التصوير الفني في القرآن

التصویر الفنی فی القرآن
پدیدآوران	قطب، سید (نویسنده)
ناشر	دار الشروق
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1415 ‌‎ق
چاپ	1
موضوع	قرآن - تحقیق قرآن - قصه‌ها - نقد و تفسیر قرآن - مسایل ادبی هنر در قرآن
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏83‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏6‎‏ت‎‏6
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

التصوير الفني في القرآن نوشتۀ سيد‌ ‎قطب، ابراهیم حسین شاذلى (1324-1387 ق1906/-1966 م) از اديبان برجسته و از انديشمندان و اصلاحگران بزرگ معاصر است.

وى در روستای «موشه» از توابع أسيوط مصر به دنيا آمد. وى فارغ التحصيل دانشكدۀ دار العلوم، مدرس مدارس وزارت معارف و...و آخر العمل در سال 1953‌م به اخوان المسلمين پيوست و بقيه عمرش را در خدمت آن حزب گذراند.

سيد‌ ‎قطب بيشتر دوران جوانى‌اش را صرف پژوهشهاى ادبى و نقد ادبى كرد و در اين بارۀ کتاب‌ها و مقالات بسيارى نوشت. وى در دهه چهل به پژوهشهاى قرآنى روى آورد و با رويكرد ادبى به پژوهش و تدريس مباحث قرآنى پرداخت. از جمله آثار او مى‌توان به تفسير «في ظلال القرآن» و «التصوير الفنى في القرآن» اشاره كرد.

نویسنده در كتاب اخير به معرفى يكى از جوانب اعجاز ادبى قرآن كريم كه «تصوير فني»، يعنى آفرينش هنرى يا نمايش هنرى نام گرفته است.مى‌پردازد.مؤلف پس از كشف نمايش هنرى در قرآن و تأليف اين كتاب، آرزو داشت كه تمام قرآن را با چنين رويكردى تفسير كند.نویسنده در توضيح مراد خود از تصوير فنى يا هنرى قرآن مى‌نويسد: «تصوير» ابزار خاص و مناسب در اسلوب بيان قرآنى است.قرآن معانى انتزاعى را به مدد تصاوير محسوس و خيال‌انگیز مى‌نماياند و باز حالات نفسانى و حوادث محسوس و مناظر مورد نظر را چون نمونه‌هاى انسانى و طبايع بشرى از طريق تصوير تفهيم مى‌كند.صورتى را كه قرآن ترسيم مى‌كند به زودى زنده و متحرك مى‌شود و معانى ذهنى جان مى‌گیرد و طبيعت بشرى مجسّم مى‌شود و حوادث و مناظر سرگذشت‌ها همه مشهود و مرئى مى‌گردند و حالت و معنا پيدا مى‌كنند و اگر «گفتار» با آنها همراه گردد تمام عناصر خيال‌انگیز در آن گرد مى‌آيد به قسمى كه منظرۀ سمعى برای شنونده، به زودى تبديل به منظرۀ بصرى و صحنه‌يى تماشايى مى‌گردد.گويى شخصيت‌هاى جاندارى بر روى صحنه‌ى منظور در حال رفت‌وآمد و گفت‌وشنودند.حادثه هردم از پس حادثه روى مى‌دهد.دريافت و كلمه و انفعال و حادثه و هماهنگى، همه دست در دست پردۀ مطلوب را ارائه مى‌دهند.اينجا خود زندگى است كه چهرشايى مى‌كند نه حكايت زندگى. ابزارى كه به وسيله آن معانى ذهنى و حالت‌هاى نفسانى بيان يا حوادث گذشته و نمونه‌هاى انسانى مجسّم مى‌گردد تنها و تنها به وسيلۀ همين الفاظ جامد يعنى واژه‌هاى بى‌جان صورت مى‌گیرد؛ نه شخصى است كه گزارشگر و نه رنگى است كه توصيف‌گر باشد. اگر اين «دقيقه» را درك كنيم به گوشه‌اى از رازهاى اعجاز قرآن آشنا شده‌ايم.

مؤلف در ادامه به ارائه مثالهایى از قرآن در تأييد مدعاى خويش مى‌پردازد.

ساختار

كتاب مشتمل بر بخشهاى ذيل مى‌باشد:

الاهداء، لقد وجدت القرآن، سحر القرآن، كيف فهم القرآن، التصوير الفني، التخييل الحسى و التجسيم، التناسق الفني، القصة في القرآن (اغراض القصة، آثار خضوع القصة للغرض‌الدينى...)، نماذج انسانية، المنطق الوجداني، طريقة القرآن، هذا الكتاب.

در پایان هم فهرست مطالب كتاب درج و ساير آثار منتشر شده توسط ناشر معرفى شده است.

نسخه‌شناسى

نویسنده كتاب ابراهیم حسین شاذلي معروف به سيد‌ ‎قطب است.اين كتاب در 263 صفحه در سال 1415 ه‍-1995 م

از سوى انتشارات «دار الشروق» بيروت و به زبان عربى منتشر شده است.قطع، نوع جلد و نوبت چاپ كتاب نامعلوم است.نسخۀ اين برنامه از روى زيراكسى

كه از نسخه اصلى كتاب كه در كتابخانه فرهنگ و معارف قرآن دفتر تبليغات اسلامى حوزۀ علميه قم موجود است تهيه شده است.

منابع مقاله

1. خرمشاهى، بهاء‌الدين، دانشنامه قرآن، ج اول ص731، ج دوم ص1277
2. متن كتاب
3. فولادوند، محمد مهدى، قرآن‌شناسى، ص158
4. محمود حمدى زقزوق، الموسوعة القرآنية المتخصصة، ص687

وابسته‌ها

قرآن شناسی (فولادوند)