استفتائات پزشکی

‏استفتائات پزشکی
پدیدآوران	صافی، لطف‌‎الله (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	استفتائات پزشکی از محضر مرجع عالیقدر حضرت آيةالله العظمی آقای حاج شیخ لطف الله صافی گلپایگانی
ناشر	دار القرآن کریم
مکان نشر	ايران - قم
سال نشر	1415ق
موضوع	فتواهای شیعه - قرن 14، فقه جعفری - رساله عملیه، پزشکی - فتواها
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏‏BP‎‏ ‎‏183‎‏/‎‏9‎‏ ‎‏/‎‏ص‎‏27‎‏ ‎‏الف‎‏5‎‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

استفتائات پزشکی مشتمل بر مجموعه استفتائاتی است که در رابطه با پزشکی و مسائل مرتبط با آن مطرح شده و آیت‌الله صافی گلپایگانی به آن‌ها پاسخ داده‌اند. مجموع استفتائات مطرح شده در کتاب به عدد 119 می‌رسد.

ساختار

کتاب مشتمل بر مقدمه، مسائل در ده عنوان و مسائل متفرقه است. سؤال با حرف(س) مطرح و با حرف (ج) پاسخ آن مطرح شده است. تصویر پاسخ استفتاء نیز در مقابل آن ارائه شده است.

گزارش محتوا

نویسنده در مقدمه کتاب ابتدا با استناد به روایتی از امام صادق‌(ع)، طبیب آگاه و مطمئن از ارکان تمدن هر جامعه‌ای دانسته است. مطلب بسیار مهم و قابل‌توجه این است که به فرموده آنحضرت پزشکانی در تمدن و رشد و پیشرفت جامعه، اثر مستقیم دارند که دارای دو خصوصیت و امتیاز «ثقة و بصیر» باشند و آن دو جهت، اخلاق الطبابة و فقه الطبابة است که با کلمه ثقه اشاره به موضوع اول و با کلمه بصیر، اشاره به موضوع دوم فرموده‌اند. پزشک در پرتو اخلاق الطبابة شاهد موفقیت‌های چشمگیری خواهد بود و تأثیر و نفوذ آن، چنان است که گاهی نه‌تنها جسم بیمار را از درد و نقاهت می‌رهاند و سلامت بدن او را تأمین می‌کند که روح و جان وی را نیز پرورش داده، صفات عالیه و ملکات فاضله انسانی را در جان او تزریق می‌کند و او را از یأس و وازدگی و دنائت و پستی و طمع و دریوزگی نیز نجات داده، به اوج مکرمت‌ها و صفات نیک انسانی هدایت می‌نماید.

جهت دیگر که در طبابت، اثر بارز و نقش عمده و اساسی دارد، موضوع فقه الطبابة است. پزشک باید آگاهی کامل از مسائل حلال و حرام داشته باشد، وگرنه بر اثر عدم اطلاع از احکام الهی در رابطه با کار خودش، به حرام می‌افتد و مرتکب گناهان بی‌شمار می‌گردد و ازاین‌رو پزشکان متعهد و پای‌بند به عقاید مقدس مذهبی، همواره برنامه‌های پزشکی و روش‌های طبابت خود را در مورد بیماران مختلف و با وسایل و ابزار گوناگون و کار تجویز دارو را موردبحث و بررسی قرار می‌دهند مسائل مربوطه را با متخصصان فقاهت در میان گذاشته و حکم هر یک از آن موارد را از اعلام و فقهای بزرگوار، پرسش می‌کنند تا بر اساس مجوز شرعی دست‌به‌کار طبابت و علاج بیماران شوند‏.

کتاب حاضر، مجموعه‌ای از همان مسائل است که از سوی دانشکده‌های پزشکی کشور و از ناحیه پزشکان محترم و دانشجویان گرامی مورد پرسش قرار گرفته و سؤالاتی مفید و سودمند است که جواب داده شده است‏.

قسمتی از این استفتائات در عصر زعامت مرجع بزرگ جهان تشیع، مرحوم آیت‌الله‌العظمی آقای گلپایگانی (متوفی 1372ش)، از آن زعیم بزرگ سؤال شده بود که جواب آن را محول به فقیه گران‌قدر و محقق بزرگ، حضرت مستطاب آیت‌الله آقای حاج شیخ لطف‌الله صافی نمودند و ایشان جواب همه آن مسائل را نوشتند. ولیکن پیش از طبع آن، حادثه درگذشت زعیم اسلام پیش آمد. قسمت دیگر استفتائاتی است که بعد از ارتحال زعیم بزرگ شیعه از محضر خود این مرجع بزرگوار شده و پاسخ داده‌اند و اینک یکجا در اختیار خوانندگان قرار می‌گیرد‏.

استفتائات کتاب در موضوعات هزینه درمان، معاینات، پیوند اعضا، تشریح، دوران بارداری، عمل جراحی، ضمان طبیب، نازایی و حفظ جان دسته‌بندی شده است.

در مسئله 85 کتاب چنین می‌خوانیم: بیماری که بنابر تشخیص اطبای حاذق در صورت ترک نمودن عمل جراحی به‌زودی خواهد مرد و در صورت اقدام به عمل جراحی احتمال قوی دارد که زنده بماند ولیکن تا پایان عمر دچار درد و رنج شدید و توان‌فرسا و احتمال مرگ هم در کار می‌باشد، بفرمایید تکلیف این بیمار چیست. عمل جراحی یا ترک آن؟

در پاسخ چنین آمده است: حفظ نفس بیمار به هر صورت لازم و اهم است. و الله العالم‏.

آیت‌الله صافی گلپایگانی پیوند اعضا را حتی در صورت وصیت شخص منوط به حفظ نفس محترمه بر آن دانسته است. در استفتاء شماره 51 و پاسخش چنین می‌خوانیم: اگر شخصی وصیت کند بعد از وفاتش، اعضای قابل پیوندش را به بیماران پیوند زنند آیا مجاز به این کار هستیم؟ در صورت توقف حفظ نفس محترمه بر آن، جواز قابل توجیه است و الا وصیت شخص مجوز نیست. و الله العالم‏.

وضعیت کتاب

فهرست مطالب در انتهای آن ذکر شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.