دیوان عبد علیشاه کاشانی مولانا حاج محمدحسن: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
}} | }} | ||
'''دیوان عبد علیشاه کاشانی''' مجموعه اشعار [[عبدالعلی نطنزی کاشانی، محمدحسن بن احمد|حاج ملا محمد حسن نطنزی کاشانی]]، ملقب به [[عبدالعلی نطنزی کاشانی، محمدحسن بن احمد|عبد علیشاه کاشانی]] (1302- 1232ق) است که به تصحیح [[حسن عاطفی]] و مقدمه [[افشین عاطفی]]، به چاپ رسیده است. دیوان اشعار وی، حدود 4000 بیت دارد که شامل قصیده، غزل، مسمط، ترجیع‌بند و رباعی است. | |||
قصاید [[عبدالعلی نطنزی کاشانی، محمدحسن بن احمد|عبدالعلیشاه]] اخلاقی و عرفانی و در سبک خراسانی و به شیوه سنایی غزنوی است و با توجهی که به کلام استاد خود، غزنوی داشته، یازده قصیده از سی و هفت قصیده خود را در استقبال از ساخته است<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه شصت و سه</ref>. | |||
توجه | توجه عبد علیشاه در غزل، معطوف به شیوه غزلیات [[سنایی، مجدود بن آدم|سنایی]]، [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]]، [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]]، [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] و [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]] است و گاه‌گاهی در استقبال بعضی از غزلیات آنان، طبع‌آزمایی کرده است، ولی در این راه، موفق نیست. به‌طور کلی، سخن وی عارفانه و روان و دور از تعقید و تکلف است. اما این نکته را هم نباید از نظر دور داشت که گاهی در سخنش از واژه‌هایی بهره می‌گیرد که برای دانستن آنها باید به فرهنگ‌ها مراجعه کرد؛ لغاتی تازی و مشکل و احتمالا مهجور که تنها در لغت‌نامه‌ها ضبط است و این به‌خاطر آن است که وی شخصی عالم و فقیه و حکیم بوده و در زبان و ادب عربی، تسلط داشته و از این قبیل واژه‌ها را در قصاید خود به‌کار برده است، لغاتی چون: افاک: دروغگو، انحساس: برکنده شدن، ساکب: ریخته شده، شرک: دام صیاد و... در غزلیات نیز گاهی چنین لغاتی آمده است مانند: تنین: اژدها، رغیف: گرده نان، سغراق: کاسه و کوزه لوله‌دار و... . برخلاف این لغات خشن و ناخوش‌آیند که بدانها اشاره شد، واژه‌هایی گوش‌نواز و ترکیباتی لطیف نیز در بیانش دیده می‌شود که گاه ساخته و پرداخته طبع اوست و گاه با حسن انتخاب از آثار ذوقی گذشتگان برگزیده است، مانند: بوستان پیرا: باغ، بهاور: باارزش، پرآور: پرنده، کج نهاد: شوربخت، نوآیین: بدعت گذارنده در دین و...<ref>ر.ک: همان، صفحه شصت و پنج- شصت و هفت</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
نسخهٔ ۵ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۴۸
| دیوان عبد علیشاه کاشانی مولانا حاج محمدحسن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عبدالعلی نطنزی کاشانی، محمدحسن بن احمد (نویسنده)
عاطفی، حسن (مصحح) عاطفی، افشین (مقدمه نویس) |
| ناشر | مرسل |
| مکان نشر | ایران- کاشان |
| سال نشر | 1378ش |
| چاپ | یکم |
| موضوع | شعر فارسي - قرن 13ق. عبد العلي نطنزي کاشاني، محمد حسن بن احمد، 1232- 1302ق. - نقد و تفسير |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /د9 / 7227 PIR |
دیوان عبد علیشاه کاشانی مجموعه اشعار حاج ملا محمد حسن نطنزی کاشانی، ملقب به عبد علیشاه کاشانی (1302- 1232ق) است که به تصحیح حسن عاطفی و مقدمه افشین عاطفی، به چاپ رسیده است. دیوان اشعار وی، حدود 4000 بیت دارد که شامل قصیده، غزل، مسمط، ترجیع‌بند و رباعی است.
قصاید عبدالعلیشاه اخلاقی و عرفانی و در سبک خراسانی و به شیوه سنایی غزنوی است و با توجهی که به کلام استاد خود، غزنوی داشته، یازده قصیده از سی و هفت قصیده خود را در استقبال از ساخته است[۱].
توجه عبد علیشاه در غزل، معطوف به شیوه غزلیات سنایی، عطار، مولوی، سعدی و حافظ است و گاه‌گاهی در استقبال بعضی از غزلیات آنان، طبع‌آزمایی کرده است، ولی در این راه، موفق نیست. به‌طور کلی، سخن وی عارفانه و روان و دور از تعقید و تکلف است. اما این نکته را هم نباید از نظر دور داشت که گاهی در سخنش از واژه‌هایی بهره می‌گیرد که برای دانستن آنها باید به فرهنگ‌ها مراجعه کرد؛ لغاتی تازی و مشکل و احتمالا مهجور که تنها در لغت‌نامه‌ها ضبط است و این به‌خاطر آن است که وی شخصی عالم و فقیه و حکیم بوده و در زبان و ادب عربی، تسلط داشته و از این قبیل واژه‌ها را در قصاید خود به‌کار برده است، لغاتی چون: افاک: دروغگو، انحساس: برکنده شدن، ساکب: ریخته شده، شرک: دام صیاد و... در غزلیات نیز گاهی چنین لغاتی آمده است مانند: تنین: اژدها، رغیف: گرده نان، سغراق: کاسه و کوزه لوله‌دار و... . برخلاف این لغات خشن و ناخوش‌آیند که بدانها اشاره شد، واژه‌هایی گوش‌نواز و ترکیباتی لطیف نیز در بیانش دیده می‌شود که گاه ساخته و پرداخته طبع اوست و گاه با حسن انتخاب از آثار ذوقی گذشتگان برگزیده است، مانند: بوستان پیرا: باغ، بهاور: باارزش، پرآور: پرنده، کج نهاد: شوربخت، نوآیین: بدعت گذارنده در دین و...[۲].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.