الأدب الصوفي في المغرب والأندلس في عهد الموحدين: تفاوت میان نسخه‌ها

موضوع تصوف به طور عام و موضوع ادبیات صوفیانه به طور خاص، از جمله موضوعاتی است که بسیاری از پژوهشگران  به دلیل ارتباط نزدیک آن با ادبیات دینی، از پرداختن به آن بیم دارند.<ref>ر.ک: تقدیم، ص3</ref>

این اخبار و ادبیات صوفیانه منحصر در کتب تخصصی نیست، بلکه آن را در کتب تراجم و اخبار و تاریخ و ادبیات و علاوه بر آن در کتابهای مناقب و فهرستها و سفرنامه‌ها و نیز کتب فقه و فتاوی شاهدیم. شاید رویدادهای سیاسی تأثیر زیادی بر استیلای یک نوع ادبیات در یک مقطع تاریخی خاص داشته باشد. قرن هفتم هجری عصر اتحاد مراکش و اندلس است. به دلیل مبارزه بین موحدین و مرینین برای کسب قدرت از یک سو، و به دلیل سقوط بسیاری از شهرهای اندلس به دست اسپانیایی‌ها از سویی دیگر، این سقوط که برخی آن را نماد سقوط شکوه اسلام در اندلس می‌شناسند. این مبارزات در بدنه دولت موحدون، به طور طبیعی در تقویت ایمان مذهبی در بین مردم، که اکنون خواستار ضرورت بازگشت به سوی خداوند بزرگ هستند و التزام به آموزهای دین اسلام برای غلبه بر دشمن مشترک دارند، نقش بسزایی داشت.<ref>ر.ک: همان، ص 4</ref>

موضوع ادبیات صوفیانه در مراکش و اندلس در عصر موحدون - که از سال 561ق شروع و تا سال 668ق ادامه می‌یابد-با وجود اهمیت و کثرت آن، مطالعه دقیقی توسط هیچ‌کس در این زمینه انجام نشده است تا مطالب دقیق پراکنده از درون کتابها و نسخ خطی را بیرون بکشد و مطالب و چهره‌های برجسته آن را با دقت بسیار ردیابی کندو هر کدام از شخصیتهای صوفی در عصر موحدون شایسته بررسی ویژه هستند.<ref>ر.ک: همان، ص5</ref>