موسوعة سيرة أهل‌البيت علیهم‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - ' (س)' به '(س)')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
    جز (جایگزینی متن - 'رده:خرداد(99)' به '')
    خط ۹۷: خط ۹۷:
    [[رده:سرگذشت‌نامه‌های فردی]]
    [[رده:سرگذشت‌نامه‌های فردی]]
    [[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]]
    [[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]]
    [[رده:خرداد(99)]]

    نسخهٔ ‏۲۲ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۰۵

    موسوعة سيرة أهل‌البيت عليهم السلام
    موسوعة سيرة أهل‌البيت علیهم‌السلام
    پدیدآورانقرشی، باقر شریف (نويسنده) قرشي، مهدي (محقق)
    ناشردار المعروف
    مکان نشرايران - قم
    سال نشر1430ق
    چاپ1
    شابک978-964-8275-42-1
    موضوعچهارده معصوم - اخلاق

    چهارده معصوم - سرگذشت نامه

    زيد بن علي بن الحسين، 79 - 122ق

    زينب(س) بنت علي(ع)، 6 - 62ق.

    عباس بن علي(ع)، 26؟ - 61ق.

    مسلم بن عقيل، - 60ق.
    زبانعربي
    تعداد جلد40
    کد کنگره
    ‏‎‎‏/‎‏ق‎‏45‎‏ ‎‏م‎‏8 36 BP

    موسوعة سيرة أهل‌البيت(ع)، اثر باقر شریف قرشی (1344-‌1434ق)، موسوعه‏‌ای است شامل زندگانی پیامبر اسلام(ص) و تمام امامان(ع) و اهل‏ بیت پیامبر(ص) که در آن، کلیه شئون اخلاقی، اجتماعی، عبادی و عرفانی و تاریخ زندگی آنها مورد شرح و بررسی قرار گرفته و سیره آنان معرفی شده است.

    این مجموعه، با تحقیق مهدی باقر قرشی به چاپ رسیده است.

    ساختار

    کتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز گردیده و مطالب، با نثری خوب و به‌روز، با ابتکار عمل در موضوعات و احاطه و شمول به مباحث تاریخی، در 40 جلد، ارائه گردیده است.

    گزارش محتوا

    در مقدمه مؤلف که در سال 1428ق، نوشته شده، ابتدا به اهمیت و جایگاه سیره پیامبر(ص) اشاره گردیده و سپس، توضیحاتی پیرامون نحوه چاپ مجموعه، داده شده[۱] و در مقدمه محقق، مطالبی پیرامون سیره اهل‌بیت(ع) بیان گردیده است[۲].

    در جلد اول و دوم، به شرح و بررسی حیات پیامبر اسلام(ص) در قبل و بعد از بعثت آن حضرت پرداخته شده است. نگارنده نخست به موقعیت جغرافیایی حجاز و دوران کودکی و جوانی پیامبر(ص) اشاره نموده و پدران و اجداد ایشان را معرفی می‌‏نماید. ازدواج ایشان با خدیجه(س)، سفرهای تجاری پیامبر(ص)، داستان بعثت پیامبر(ص)، اوصاف اخلاقی پیامبر(ص)، مشکلات پیامبر(ص) در ابتدای نبوت خویش در مکه، داستان معراج، داستان هجرت پیامبر(ص) به یثرب و استقبال مردم مدینه از آن حضرت، نامه‏نگاری پیامبر(ص) برای پادشاهان مختلف، سیره اخلاقی و اقتصادی پیامبر اسلام(ص) و سازمان‌دهی مسلمانان و ایجاد دولت اسلامی و ذکر نمونه‌‏هایی از دعاهای آن حضرت، از جمله مباحث این بخش می‏‌باشد[۳].

    در جلد سوم تا هشتم، به بحث درباره سیره و فضایل و زندگانی امام علی(ع) پرداخته شده است. نگارنده نخست به معرفی نسبت امیرالمؤمنین علی(ع) و تمجید از آباء و اجداد ایشان پرداخته و سپس به داستان ولادت آن حضرت در درون کعبه اشاره نموده و اسامی و القاب و کنیه‌‏های ایشان را بیان می‌کند. در ادامه به برخی از اوصاف و فضایل اخلاقی و معنوی امام علی(ع) اشاره نموده و سبقت گرفتن ایشان در ایمان به پیامبر(ص) و فداکاری‏های ایشان در راه اسلام را توصیف می‌‏نماید. بیان گوشه‌‏هایی از زهد علی(ع)، علاقه خاص پیامبر(ص) به آن حضرت، عدالت علی(ع) و رسیدگی وی به حال فقرا، شجاعت‏ها و رشادت‏های علی(ع) در جنگ‏های صدر اسلام و بیان گوشه‌‏هایی از جریان سقیفه و ماجرای غصب خلافت و بیان دوران خلافت خلفای سه‌گانه، از مهم‌ترین مباحث این جلد است[۴].

