تفسير الإمام الشافعي

تفسیر الإمام الشافعی
پدیدآوران	شافعی، محمد بن ادریس (نویسنده) فران، أحمد بن مصطفى (محقق)
ناشر	دار التدمریة
مکان نشر	عربستان - ریاض
سال نشر	1427ق. = 2006م.
چاپ	چاپ یکم
تعداد جلد	3
کد کنگره	‏ش2ت7 / 93 BP

تفسير الإمام الشافعي، عنوان اثری است 3 جلدی به زبان عربی از ابوعبدالله محمد بن ادریس مطلبی قرشی، معروف به امام شافعی در تفسیر قرآن.

جلد اول این اثر از سوره مبارکه فاتحه تا آل عمران را در خود جای داده است، جلد دوم از نساء تا اسراء را و جلد سوم از کهف تا ناس را. شافعی همان طور که در اجتهاداتش به متون دینی تمسک می‌کند، در تفسیر نیز از تمسک به نصوص و متون دینی بهره می‌برد و نص شرعی اعم از کتاب و سنت، نزد شافعی اصالت دارد؛ ازاین‌رو وی به کتاب و سنت و قیاس بر مبنای نصوص و اقوال صحابه، اعتماد دارد و استحسان را مردود می‌داند.

از امتیازات و ویژگی‌های این تفسیر موارد ذیل را می‌توان برشمرد: فصاحت و سهولت عبارت، ایجاز عبارت در تفسیر متعلق به آیات الاحکام، بسط و تفصیل تفریعات فقهی متعلق به آیات الاحکام، اعتماد بر مذهب سلف در تفسیر آیات عقایدی، اعتماد در تفسیر آیات بر تفسیر قرآن‌به‌قرآن سپس به سنت و پس از آن به اقوال صحابه و سپس به اجماع اهل علم بر تفسیر آیه، سپس قیاس و پس از آن اخذ به اقوال ائمه پیشین اهل سنت و سپس لغت و زبان عربی. شافعی آرای محتمل در تفسیر آیه را ذکر می‌کند و سپس آنچه در نظرش ترجیح دارد را بیان می‌دارد. اکثر در آرای دیگران مناقشه می‌کند و گاه نیز بدون مناقشه از کنارش رد می‌شود. ترجیحش در عباراتی که به آنها اعتماد کرده با عبارات «و أحسب ما قال کما قال»، «و هذا المعنی تحتمله الآیة»، «و ما أشبه ما قال بما قال» و «و ما أشبه ما قیل من هذا بما قیل» است. در کل، تفسیر او از نوع تفاسیر به مأثور به حساب می‌آید.

منبع مقاله

مقدمه محقق کتاب.