الناسخ والمنسوخ فی القرآن الکریم

الناسخ والمنسوخ فی القرآن الکریم
پدیدآوران	ابن عربی، محمد بن عبدالله (نویسنده) مدغری، عبدالکبیر علوی (محقق) بنت‌الشاطی، عایشه (مقدمه‌نویس)
ناشر	مکتبة الثقافة الدینیة
مکان نشر	مصر - قاهره
سال نشر	1413ق. = 1992م.
چاپ	چاپ یکم
موضوع	قرآن - ناسخ و منسوخ
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	‏‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ ن‎‏2‎‏ ‎‏ / 85/2 BP

الناسخ و المنسوخ في القرآن الكريم، اثر قاضی ابوبکر بن عربی معافری، کتابی است پیرامون موضوع ناسخ و منسوخ در قرآن کریم در دو جلد که با تحقیق عبدالکبیر علوی مدغری، به چاپ رسیده است.

از جمله اموری که باعث اهمیت کتاب شده، آن است که ابن عربی در این اثر، علاوه بر ذکر شروط نسخ، به ذکر مطالبی پرداخته است که می‌توان از آنها، برخی از قواعد و ضوابط نسخ را استخراج نمود. این قواعد، سی مورد می‌باشد که از جمله آنها می‌توان به چند قاعده زیر، اشاره کرد: «کل قول و عمل کان بعد النبی(ص) فإنه لا یجوز أن یکون ناسخا و لو کان إجماعا»، «لا یجوز نسخ حکم من الشریعة بعد استئثار الله بالرسول(ع)»، «لا ینسخ القرآن و السنه الإجماع» و....

از جمله ویژگی‌های کتاب آن است که ابن عربی در آن، مطالبی را به کتب دیگر خویش احاله داده است که عبارتند از: «احکام القرآن»، «انوار الفجر فی مجالس الذکر»، «افعال الصحابه»، «اصول الفقه»، «الاعتقاد»، «الأمد الأقصی فی الأسماء الحسنی و الصفات العلی»، «تحفة الخواطر»، «ترتیب آی القرآن»، «تنبیه الغبی علی مقدار النبی»، «التمحیص»، «السوابق»، «شرح الحدیث»، «شرح المشکلین»، «علم الذکر»، «قانون التأویل»، «کتاب المشکلین»، «کتاب المعجزات»، «مسائل الخلاف»، «ملجئة المتفقهین إلی معرفة غوامض النحویین» و «المقسط». اما منابعی که در این اثر، از آنها بهره برده، اندک می‌باشد. این منابع، عبارتند از «تفسیر طبری»، «الموطأ»، «صحیح بخاری»، «صحیح مسلم» و کتب سنن.

منابع مقاله

متن کتاب.