تفسیر الضحاک: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR57325J1.jpg | عنوان =تفسیر الضحاک | عنوان‌های دیگر = |پ...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''تفسير الضحاک''' عنوان اثری است 2 جلدی به زبان عربی از ضحاک بن مزاحم بلخی هلالی خراسانی(متوفی 105 ق.) با موضوع علوم قرآنی و تفسیر. این اثر به عنوان پایان‌نامه دکتری توسط محمد شکري أحمد زوايتي تحقیق و تصحیح شده است. | '''تفسير الضحاک''' عنوان اثری است 2 جلدی به زبان عربی از [[ضحاک بن مزاحم|ضحاک بن مزاحم بلخی هلالی خراسانی]](متوفی 105 ق.) با موضوع علوم قرآنی و تفسیر. این اثر به عنوان پایان‌نامه دکتری توسط [[زاویتی، محمد شکری احمد|محمد شکري أحمد زوايتي]] تحقیق و تصحیح شده است. | ||
منابع ضحاک در نگارش این تفسیر، قرآن کریم، روایات نبوی(ص)، اقوال صحابه و تابعین، و علوم لغت بوده و همچنین وی با توجه به این منابع، از قدرت استنباط خودش در راستای فهم مطالب، استفاده کرده است.<ref>ر.ک: مقدمه مصحح بر کتاب، ص81-92</ref> | منابع [[ضحاک بن مزاحم|ضحاک]] در نگارش این تفسیر، قرآن کریم، روایات نبوی(ص)، اقوال صحابه و تابعین، و علوم لغت بوده و همچنین وی با توجه به این منابع، از قدرت استنباط خودش در راستای فهم مطالب، استفاده کرده است.<ref>ر.ک: مقدمه مصحح بر کتاب، ص81-92</ref> | ||
تفسیر قرآن به قرآن از بهترین انواع تفسیر است که علما بر آن اجماع دارند. در تفسیر قرآن به قرآن از آیات قرآن برای فهم دیگر آیات آن کمک می‌گیریم. ضحاک نیز در این تفسیر، این شیوه را دارد. او در شیوه تفسیرش ابتدا از آیات قرآن یاری می‌طلبد و پس از آن به سراغ سنت از نگاه اهل سنت(روایات نبوی) می‌رود و در صورت نیافتن آن در سنت از اقوال صحابه و تابعین، یاری می‌طلبد.<ref>ر.ک: همان، ص93</ref> | تفسیر قرآن به قرآن از بهترین انواع تفسیر است که علما بر آن اجماع دارند. در تفسیر قرآن به قرآن از آیات قرآن برای فهم دیگر آیات آن کمک می‌گیریم. [[ضحاک بن مزاحم|ضحاک]] نیز در این تفسیر، این شیوه را دارد. او در شیوه تفسیرش ابتدا از آیات قرآن یاری می‌طلبد و پس از آن به سراغ سنت از نگاه اهل سنت(روایات نبوی) می‌رود و در صورت نیافتن آن در سنت از اقوال صحابه و تابعین، یاری می‌طلبد.<ref>ر.ک: همان، ص93</ref> | ||
وی در مباحثی مانند نزول قرآن و اسباب نزول، مباحث متعلق به فواتح سور، معانی قرآنی مانند محکم و متشابه و کلیات قرآنی، ناسخ و منسوخ و غیره از مباحث مربوط به علوم قرآنی استفاده می‌کند.<ref>ر.ک: همان، ص96</ref> از دیگر شیوه‌های قرآنی که ضحاک در تفسیرش از آن استفاده می‌کند، موضوع کلیات یا چیزی است که امروزه به آن تفسیر موضوعی می‌گوییم؛ این امر با استقرای یک لفظ در قرآن کریم در جاهای متعدد و صدور معنی واحد عام برای آن صورت می‌گیرد.<ref>ر.ک: همان، ص106</ref> | وی در مباحثی مانند نزول قرآن و اسباب نزول، مباحث متعلق به فواتح سور، معانی قرآنی مانند محکم و متشابه و کلیات قرآنی، ناسخ و منسوخ و غیره از مباحث مربوط به علوم قرآنی استفاده می‌کند.<ref>ر.ک: همان، ص96</ref> از دیگر شیوه‌های قرآنی که [[ضحاک بن مزاحم|ضحاک]] در تفسیرش از آن استفاده می‌کند، موضوع کلیات یا چیزی است که امروزه به آن تفسیر موضوعی می‌گوییم؛ این امر با استقرای یک لفظ در قرآن کریم در جاهای متعدد و صدور معنی واحد عام برای آن صورت می‌گیرد.<ref>ر.ک: همان، ص106</ref> | ||
شیوه ضحاک در مباحث اعتقادی در این تفسیر شیوه سلفی است یعنی او در بیان مباحث عقیدتی ملتزم به قواعد اعتقادی سلفیه است.<ref>ر.ک: همان، ص118</ref> | شیوه [[ضحاک بن مزاحم|ضحاک]] در مباحث اعتقادی در این تفسیر شیوه سلفی است یعنی او در بیان مباحث عقیدتی ملتزم به قواعد اعتقادی سلفیه است.<ref>ر.ک: همان، ص118</ref> | ||
