بلدروف، الکساندر

نام	بلدروف الکساندر
نام‎های دیگر
نام پدر
متولد	29 ماه مه سال 1909م
محل تولد	لنینگراد (پطروگراد سابق)
رحلت	1993م
اساتید
برخی آثار	بدایع الوقایع
کد مؤلف	AUTHORCODE07188AUTHORCODE

الکساندر بلدروف (1909-1993م)، از محققین برجسته ادبیات و فولکلور فارس و تاجیک است که در مکتب معروف خاورشناسى لنینگراد تربیت یافته است.

ولادت

الکساندر بلدروف، در 29 ماه مه سال 1909م، در شهر لنینگراد (پطروگراد سابق) متولد شد.

تحصیلات و مشاغل

او در سال 1931م، تحصیلات خود را در دانشکده خاورشناسى دانشگاه لنینگراد به پایان رسانید. ازآنجاکه به فرهنگ فارسى علاقه فوق‌العاده قلبى داشت، به تاجیکستان مسافرت نمود و از سال 1933 تا سال 1936 در شهر استالین‌آباد (دوشنبه کنونى) اقامت گزید. در این سال‌ها وى به‌عنوان کارمند ارشد علمى در بخش تاجیک‌شناسى فرهنگستان علوم اتحاد شوروى که در مرکز جمهورى تاجیکستان تأسیس گردیده بود، به کار اشتغال داشت.

در تاجیکستان بلدروف کارهاى ارزنده علمى بسیارى با همکارى دوستان محلى خود انجام داده است.

باارج‌ترین فعالیت این دانشمند در سال‌های مذکور جمع‌آورى فولکلور مردم کوهستانى تاجیک بر مبناى علمى و فیلولوژى است که بعداً در چند مجموعه مفصل با همکارى شاعر شهیر تاجیک میرزا تورسن‌زاده تدوین و منتشر گردیده است. الکساندر بلدروف بعدها قسمت عمده این آثار فولکلوریک را که جمع‌آوری نموده بود، به نام «فولکلور و ادبیات بدخشان» در ماه ژوئیه سال 1941 که تازه جنگ مدهش فاشیزم با اتحاد شوروى آغاز گشته بود، به‌عنوان رساله علمى خود در انستیتوى خاورشناسى فرهنگستان علوم اتحاد شوروى با موفقیت دفاع نمود. از آن ‌زمان استاد بلدروف در زمره دانشمندان معتبر خاورشناس اتحاد شوروى مقام خاص به دست آورد.

از سال 1939 تا سال 1942 بلدروف در موزه ارمیتاژ تحت نظر دانشمند معروف باستان‌شناس یوسف اربیلى به تدقیقات درباره فرهنگ فارسى - ‌تاجیکى پرداخت.

از سال 1942 این دانشمند در دفاع از شهر لنینگراد شرکت ورزید و در آن سال‌های وحشتناک جنگ، ریاست موزه ارمیتاژ دولتى، وظیفه حفظ گنجینه نسخ خطى آن مؤسسه را به‌عهده این دانشمند فداکار واگذار نمود.

در نتیجه خدمات شایسته تحسینى که بلدروف در این مورد نشان داده بود، به دریافت چندین نشان ارزنده دولتى نائل گردید.

استاد بلدروف از سال 1937 در دانشگاه لنینگراد، تاریخ ادبیات پارسى - ‌تاجیکى را تدریس نمود. در سال‌های جنگ دوم جهانى، دانشگاه لنینگراد به شهر ساراتف منتقل شد و بدین‌ جهت در تدریس بلدروف وقفه‌اى حاصل گردید، اما پس از شروع کار دانشگاه در لنینگراد در سال 1944، وى همان کار تدریس ادبیات کلاسیک پارسى - ‌تاجیکى و به‌علاوه تاریخ ادبیات نوین تاجیک، یعنى از جامى تا صدرالدین عینى را در این دانشکده ادامه داد.

از سال 1950 بعد از بازنشسته شدن استاد یگانه زبان‌های قدیم ایرانى - ‌پروفسور ا. ا. فریمان - ‌کاشف متون سغدى کوهک مغ در نزدیکى زرافشان تاجیکستان و دانشمند برجسته زبان خوارزمى، ریاست کرسى ایران‌شناسى دانشکده خاورشناسى دانشگاه لنینگراد به‌عهده بلدروف واگذار شد. بلدروف به‌علاوه سال‌ها فن معانى و بیان صناعات بدیعى و اقسام شعر پارسى - ‌تاجیکى را بر مبناى علمى امروزى در این دانشکده تدریس ‌نمود.

وى سال‌ها سرپرستی سمینار دائمى شهرى ایران‌شناسان لنینگراد را برعهده داشت و در کنفرانس‌هاى علمى سالانه ایران‌شناسان دانشگاه‌های اتحاد شوروى که هر سال در یکى از مراکز خاورشناسى جمهورى‌هاى شوروى به‌طور منظم تشکیل مى‌گردد، فعالانه شرکت مى‌ورزید.

آثار

در تاجیکستان استاد بلدروف با همکارى اهل ادب در زمینه بررسى نسخ خطى آن سرزمین کارهاى ارزنده‌ای انجام داده است؛ از جمله شایسته تحسین است که وى اولین کسى است که قدیم‌ترین نسخه کلیات افصح شعراى فارسى مصلح‌الدین سعدى شیرازى را که گویا قبل از سال 726 و بعد از وفات سعدى (سال 691) کتابت و تهیه شده بود، کشف نمود و با همکارى دانشمند دیگر تاجیک مرحوم شاهنشایف درباره آن نسخه تحقیقات جالبى که تا امروز ارزش علمى خود را حفظ نموده، انجام داده و منتشر نموده است.

یکی دیگر از آثار تصحیحی او، «بدایع الوقایع» است. این کتاب ثمره زحمات سالیان دراز استاد بلدروف از روى بیست‌وپنج نسخه ناقص می‌باشد.

منابع مقاله

عینی، کمال، مقدمه‌ کتاب «بدایع الوقایع»، تألیف محمود بن عبدالجلیل واصفی و تصحیح الکساندر بلدروف، بنیاد فرهنگ ایران، تهران، چاپ دوم، 1349ش.

وابسته‌ها

بدایع الوقایع