فیض نشر الانشراح من روض طی الاقتراح: تفاوت میان نسخه‌ها
Alphabetit (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR15216J1.jpg | عنوان = فیض نشر الانشراح من روض طی الاقت...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''فیض نشر الانشراح من روض طی الاقتراح'''، نوشته ابوعیدالله محمد بن طیب فاسی(1170ق-1110ق) است. این کتاب شرحی بر کتاب الاقتراح فی اصول النحو و جدله از جلال الدین سیوطی(911ق) است. اثر حاضر، فراهم‌آمده از هر دو کتاب است که در دو مجلد و با پژوهش و شرح محمود یوسف فجال چاپ شده اند. | |||
ابن طیب فاسی برای شرح کتاب الاقتراح بسیار از کتاب ابن علان(1057ق) –که آن هم شرحی بر اقتراح است- بهره برده است. البته فایده‌های مهمی را به آن افزوده است و کتاب ابن طیب را در جایگاهی قرار داده که برای فهمیدن عبارت‌های الاقتراح کفایت‌کننده و وافی به مقصود است.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص 10</ref> محقق این کتاب را نشانۀ قوت عبارت، استواری دلیل و آگاهی گستردۀ مصنف می‌داند و او را در آوردن احادیث نبوی و استشهاد بلیغ به آن‌ها ستایش می‌کند زیرا که او با این کار، به کسانی را که استشهاد به حدیث را باور نداشتند، به بهترین وجه پاسخ داده است.<ref>ر.ک: همان، ص 11</ref>با نگاه به عنوان های کتاب پی می‌بریم که مصنف در اثرش تلاش می‌کند درآمدی را برای ورود به مباحث دانش نحو بنویسد و از شرح تفصیلی مسائل نحو پرهیز کرده است؛ عنوان‌بندی کتاب به تعریف اصول، حدود و فائدۀ دانش نحو، انواع دلالت ها و حکم های نحوی، ملاک های شناخت اسم عجمی و در آخر، تقسیم الفاظ به واجب، جایز و ممتنع نشاندهندۀ این منظور و قصد نویسنده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، جلد 2، ص 1276</ref> | |||
محقق در نخستین باب از کتاب، شرحی از زندگی و آثار هردو نویسنده -ابن طیب و سیوطی- را ارائه می‌دهد. در باب دوم روش ابن طیب را در الفیض بررسی کرده است و گواهی‌آوردن او از آیه‌های قرآنی را برای اثبات مدعا در دانش نحو، امری اجماعی می‌داند. در باره استشهاد به حدیث نیز سخن منکران را آورده و پاسخ داده است. باب سوم، در بارۀ نقدی است که ابن طیب به سخن ادیبان بزرگ عرب وارد کرده است و نیز در دفاعی است که از ابن مالک می‌کند. باب چهارم، در باره خود کتاب است و نسبت کتاب را به مؤلف اثبات کرده و واژگانی را که در نام‌گذاری کتاب آمده از جنبه لغوی و بلاغی بررسی می‌کند.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص 15-12</ref> | |||
==الاقتراح فی اصول النحو و جدله== | |||
نوشته عبدالرحمن بن ابو بکر سیوطی(911ق) است. وی مسائل بنیادین دانش نحو را که در کتاب های دیگر پراکنده بود، یکجا در کتابش گردآوری کرده است. او در خطبۀ کتابش می‌گوید: در خلق این اثر، قریحۀ نرم و روانی همانند من نمی‌باشد، و پردازش‌کننده‌ای در این علم نیست که بتواند همچون من کتاب را رده‌بندی کرده و مهذبش سازد. تدوین این کتاب به گونۀ نوین و بی سابقه است و همانند دانش اصول فقه صورت‌بندی شده است. سیوطی از کتاب‌های خصائص اثر ابن جنی، الاعراب فی جدل الاعراب و لمع الادله اثر ابن انباری نام می‌برد که چگونه از آن‌ها در خلق اثرش بهره برده است.<ref>ر.ک: همان، ص 9</ref> | |||
او مباحث کتابش را در تقسیم‌بندی هفت‌گانۀ سماع، قیاس، استصحاب، استدلال، تعادل و تراجیح و احوال استنباط‌کننده و استخراج‌کنندۀ دانش نحو موضوع‌بندی کرده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ج 2، ص 1273</ref>پژوهش این کتاب را محمود یوسف فجال انجام داده است. | |||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمه کتاب | |||
# متن کتاب. | |||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:مقالات شهریور 01 هاشمی]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی نشده1]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]] | |||
نسخهٔ ۴ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۵۷