    نویسنده در جلد نهم، به بحث درباره حوادث مختلف زندگی حضرت فاطمه(س) پرداخته و ادوار مختلف زندگانی آن حضرت را بیان و فضایل معنوی ایشان را از منظری قرآنی و روایی بیان کرده است. بیان جریان ولادت حضرت فاطمه(س) و عصمت و عفاف آن بانو، ادعیه و عبادات ایشان، جریان عروسی فاطمه(س)، رفتار ایشان در درون منزل، معرفی ذریه فاطمه(س) و فرزندان ایشان، جنبه‌‏های علمی فاطمه(س) و ذکر سخنانی از ایشان در باب مسائل عبادی، اخلاقی و اعتقادی، موضع‏گیری فاطمه(س) در قبال غاصبین خلافت و دفاع از ولایت حضرت علی(ع) و مصائب ایشان پس از رحلت پیامبر(ص)، از اصلی‏‌ترین مندرجات این جلد است[۵].

    در جلد دهم و یازدهم، به بحث درباره ابعاد شخصیت و امامت امام حسن(ع) و حوادث مهم زندگانی آن امام پرداخته شده است. جریان ولادت امام حسن(ع)، بیان برخی از فضایل امام حسن(ع) و سخاوت و عبادت ایشان، هیبت آن امام، فصاحت و بلاغت ایشان و برخی دیگر از کمالات روحی آن حضرت، بیان موضع‌گیری امام حسن(ع) در قبال سقیفه و احتجاجات ایشان در این زمینه و بیان گوشه‌‏هایی از زندگانی امام حسن(ع) در عصر خلفا و عصر خلافت امام علی(ع) و بالاخره مباحثی درباره دوران زندگی امام حسن(ع)، به‌ویژه در این عصر نحوه مواجهه ایشان با معاویة بن ابی‌سفیان در صفین و شجاعت آن حضرت، از مهم‌ترین مباحث مطرح‌شده در این جلد است[۶].

    در جلد دوازدهم تا چهاردهم، به بحث درباره ابعاد زندگی و فضایل امام حسین(ع) و حوادث مهم زندگانی ایشان، به‌ویژه واقعه دلخراش عاشورا پرداخته شده است. نگارنده در این جلد، نخست به بحث درباره تولد امام حسین(ع) و مراسم ولادت ایشان اشاره کرده و سپس تربیت یافتن ایشان نزد پیامبر(ص)، امام علی(ع) و فاطمه زهرا(س) و محیط زندگانی آن حضرت را وصف می‌‏نماید. آنگاه به تشریح مقام و منزلت امام حسین(ع) به‌عنوان فرد شاخصی از اهل ‏بیت پیامبر(ص) پرداخته و آیات قرآنی در این‌باره را توضیح می‏دهد و ابعادی از امامت، شجاعت، علم، اخلاق و عبادت ایشان را شرح می‌‏نماید. وی در ادامه به گوشه‌‏هایی از زندگانی امام حسین(ع) در عصر خلفای سه‌گانه و عصر امام علی(ع) اشاره نموده و شرکت کردن آن حضرت در برخی از جنگ‏ها، به‌ویژه جنگ صفین را توصیف می‌‏نماید[۷].

    در جلد پانزدهم و شانزدهم، ابعادی از زندگانی و فضایل اخلاقی و عرفانی امام سجاد(ع) بیان شده است. نگارنده نخست به توصیف شخصیت مادر امام سجاد(ع) پرداخته و عنایات امام حسین(ع) به ایشان و کرامات نفسانی ایشان را وصف می‌کند. آنگاه به جریان ولادت امام سجاد(ع) پرداخته و القاب، کنیه‌‏ها و اسماء آن امام را بیان می‌کند. آنگاه به جنبه‌‏هایی از اخلاق امام سجاد(ع) و سیره اجتماعی و خانوادگی آن امام، نمونه‌‏هایی از دعاهای آن حضرت در زمینه‌‏های مختلف، ابعاد امامت و عصمت آن امام و آراء مورخان و علما و ائمه در وصف ایشان اشاره کرده و حضور آن حضرت در کربلا و اسیری ایشان را تشریح و ابعادی از عبادت، علم و موعظه‌‏های صادره از ایشان را منعکس می‌‏نماید[۸].

