فضولی بغدادی، محمد بن سلیمان: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «<div class="wikiInfo"> بندانگشتی| {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
'''مولانا محمد بن سلیمان فضولی بغدادی''' (910- 990ق) شاعر و اندیشمند شیعه، صاحب دیوان اشعار به زبان‌های فارسی، ترکی و عربی. | '''مولانا محمد بن سلیمان فضولی بغدادی''' (910- 990ق) شاعر و اندیشمند شیعه، صاحب [[دیوان اشعار فارسی مولانا حکیم ملامحمد فضولی بیاتلی|دیوان اشعار]] به زبان‌های فارسی، ترکی و عربی. | ||
وی در تاریخ ادبیات اسلامی، شخصیتی مستثنی دارد دارد. او متفکر و شاعر سه‌زبانه‌ای است که تأثیر عمیقی در تاریخ ادبیات ترکی، عربی و فارسی برجای نهاده است. نام او محمد و نام پدرش سلیمان بوده است. گفته شده که در سال 910ق در خانواده شیعی مذهب و آذربایجانی، در کربلا به دنیا آمده است. در جوانی لقب «ملا» گرفته و مشهور به «ملا فضولی» بوده است<ref>فضولی بیاتلی، حکیم ملا محمد، ص26</ref>. | وی در تاریخ ادبیات اسلامی، شخصیتی مستثنی دارد دارد. او متفکر و شاعر سه‌زبانه‌ای است که تأثیر عمیقی در تاریخ ادبیات ترکی، عربی و فارسی برجای نهاده است. نام او محمد و نام پدرش سلیمان بوده است. گفته شده که در سال 910ق در خانواده شیعی مذهب و آذربایجانی، در کربلا به دنیا آمده است. در جوانی لقب «ملا» گرفته و مشهور به «ملا فضولی» بوده است<ref>فضولی بیاتلی، حکیم ملا محمد، ص26</ref>. | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
علوم عربی را نزد عالمی به نام رحمت‌الله و علوم ادبی را نزد «حبیبی» شاعر معروف آذربایجان آموخته و نیز با دختر رحمت‌الله ازدواج کرده و پسری عالم و شاعر، با تخلص «فضلی» داشته است<ref>همان</ref>. | علوم عربی را نزد عالمی به نام رحمت‌الله و علوم ادبی را نزد «حبیبی» شاعر معروف آذربایجان آموخته و نیز با دختر رحمت‌الله ازدواج کرده و پسری عالم و شاعر، با تخلص «فضلی» داشته است<ref>همان</ref>. | ||
لقب «ملا» نشانه کلامی بودن وی و لقب «حکیم» بیانگر رویکرد او به فلسفه و حکمت است. به دیگر سخن، وی مانند ابوعلی سینا و بیشتر از او، توانست کلام و فلسفه را به گونه‌ای آشتی دهد و راه سومی در حکمت اسلامی بگشاید که بعدها از سوی حکیم ملا عبدالله زنوزی دنبال شد<ref>همان</ref>. | لقب «ملا» نشانه کلامی بودن وی و لقب «حکیم» بیانگر رویکرد او به فلسفه و حکمت است. به دیگر سخن، وی مانند [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلی سینا]] و بیشتر از او، توانست کلام و فلسفه را به گونه‌ای آشتی دهد و راه سومی در حکمت اسلامی بگشاید که بعدها از سوی حکیم [[زنوزی، عبدالله بن بیرمقلی باباخان|ملا عبدالله زنوزی]] دنبال شد<ref>همان</ref>. | ||
استعداد سرشار و بی‌نظیر او، نقش عظیمی در دگرگون‌سازی ادبیات ترکی دوره اسلامی داشته است و می‌توان گفت که نقشی را که نظامی در شعر فارسی ایفا کرده است، او در تاریخ شعر ترکی دارد<ref>همان، ص26- 27</ref>. | استعداد سرشار و بی‌نظیر او، نقش عظیمی در دگرگون‌سازی ادبیات ترکی دوره اسلامی داشته است و می‌توان گفت که نقشی را که نظامی در شعر فارسی ایفا کرده است، او در تاریخ شعر ترکی دارد<ref>همان، ص26- 27</ref>. | ||
آثار باقی‌مانده از او را می‌توان به ترتیب زیر برشمرد: | آثار باقی‌مانده از او را می‌توان به ترتیب زیر برشمرد: | ||
الف) آثار عربی: | الف) آثار عربی: | ||
# دیوان عربی مولانا فضولی؛ | # دیوان عربی مولانا فضولی؛ | ||
نسخهٔ ۲۶ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۲۶
| نام | مولانا محمد بن سلیمان فضولی بغدادی |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | سلیمان |
| متولد | 910ق |
| محل تولد | کربلا |
| رحلت | 990ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | دیوان اشعار |
| کد مؤلف | AUTHORCODE18546AUTHORCODE |
مولانا محمد بن سلیمان فضولی بغدادی (910- 990ق) شاعر و اندیشمند شیعه، صاحب دیوان اشعار به زبان‌های فارسی، ترکی و عربی.
وی در تاریخ ادبیات اسلامی، شخصیتی مستثنی دارد دارد. او متفکر و شاعر سه‌زبانه‌ای است که تأثیر عمیقی در تاریخ ادبیات ترکی، عربی و فارسی برجای نهاده است. نام او محمد و نام پدرش سلیمان بوده است. گفته شده که در سال 910ق در خانواده شیعی مذهب و آذربایجانی، در کربلا به دنیا آمده است. در جوانی لقب «ملا» گرفته و مشهور به «ملا فضولی» بوده است[۱].
علوم عربی را نزد عالمی به نام رحمت‌الله و علوم ادبی را نزد «حبیبی» شاعر معروف آذربایجان آموخته و نیز با دختر رحمت‌الله ازدواج کرده و پسری عالم و شاعر، با تخلص «فضلی» داشته است[۲].
لقب «ملا» نشانه کلامی بودن وی و لقب «حکیم» بیانگر رویکرد او به فلسفه و حکمت است. به دیگر سخن، وی مانند ابوعلی سینا و بیشتر از او، توانست کلام و فلسفه را به گونه‌ای آشتی دهد و راه سومی در حکمت اسلامی بگشاید که بعدها از سوی حکیم ملا عبدالله زنوزی دنبال شد[۳].
استعداد سرشار و بی‌نظیر او، نقش عظیمی در دگرگون‌سازی ادبیات ترکی دوره اسلامی داشته است و می‌توان گفت که نقشی را که نظامی در شعر فارسی ایفا کرده است، او در تاریخ شعر ترکی دارد[۴].
آثار باقی‌مانده از او را می‌توان به ترتیب زیر برشمرد:
الف) آثار عربی:
- دیوان عربی مولانا فضولی؛
- مطلع الاعتقاد فی معرفة مبدأ والمعاد؛
ب) آثار ترکی:
- دیوان ترکی؛
- لیلی و مجنون؛
- بنگ و باده؛
- قیرخ حدیث؛
- صحبة الأثمار؛
- حدیقة السعدا؛
- مکتوبات و منشآت؛
ج) آثار فارسی:
- هفت جام؛
- صحت و مرض؛
- انیس القلب؛
- رند و زاهد؛
- رساله معمائیه؛
- فرهنگ ترکی به فارسی؛
- دیوان فارسی[۵].
پانویس
منابع مقاله
فضولی بیاتلی، حکیم ملا محمد، «دیوان اشعار فارسی مولانا حکیم ملا محمد فضولی بیاتلی»، تصحیح حسین محمدزاده صدیق، تبریز، انتشارات یاران، 1387.