| فیض نشر الانشراح من روض طی الاقتراح | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن طیب، محمد بن طیب (نويسنده)
فجال، محمود (محقق) سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر ( نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | الاقتراح فی اصول النحو و جدله ** الاقتراح فی اصول النحو و جدله. شرح |
| ناشر | دار البحوث للدراسات الإسلامیة و إحیاء التراث |
| مکان نشر | امارات - دبی |
| سال نشر | 1423ق - 2002م |
| چاپ | 2 |
| شابک | - |
| موضوع | زبان عربی - نحو - سیوطی، عبد الرحمن بن ابی بکر، 849 - 911ق. الاقتراح فی اصول النحو و جدله - نقد و تفسیر |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | 1423 /س9 الف7022 6151 PJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
فیض نشر الانشراح من روض طی الاقتراح، نوشته ابوعیدالله محمد بن طیب فاسی(1170ق-1110ق) است. این کتاب شرحی بر کتاب الاقتراح فی اصول النحو و جدله از جلال الدین سیوطی(911ق) است. اثر حاضر، فراهم‌آمده از هر دو کتاب است که در دو مجلد و با پژوهش و شرح محمود یوسف فجال چاپ شده اند. ابن طیب فاسی برای شرح کتاب الاقتراح بسیار از کتاب ابن علان(1057ق) –که آن هم شرحی بر اقتراح است- بهره برده است. البته فایده‌های مهمی را به آن افزوده است و کتاب ابن طیب را در جایگاهی قرار داده که برای فهمیدن عبارت‌های الاقتراح کفایت‌کننده و وافی به مقصود است.[۱] محقق این کتاب را نشانۀ قوت عبارت، استواری دلیل و آگاهی گستردۀ مصنف می‌داند و او را در آوردن احادیث نبوی و استشهاد بلیغ به آن‌ها ستایش می‌کند زیرا که او با این کار، به کسانی را که استشهاد به حدیث را باور نداشتند، به بهترین وجه پاسخ داده است.[۲]با نگاه به عنوان های کتاب پی می‌بریم که مصنف در اثرش تلاش می‌کند درآمدی را برای ورود به مباحث دانش نحو بنویسد و از شرح تفصیلی مسائل نحو پرهیز کرده است؛ عنوان‌بندی کتاب به تعریف اصول، حدود و فائدۀ دانش نحو، انواع دلالت ها و حکم های نحوی، ملاک های شناخت اسم عجمی و در آخر، تقسیم الفاظ به واجب، جایز و ممتنع نشاندهندۀ این منظور و قصد نویسنده است.[۳]
محقق در نخستین باب از کتاب، شرحی از زندگی و آثار هردو نویسنده -ابن طیب و سیوطی- را ارائه می‌دهد. در باب دوم روش ابن طیب را در الفیض بررسی کرده است و گواهی‌آوردن او از آیه‌های قرآنی را برای اثبات مدعا در دانش نحو، امری اجماعی می‌داند. در باره استشهاد به حدیث نیز سخن منکران را آورده و پاسخ داده است. باب سوم، در بارۀ نقدی است که ابن طیب به سخن ادیبان بزرگ عرب وارد کرده است و نیز در دفاعی است که از ابن مالک می‌کند. باب چهارم، در باره خود کتاب است و نسبت کتاب را به مؤلف اثبات کرده و واژگانی را که در نام‌گذاری کتاب آمده از جنبه لغوی و بلاغی بررسی می‌کند.[۴]
الاقتراح فی اصول النحو و جدله
نوشته عبدالرحمن بن ابو بکر سیوطی(911ق) است. وی مسائل بنیادین دانش نحو را که در کتاب های دیگر پراکنده بود، یکجا در کتابش گردآوری کرده است. او در خطبۀ کتابش می‌گوید: در خلق این اثر، قریحۀ نرم و روانی همانند من نمی‌باشد، و پردازش‌کننده‌ای در این علم نیست که بتواند همچون من کتاب را رده‌بندی کرده و مهذبش سازد. تدوین این کتاب به گونۀ نوین و بی سابقه است و همانند دانش اصول فقه صورت‌بندی شده است. سیوطی از کتاب‌های خصائص اثر ابن جنی، الاعراب فی جدل الاعراب و لمع الادله اثر ابن انباری نام می‌برد که چگونه از آن‌ها در خلق اثرش بهره برده است.[۵]
او مباحث کتابش را در تقسیم‌بندی هفت‌گانۀ سماع، قیاس، استصحاب، استدلال، تعادل و تراجیح و احوال استنباط‌کننده و استخراج‌کنندۀ دانش نحو موضوع‌بندی کرده است.[۶]پژوهش این کتاب را محمود یوسف فجال انجام داده است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه کتاب
- متن کتاب.