    در جلد هفدهم و هجدهم، به بحث درباره ابعاد مختلف زندگانی امام محمد باقر(ع) و شخصیت اخلاقی و علمی آن حضرت پرداخته شده است. نگارنده ضمن بیان جریان ولادت امام محمد باقر(ع)، به گوشه‌‏هایی از تربیت یافتن آن حضرت در سایه تعالیم جد بزرگوارش اشاره کرده و برخی از فضایل اخلاقی ایشان را بررسی می‌‏نماید. آنگاه به معرفی برادران ایشان مانند زید شهید، حسین اصغر، عبدالله باهر، عمر الاشرف و سایر برادران ایشان پرداخته و دیدگاه‌های برخی از علما، مورخان و ائمه را در مورد ابعاد مختلف شخصیت ایشان، به‌ویژه علم والای آن حضرت منعکس می‌کند. بیان ابعادی از امامت و عصمت امام محمد باقر و کرامات نفسانی ایشان، بررسی حیات علمی آن حضرت و نهضت علمی که ایشان در زمینه حدیث، تفسیر قرآن، علم کلام، علم فقه، علم اصول فقه، مباحث اقتصادی و اخلاقی از خود به‌جای گذاشتند، از دیگر مندرجات این بخش است[۹].

    در جلد نوزدهم تا بیست‌وهفتم، به بحث درباره ابعاد زندگانی و حیات علمی، اخلاقی و عبادی امام جعفر صادق(ع) پرداخته شده است. نگارنده نخست به معرفی خاندان و خانواده امام صادق(ع) و جریان ولادت آن امام و برخی از اوصاف و کرامات اخلاقی ایشان اشاره کرده و ابعادی از امامت و عصمت ایشان، تواضع، صبر، کرم و سخاوت و عبادت او را وصف می‌کند. آنگاه دیدگاه‌های امام محمد باقر(ع) و برخی از علمای شیعه و اهل‏سنت و مورخین و محدثان نامداری مانند بخاری و ابن فلکان را در مورد اوصاف علمی و معنوی ایشان منعکس می‌‏نماید. نگارنده همچنین برخی از احتجاجات و مناظرات امام جعفر صادق(ع)، رسائل علمی و وصایای علمی و اخلاقی آن حضرت را بیان کرده است[۱۰].

    در جلد بیست‌وهشتم و بیست‌ونهم، به بحث درباره تاریخ زندگانی امام کاظم(ع) پرداخته شده است. نگارنده به ولادت آن امام و صفات، القاب و سجایای اخلاقی آن حضرت اشاره کرده و به گوشه‌‏هایی از حیات ایشان در زمان امام صادق(ع) می‌‏پردازد و جنبه‌‏های علمی و اخلاقی او را وصف می‌کند و در ادامه، به نصوص امامت آن امام و علم و عصمت ایشان اشاره کرده و دیدگاه‌‏های برخی از علما و امام صادق را درباره شخصیت والای ایشان منعکس می‌کند و گوشه‌‏هایی از آثار فکری و علمی ایشان در تفسیر آیات قرآن در مورد عقل، بداء، علم، مکارم اخلاق و مناظرات ایشان را بیان کرده و حوادث سیاسی و اجتماعی و فرهنگی مهم دوران آن حضرت را وصف می‌کند[۱۱].

    در جلد سی‌ام و سی‌ویکم، به بحث درباره شخصیت امام رضا(ع) و زندگانی آن امام پرداخته شده است. ارائه مباحثی درباره ولادت آن امام، القاب و کنیه‌‏های ایشان و برخی از سجایای اخلاقی امام رضا(ع)، از مباحث ابتدایی این بخش است. در ادامه، دیدگاه‌های برخی از نزدیکان و اصحاب آن حضرت در مورد شخصیت همه‌جانبه و علم و معرفت امام رضا(ع) بیان شده و گوشه‌‏هایی از حیات ایشان در عصر پدر گرامی آن حضرت توصیف می‌‏شود. ارائه نصوصی از امامت و عصمت امام رضا(ع)، گزارشی از برخی احتجاجات و مناظرات امام رضا(ع)، آثار علمی به‌جای‌مانده از امام رضا(ع)، مباحث عقیدتی واردشده از جانب آن امام و آموزه‌‏هایی از فقه و تفسیر قرآن در کلام آن حضرت، از دیگر مندرجات این بخش است[۱۲].

    در جلد سی‌ودوم، ابعاد مختلف شخصیت و زندگانی امام جواد(ع) مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نگارنده در این جلد، ابتدا به جریان ولادت امام جواد(ع) اشاره نموده و سپس به نشو و نمای آن حضرت تحت تربیت و تعالیم پدربزرگوار ایشان امام رضا(ع) می‌‏پردازد و برخی از سجایای اخلاقی ایشان را بررسی می‌‏نماید. بیان ابعاد امامت، عصمت و علم امام جواد(ع) و علوم و معارف وارده از آن امام، معرفی اصحاب و راویان حدیث امام جواد(ع) و بررسی اوضاع سیاسی - اجتماعی شیعه در آن عصر، از مباحث پایانی این جلد است[۱۳].

