صناعة الكتابة و تطورها في العصور الإسلامية: تفاوت میان نسخه‌ها
Alphabetit (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR74710J1.jpg | عنوان = صناعة الكتابة و تطورها في العصو...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''صناعة الكتابة و تطورها في العصور الإسلامية''' نوشته احمد سیددراج (معاصر)، بررسی تاریخ و تحولات و موظفین کتابت در اعصار و دولت‌های اسلامی است. | |||
مباحث این کتاب در یک مقدمه و پنج باب ارائه شده است. در باب اول، تأسیس دیوان انشاء و تطورات آن در اعصار اسلامی از عهد رسول الله(ص) تا انتهای عصر عباسی بررسی شده است. بررسی کتابت و دیوان انشاء در مصر از عهد ولات تا انتهای عصر ایوبی و نیز بررسی این موضوع در اندلس و مغرب از دیگر مباحث این فصل کتاب است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص50-9</ref> | |||
«کاتب السر» که در باب دوم به آن پرداخته شده، یکی از القابی است که صاحب دیوان به آن شناخته می‌شد<ref>ر.ک: همان، ص56</ref> و به تعبیر دیگر ناظر دواوین انشاء ممالک اسلامی بوده است.<ref>ر.ک: همان، ص65</ref> چنين فردي دست خليفه و مرکز اسـرار او بود. اين شغل تا زمـان عباسيان به نزديک‌تـرين يا مـحرم‌ترين افراد نـسبت بـه خليفـه واگـذار مي‌شد.<ref>ر.ک: سپهری، محمد؛ ص110-109</ref> | |||
در باب چهارم ویژگی‌های کاتب سر و کارمندان دیوان انشاء ذکر شده است. خالدی برای کاتب سر هشت وظیفه برشمرده که مشاهده نامیده‌های رسیده از ملوک شرق و غرب عالم و مراقب از کار چاپار از آن جمله است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص117</ref> | |||
البته متولی کتابة السر شروطی واجب بوده که کفایت ادبی، امانت، صدق نصیحت و مشورت، رعایت آداب سخن گفتن در مجالس ملوک و پیشوایان از آن جمله است.<ref>ر.ک: همان، ص163</ref> کتابت انشاء در عصر اول از دولت مملوکیه به درجه‌ای رسید که برای آن اصول و مصطلحات و نظمی مقرر شد؛ لذا مکاتبات و نامه‌ها با وجود اختلاف انواع، مطابق با قواعد و قالب‌های معینی نوشته می‌شد. هر کدام از جهت افتتاح یا ذکر القاب مخاطب نامه یا نوع دعایی که در صدر نامه یا پایان آن نوشته می‌شد، یا نوع نشان سلطانی اصطلاحات خاصی داشته است.<ref>ر.ک: همان، ص166</ref> | |||
شهاب‌الدین احمد بن محیی‌الدین بن فضل الله موسوعه علمی «مسالک الابصار فی ممالک الامصار» را در خدمت کتّاب الانشاء نوشت. همچنین «التعریف بالمصطلح الشریف» را نیز به عنوان راهنمایی موجزی برای کتّاب دیوان انشاء نوشت تا راهنمای هر فردی باشد که در دیوان به‌کار گرفته می‌شود .<ref>ر.ک: همان، ص167</ref> | |||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
#مقدمه و متن کتاب. | |||
#سپهری، محمد؛ «دیوان در اسلام: از پیدایش تا تحول»، دانشنامه (واحد علوم و تحقیقات)، پاییز 1387، شماره 3، ص 103 تا 115. | |||
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1186893 | |||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:مقالات شهریور 01 موسوی]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی نشده1]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]] | |||
نسخهٔ ۷ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۴۵
| صناعة الكتابة و تطورها في العصور الإسلامية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | دراج، احمد سید (نويسنده) |
| ناشر | دنیای تصویر |
| مکان نشر | عربستان - مکه مکرمه |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
صناعة الكتابة و تطورها في العصور الإسلامية نوشته احمد سیددراج (معاصر)، بررسی تاریخ و تحولات و موظفین کتابت در اعصار و دولت‌های اسلامی است.
مباحث این کتاب در یک مقدمه و پنج باب ارائه شده است. در باب اول، تأسیس دیوان انشاء و تطورات آن در اعصار اسلامی از عهد رسول الله(ص) تا انتهای عصر عباسی بررسی شده است. بررسی کتابت و دیوان انشاء در مصر از عهد ولات تا انتهای عصر ایوبی و نیز بررسی این موضوع در اندلس و مغرب از دیگر مباحث این فصل کتاب است.[۱]
«کاتب السر» که در باب دوم به آن پرداخته شده، یکی از القابی است که صاحب دیوان به آن شناخته می‌شد[۲] و به تعبیر دیگر ناظر دواوین انشاء ممالک اسلامی بوده است.[۳] چنين فردي دست خليفه و مرکز اسـرار او بود. اين شغل تا زمـان عباسيان به نزديک‌تـرين يا مـحرم‌ترين افراد نـسبت بـه خليفـه واگـذار مي‌شد.[۴]
در باب چهارم ویژگی‌های کاتب سر و کارمندان دیوان انشاء ذکر شده است. خالدی برای کاتب سر هشت وظیفه برشمرده که مشاهده نامیده‌های رسیده از ملوک شرق و غرب عالم و مراقب از کار چاپار از آن جمله است.[۵]
البته متولی کتابة السر شروطی واجب بوده که کفایت ادبی، امانت، صدق نصیحت و مشورت، رعایت آداب سخن گفتن در مجالس ملوک و پیشوایان از آن جمله است.[۶] کتابت انشاء در عصر اول از دولت مملوکیه به درجه‌ای رسید که برای آن اصول و مصطلحات و نظمی مقرر شد؛ لذا مکاتبات و نامه‌ها با وجود اختلاف انواع، مطابق با قواعد و قالب‌های معینی نوشته می‌شد. هر کدام از جهت افتتاح یا ذکر القاب مخاطب نامه یا نوع دعایی که در صدر نامه یا پایان آن نوشته می‌شد، یا نوع نشان سلطانی اصطلاحات خاصی داشته است.[۷]
شهاب‌الدین احمد بن محیی‌الدین بن فضل الله موسوعه علمی «مسالک الابصار فی ممالک الامصار» را در خدمت کتّاب الانشاء نوشت. همچنین «التعریف بالمصطلح الشریف» را نیز به عنوان راهنمایی موجزی برای کتّاب دیوان انشاء نوشت تا راهنمای هر فردی باشد که در دیوان به‌کار گرفته می‌شود .[۸]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- سپهری، محمد؛ «دیوان در اسلام: از پیدایش تا تحول»، دانشنامه (واحد علوم و تحقیقات)، پاییز 1387، شماره 3، ص 103 تا 115.
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1186893