عروض: تفاوت میان نسخه‌ها
Alphabetit (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR16730J1.jpg | عنوان = عروض | عنوان‌های دیگر = | پدیدآ...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
==پانویس == | '''عروض'''، اثر ابراهیم اقبالی (معاصر)، کتابی است در دانش عروض و شناخت اوزان اشعار. | ||
برای عروض در لغت، سیزده معنی نوشته‌اند که هریک از آنها، به‌نحوی با معنی اصطلاحی آن، یعنی «میزان و معیار شعر» ارتباط دارند. نویسنده در ابتدای کتاب ضمن اشاره به این سیزده معنی<ref>ر.ک: متن کتاب، ص3</ref>، تاریخچه علم عروض را مورد مطالعه قرار داده و خلیل بن احمد عروضی (متوفی 170 یا 175ق) را اولین کسی دانسته است که این علم را از روی علم موسیقی و در پنج دایره، شامل پانزده بحر، تدوین کرد و بعدها ابوالحسن سعید بلخی، ملقب به اخفش اوسط (متوفی 215ق)، بحر متدارک را به بحور پانزده‌گانه خلیل، افزود و شعرای پارسی‌زبان، سه وزن (قریب، جدید و مشاکل) را ابداع و اضافه کردند تا تعداد بحرها، به نوزده عدد رسید. بعضی از عروض‌دانان یازده بحر دیگر پیدا کردند و بر آن نوزده بحر اصلی افزوده‌اند که چندان شهرتی نیافتند<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>. | |||
در ادامه کتاب، به تعریف اصطلاحات این علم، مانند وزن، افاعیل (ارکان) عروضی، بحر، هجا (سیلاب)، زحافات، وزن دوری و بحور متفق الارکان و مختلف الارکان پرداخته شده<ref>ر.ک: همان، ص8-28</ref> و سپس، طریقه نام‌گذاری اوزان<ref>ر.ک: همان، ص29</ref> و قواعد تقطیع توضیح داده شده است<ref>ر.ک: همان</ref> و پس از آن، به معرفی اوزان معروف پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص49</ref>. | |||
در این کتاب، نوزده بحر مشهور و مجموعا پنجاه‌ونه وزن، مورد بررسی قرار گرفته است. برخی از بحور یادشده عبارتند از: | |||
# رمل: با تکرار رکن «فاعلاتن»، حاصل می‌شود. | |||
# هزج: با تکرار رکن «مفاعیلن»، حاصل می‌شود. | |||
# رجز: با تکرار رکن «مستفعلن»، حاصل می‌شود. | |||
# متقارب: با تکرار رکن «فعولن»، حاصل می‌شود. | |||
# متدارک: با تکرار رکن «فاعلن»، حاصل می‌شود. | |||
# کامل: با تکرار رکن «متفاعلن»، حاصل می‌شود. | |||
# وافر: با تکرار رکن «مفاعلتن»، حاصل می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص39-43</ref>. | |||
==پانویس== | |||
<references/> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب. | |||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:مقالات بارگذاری شده 01 قربانی]] | ||
[[رده:دارای صفحه و جدول 01 قربانی]] | |||
[[رده:مقالات شهریور 01 مکرمی]] | |||
[[رده:مقالات بارگذاری شده 01 قربانی]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی شده1]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | |||
نسخهٔ ۶ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۱۳
| عروض | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اقبالی، ابراهیم (نويسنده) |
| ناشر | دانشگاه تبریز. موسسه تحقیقاتی علوم اسلامی - انسانی |
| مکان نشر | ایران - تبریز |
| سال نشر | 1386ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-04-0696-0 |
| موضوع | عروض فارسی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف7ع4 3559 PIR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
عروض، اثر ابراهیم اقبالی (معاصر)، کتابی است در دانش عروض و شناخت اوزان اشعار.
برای عروض در لغت، سیزده معنی نوشته‌اند که هریک از آنها، به‌نحوی با معنی اصطلاحی آن، یعنی «میزان و معیار شعر» ارتباط دارند. نویسنده در ابتدای کتاب ضمن اشاره به این سیزده معنی[۱]، تاریخچه علم عروض را مورد مطالعه قرار داده و خلیل بن احمد عروضی (متوفی 170 یا 175ق) را اولین کسی دانسته است که این علم را از روی علم موسیقی و در پنج دایره، شامل پانزده بحر، تدوین کرد و بعدها ابوالحسن سعید بلخی، ملقب به اخفش اوسط (متوفی 215ق)، بحر متدارک را به بحور پانزده‌گانه خلیل، افزود و شعرای پارسی‌زبان، سه وزن (قریب، جدید و مشاکل) را ابداع و اضافه کردند تا تعداد بحرها، به نوزده عدد رسید. بعضی از عروض‌دانان یازده بحر دیگر پیدا کردند و بر آن نوزده بحر اصلی افزوده‌اند که چندان شهرتی نیافتند[۲].
در ادامه کتاب، به تعریف اصطلاحات این علم، مانند وزن، افاعیل (ارکان) عروضی، بحر، هجا (سیلاب)، زحافات، وزن دوری و بحور متفق الارکان و مختلف الارکان پرداخته شده[۳] و سپس، طریقه نام‌گذاری اوزان[۴] و قواعد تقطیع توضیح داده شده است[۵] و پس از آن، به معرفی اوزان معروف پرداخته شده است[۶].
در این کتاب، نوزده بحر مشهور و مجموعا پنجاه‌ونه وزن، مورد بررسی قرار گرفته است. برخی از بحور یادشده عبارتند از:
- رمل: با تکرار رکن «فاعلاتن»، حاصل می‌شود.
- هزج: با تکرار رکن «مفاعیلن»، حاصل می‌شود.
- رجز: با تکرار رکن «مستفعلن»، حاصل می‌شود.
- متقارب: با تکرار رکن «فعولن»، حاصل می‌شود.
- متدارک: با تکرار رکن «فاعلن»، حاصل می‌شود.
- کامل: با تکرار رکن «متفاعلن»، حاصل می‌شود.
- وافر: با تکرار رکن «مفاعلتن»، حاصل می‌شود[۷].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.