او در مباحثی فقهی در تفسیرش بسیار اهل مسامحه و سهل‌گیری است و شیوه تعمق در مسائل فقهی را پیشه کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص121</ref> | او در مباحثی فقهی در تفسیرش بسیار اهل مسامحه و سهل‌گیری است و شیوه تعمق در مسائل فقهی را پیشه کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص121</ref> | ||
با نگاه به الفاظ این تفسیر و شیوه بیان کلمات آن که بیانگر سهولت در شرح و عذوبت در تبسیط و دوری از تعقید و غموض در آن است، می‌توان به تسلط ضحاک به مباحث ادبی و استفاده از این قابلیت در نگارش این تفسیر پی برد.<ref>ر.ک: همان، ص125</ref> | با نگاه به الفاظ این تفسیر و شیوه بیان کلمات آن که بیانگر سهولت در شرح و عذوبت در تبسیط و دوری از تعقید و غموض در آن است، می‌توان به تسلط [[ضحاک بن مزاحم|ضحاک]] به مباحث ادبی و استفاده از این قابلیت در نگارش این تفسیر پی برد.<ref>ر.ک: همان، ص125</ref> | ||
با نگاه به روایاتی که ضحاک در تفسیرش از آنها استفاده کرده، مشاهده می‌کنیم که وی گاه از اسرائیلیات در آن بهره برده است.<ref>ر.ک: همان، ص129</ref> | با نگاه به روایاتی که [[ضحاک بن مزاحم|ضحاک]] در تفسیرش از آنها استفاده کرده، مشاهده می‌کنیم که وی گاه از اسرائیلیات در آن بهره برده است.<ref>ر.ک: همان، ص129</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ ۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۵۷
| تفسیر الضحاک | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ضحاک بن مزاحم (نویسنده) زاویتی، محمد شکری احمد (محقق) |
| ناشر | دار السلام مرکز التراث و البحوث اليمني |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1419ق. = 1999م. |
| چاپ | چاپ يکم |
| موضوع | تفاسير اهل سنت - قرن 1ق. |
| زبان | عربي |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | 7ت 2الف / 93 BP |
تفسير الضحاک عنوان اثری است 2 جلدی به زبان عربی از ضحاک بن مزاحم بلخی هلالی خراسانی(متوفی 105 ق.) با موضوع علوم قرآنی و تفسیر. این اثر به عنوان پایان‌نامه دکتری توسط محمد شکري أحمد زوايتي تحقیق و تصحیح شده است.
منابع ضحاک در نگارش این تفسیر، قرآن کریم، روایات نبوی(ص)، اقوال صحابه و تابعین، و علوم لغت بوده و همچنین وی با توجه به این منابع، از قدرت استنباط خودش در راستای فهم مطالب، استفاده کرده است.[۱]
تفسیر قرآن به قرآن از بهترین انواع تفسیر است که علما بر آن اجماع دارند. در تفسیر قرآن به قرآن از آیات قرآن برای فهم دیگر آیات آن کمک می‌گیریم. ضحاک نیز در این تفسیر، این شیوه را دارد. او در شیوه تفسیرش ابتدا از آیات قرآن یاری می‌طلبد و پس از آن به سراغ سنت از نگاه اهل سنت(روایات نبوی) می‌رود و در صورت نیافتن آن در سنت از اقوال صحابه و تابعین، یاری می‌طلبد.[۲]
وی در مباحثی مانند نزول قرآن و اسباب نزول، مباحث متعلق به فواتح سور، معانی قرآنی مانند محکم و متشابه و کلیات قرآنی، ناسخ و منسوخ و غیره از مباحث مربوط به علوم قرآنی استفاده می‌کند.[۳] از دیگر شیوه‌های قرآنی که ضحاک در تفسیرش از آن استفاده می‌کند، موضوع کلیات یا چیزی است که امروزه به آن تفسیر موضوعی می‌گوییم؛ این امر با استقرای یک لفظ در قرآن کریم در جاهای متعدد و صدور معنی واحد عام برای آن صورت می‌گیرد.[۴]
شیوه ضحاک در مباحث اعتقادی در این تفسیر شیوه سلفی است یعنی او در بیان مباحث عقیدتی ملتزم به قواعد اعتقادی سلفیه است.[۵]
او در مباحثی فقهی در تفسیرش بسیار اهل مسامحه و سهل‌گیری است و شیوه تعمق در مسائل فقهی را پیشه کرده است.[۶]
با نگاه به الفاظ این تفسیر و شیوه بیان کلمات آن که بیانگر سهولت در شرح و عذوبت در تبسیط و دوری از تعقید و غموض در آن است، می‌توان به تسلط ضحاک به مباحث ادبی و استفاده از این قابلیت در نگارش این تفسیر پی برد.[۷]
با نگاه به روایاتی که ضحاک در تفسیرش از آنها استفاده کرده، مشاهده می‌کنیم که وی گاه از اسرائیلیات در آن بهره برده است.[۸]
پانویس
منبع مقاله
مقدمه مصحح بر جلد اول کتاب.