؤلف» از آن جمله‌اند<ref>ر.ک: همان، ص95</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ ۵ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۰۳
| تطور الدرس النحوي | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عون، حسن (نويسنده) |
| سال نشر | 1970م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تطور الدرس النحوي، تألیف حسن عون (معاصر)، تحول و تکامل علم نحو از زمان پیش از سیبویه تا عصر زمخشری را مورد مطالعه قرار داده است.
نویسنده در مقدمه به دو نکته اشاره کرده است: اول اینکه تطور لزوماً به معنای تغییر نیست. دوم اینکه تطورات نسبت به علمای نحو بررسی شده و مکاتب نحوی به‌جای اماکن و شهرها به اسامی بزرگان مکاتب نام‌گذاری شده است[۱].
در مبحث اول کتاب، پیشرفت علم نحو پیش از سیبویه مورد بررسی قرار گرفته است. این موضوع از پیش از بعثت، در عصر بعثت نبوی و در زمان خلفای راشدین و امویان مورد مداقه قرار گرفته است؛ به‌عنوان مثال در عصر بعثت شواهد روشنی داریم بر اینکه نسبت به نطق لغوی مراقبت و در اصلاح اشتباهات تلاش می‌شد؛ آن‌گونه که پیامبر(ص) و خلفا گاه تذکر می‌دادند[۲].
آثار مکتوب از زمان علی بن ابی‌طالب(ع) و شاگردش ابوالاسود دئلی تا زمان سیبویه، یعنی بیش از یک‌صد سال تنها دو مورد است: نگارش ابواب نحو توسط ابوالاسود در ضمن صفحات یا نوشته‌های مختصری؛ دیگری دو کتاب «الجامع» و «الإكمال» عیسی بن عمر، که البته این آثار مفقود شده‌اند[۳].
در مبحث دوم عصر سیبویه تا زمخشری از این جهت حائز اهمیت بوده است که نحو از مرحله شفاهی به مرحله تنظیم و تصنیف منتقل شد. کتاب سیبویه اولین کتاب در نحو عربی است که به‌صورت متکامل و با درجه زیادی از اطمینان به دست ما رسیده است[۴]؛ البته محققان تقریباً اجماع دارند بر اینکه کتاب سیبویه فاقد سبک و ابواب و فصولش مضطرب است و بین اجزای آن ارتباطی وجود ندارد[۵].
در مبحث سوم، عصر زمخشری تحقیق و بررسی شده است. نویسنده، معتقد است که زمخشری صاحب مکتب نحوی جدیدی است و او تأثیر فراوانی در مطالعات نحوی داشته است[۶]. در این عصر مباحث نحوی توسط زمخشری در چهار قسم اصلی ارائه شد: اسامی، افعال، حروف و مشترک[۷]. زمخشری تألیفات متعددی در زمینه لغت و زبان عربی دارد که «المفصل»، «الأنموذج»، «مقدمة الأدب»، «المفرد» و «المؤلف» از آن جمله‌اند[۸].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.