    در جلد سی‌وسوم، به بحث درباره شخصیت و زندگانی امام هادی(ع) پرداخته شده است. نگارنده در این جلد، نخست به معرفی اجمالی خاندان امام هادی(ع) و جریان ولادت آن حضرت اشاره کرده و برخی از جنبه‌‏های اخلاقی شخصیت آن حضرت و امامت ایشان را بررسی می‌‏نماید. سپس علوم و معارف ناب وارده از ایشان مانند فقه، کلام، ادعیه و مناجات‏های وارده از ایشان را معرفی می‌کند و اصحاب و راویان حدیث آن امام را به‌ترتیب حروف الفبا معرفی کرده و اوضاع سیاسی - اجتماعی عصر آن امام و کیفیت شهادت ایشان را توصیف می‌نماید[۱۴].

    در جلد سی‌وچهارم، شخصیت و زندگانی امام حسن عسکری(ع) مورد مطالعه قرار گرفته است. نگارنده، ضمن بیان جریان ولادت امام حسن عسکری(ع)، به برخی از سجایای اخلاقی آن امام و امامت، عصمت و علم ایشان اشاره نموده و دیدگاه‌های برخی از منسوبین ایشان و علمای شیعه را در مورد شخصیت والای علمی و معنوی آن حضرت منعکس کرده است و گوشه‌‏هایی از سخنان و علوم وارده از ایشان را در زمینه تفسیر و فقه بیان می‌‏نماید. وی همچنین روات حدیث و اصحاب ایشان را به‌ترتیب حروف الفبا معرفی نموده و اوضاع سیاسی - اجتماعی عصر آن حضرت را بررسی کرده و شخصیت حکام زمان ایشان، به‌ویژه متوکل عباسی، معتز و مهتدی را معرفی و جریان شهادت آن حضرت را بیان می‌کند[۱۵].

    در جلد سی‌وپنجم، به بحث درباره امامت و شخصیت امام زمان(عج) و غیبت و ظهور آن امام مباحثی ارائه شده است. نگارنده، نخست به معرفی اسامی، القاب و کنیه‌‏های امام زمان(عج) و بشارت به تولد و ظهور آن حضرت در روایات اشاره نموده و ابعادی از اخلاق و علوم و معارف آن حضرت را توصیف می‌‏نماید. ادعیه وارده از امام زمان(عج)، رسائل (نامه‌‏ها) و نمونه‌‏هایی از فقه آن حضرت، از مباحث بعدی کتاب است. در ادامه نگارنده به دو غیبت صغری و کبرای امام زمان(عج) و حوادث مربوط به آن اشاره کرده و جریان سفرای خاصه آن حضرت و روایات متعددی درباره ظهور و غیبت ایشان نقل و شرح می‌‏نماید[۱۶].

    در جلد سی‌وششم تا سی‌ونهم، به‌ترتیب، به مطالعه شخصیت و ابعاد مختلف زندگی حضرت زینب(س)، عباس بن علی(ع)، مسلم بن عقیل و زید بن علی(ع) پرداخته شده و در آخرین جلد، به جنبه‌‏هایی از مکارم اخلاق و سیره اخلاقی پیامبر(ص) و سایر معصومین(ع) اشاره گردیده است[۱۷].

    وضعیت کتاب

    فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد آمده و از جلد بیست‌وهفتم تا آخر مجموعه، فهرست منابع نیز به آخر کتاب، افزوده شده و در پاورقی‌ها، به ذکر منابع، پرداخته شده است.

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه مؤلف، ج1، ص9-‌12
    2. ر.ک: مقدمه محقق، همان، ص13-‌15
    3. ر.ک: بی‌نام
    4. ر.ک: همان
    5. ر.ک: همان
    6. ر.ک: همان
    7. ر.ک: همان
    8. ر.ک: همان
    9. ر.ک: همان
    10. ر.ک: همان
    11. ر.ک: همان
    12. ر.ک: همان
    13. ر.ک: همان
    14. ر.ک: همان
    15. ر.ک: همان
    16. ر.ک: همان
    17. ر.ک: همان

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب.
    2. بی‌نام، «شبکه جامع کتاب گیسوم»، به آدرس اینترنتی:

    https://www.gisoom.com/search/book/keyword-%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%AA/

    وابسته‌ها