البلاغة الإصطلاحية

البلاغة الإصطلاحية
پدیدآوران	قلقيله، عبده عبد‌العزيز (نويسنده)
ناشر	دار الفکر العربي
مکان نشر	مصر - قاهره
سال نشر	1407ق - 1987م
چاپ	1
شابک	‎977-10-0254-6
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/ق4ب7 6161 PJ
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

البلاغة الاصطلاحية، اثر عبده عبدالعزیز قلقیله (1407ق/1987م)، پژوهشی است پیرامون معنای اصطلاحی علم بلاغت و مباحث مربوط به آن.

منظور نویسنده از نامی که برای کتاب خویش، برگزیده، آن است که وی در این کتاب، صرفا به موضوعات مربوط به علم بلاغت پرداخته و از پرداختن به مطالب و مسائل مطرح در سایر علوم مانند علم اصول، فقه، منطق، فلسفه، نحو، صرف، عروض، قافیه، کلام و لغت، خودداری کرده است؛ زیرا معتقد است هریک از این علوم، مسائل، مشکلات و زمینه‌های خاص خود را دارا می‌باشد.

وی معتقد است که اگر در بحث از بلاغت اصطلاحی، به حقایق سایر علوم می‌پرداخت، همان کاری را تکرار کرده بود که سکاکی (626ق) در کتاب «مفتاح العلوم» خویش، انجام داده است؛ هرچند وی کار سکاکی در این کتاب را عیب و نقصانی برای او ندانسته و حتی معتقد است که این عمل، یکی از مزیت‌ها و ویژگی‌های کتاب اوست، لکن بر این باور است که این عمل در مطالعات اخیر دروس تخصصی، شایسته نیست.

اهتمام و توجه نویسنده در این کتاب، صرفا به معنای اصطلاحی علم بلاغت بوده و به معانی لغوی آن، نپرداخته است، مگر درصورتی‌که معنای لغوی، مساوی معنای اصطلاحی بوده و یا آن را تقویت کند. بااین‌حال، حتی در این دو مورد نیز درباره دلالت لغوی اصطلاح بلاغت، درنگ خاصی صورت نگرفته و زیاد به آن پرداخته نشده است؛ زیرا قصد وی آن است که در این کتاب، تمرکز خویش را بر معنای اصطلاحی موضوع مورد نظر، صرف نماید.

نویسنده روش مطالعاتی خویش در کتاب را روش تقلیدی مزدوج نامیده است؛ تقلیدی از آن جهت که روش قدما در بحث پیرامون علم بلاغت را پیش گرفته، ولذا ابتدا به‌صورت مختصر و به‌عنوان مقدمه، به معرفی علم بلاغت و فصاحت و برخی از اعلام آن پرداخته و سپس مباحث مربوط به بیان، معانی و بدیع را مطرح نموده است و مزدوج از آن جهت که کتاب دارای مباحث کلی و جزیی است؛ کلی به دلیل قرار دادن علم بلاغت، به‌عنوان اساس تقسیم مباحث و جزیی، به دلیل آنکه موضوعات جزیی هریک از این علوم، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

منابع مقاله

مقدمه.