عضدالملک، علیرضاخان قوانلو: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
</div> | </div> | ||
'''علیرضاخان قوانلو ایلخانى قاجار | '''علیرضاخان قوانلو ایلخانى قاجار عضدالملک''' (1201-1289ش)، پسر موسی خان، دایی ناصرالدین شاه سیاستمدار بزرگ دوره قاجار و اولین نایب السلطنه احمد شاه، وزیر عدلیه ناصرالدین شاه، رابط میان ناصرالدین شاه و عده‌ای از علما در وقایع تحریم تنباکو، مامور و فرستاده ویژه شاه برای نصب خشت‌های طلایی برای گنبد عسگرین در کاظمین، خوانسالار و مُهردار ویژه دربار، عهده دار ایلخانی و ایلات قاجار | ||
== ولادت == | == ولادت == | ||
او فرزند میرزاموسی خان و برادرزاده مهدعلیا در سال 1201ش برابر با 1238ق در تهران متولد شد. در زمان سلطنت محمدشاه، سالهاى اول سلطنت ناصرالدین شاه، غلام‌بچه‌اى بیش نبود و در سال 1271ق. پیشخدمت خاصه شاه گردید. در سال 1285ق. پس از درگذشت میرزا محمدحسین قزوینى، ملقب به | او فرزند میرزاموسی خان و برادرزاده مهدعلیا در سال 1201ش برابر با 1238ق در تهران متولد شد. در زمان سلطنت محمدشاه، سالهاى اول سلطنت ناصرالدین شاه، غلام‌بچه‌اى بیش نبود و در سال 1271ق. پیشخدمت خاصه شاه گردید. در سال 1285ق. پس از درگذشت میرزا محمدحسین قزوینى، ملقب به عضدالملک و در همین سال مهردار شاه نیز شد. | ||
==مناصب== | ==مناصب== | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
در سفر عتبات در سال 1287ق. و نیز سفر اروپا در سال1290ق. با ناصرالدین‌شاه همسفر بود و در دربار به مناصب متعددى رسید. در سفر دوم ناصرالدین‌شاه به اروپا از همراهان شاه بود. در سال 1288ق. به سمت خوانسالارى تعیین شد و ضمناً حیومت مازندران نیز به وى واگذار گردید. در سال1290ق. علاوه بر داشتن سمتهاى خوانسالارى و مهردارى شاه، عهده‌دار ایلخانى‌گرى ایل قاجار نیز بود. | در سفر عتبات در سال 1287ق. و نیز سفر اروپا در سال1290ق. با ناصرالدین‌شاه همسفر بود و در دربار به مناصب متعددى رسید. در سفر دوم ناصرالدین‌شاه به اروپا از همراهان شاه بود. در سال 1288ق. به سمت خوانسالارى تعیین شد و ضمناً حیومت مازندران نیز به وى واگذار گردید. در سال1290ق. علاوه بر داشتن سمتهاى خوانسالارى و مهردارى شاه، عهده‌دار ایلخانى‌گرى ایل قاجار نیز بود. | ||
در سال1292ق. به جاى میرزا | در سال1292ق. به جاى میرزا کاظم‌خان نورى نظام‌الملک، وزیر دادگسترى شد. شاه در شعبان 1304ق. عضدالملک را رئیس صندوق عدالت یعنى وزارت دادگسترى کرد. عضدالملک در واقعه رژى و شورش مردم در سال 1309ق. رابط بین شاه و علما بود. پس از آنکه محمدعلیشاه در تاریخ جمعه 28 تیر1288ش. به سفارت روس در زرگنده، پناهنده شد، توسط مجلس از تخت و تاج سلطنت رسماً محروم گردید و پس از آنکه ولیعهد و فرزند خردسال او احمد میرزا به جاى پدر به پادشاهى رسید و عضدالملک قاجار به نیابت سلطنت برگزیده شد و تا زمانى یه احمد شاه به بلوغ نرسیده بود، سمت نیابت سلطنت را براى خود محفوظ داشت. | ||
عضدالملک از مخالفان جدى اعدام [[نوری، فضل‌الله|شیخ فضل‌الله نورى]] بود و پس از این واقعه دستور داد تا مراسم تعزیتى براى وى برپا دارند. وى همچنین از اعتماد مرحوم [[آخوند خراسانى]] نیز بهره‌مند بود و مکتوبات متعدد متبادله بین او (به عنوان نایب السلطنه مشروطه) و آخوند در مشروطه دوم، گواه این امر است. در واقع، نقطه امید مشروطه خواهان اصیل و متشرع براى اصلاح امور مشروطه به‌شمار مى‌رفت. علیرضاخان عضدالملک یک سال بیشتر در منصب نایب‌السلطنتگى برقرار نماند. | |||
==وفات== | ==وفات== | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
== آثار== | == آثار== | ||
سفرنامه | سفرنامه عضدالملک به عتبات. | ||
نسخهٔ ۱۷ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۲۲:۲۹
| نام | عضدالملک، علیرضا بن موسی |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ایلخانی، علیرضاخان
قوانلو ایلخانی، علیرضا بن موسی |
| نام پدر | موسی خان |
| متولد | 1201ش برابر با 1238ق |
| محل تولد | تهران |
| رحلت | ۱۵ شهریور ۱۲۸۹ش |
| اساتید | |
| برخی آثار | سفرنامه عضدالملک به عتبات |
| کد مؤلف | AUTHORCODE04056AUTHORCODE |
علیرضاخان قوانلو ایلخانى قاجار عضدالملک (1201-1289ش)، پسر موسی خان، دایی ناصرالدین شاه سیاستمدار بزرگ دوره قاجار و اولین نایب السلطنه احمد شاه، وزیر عدلیه ناصرالدین شاه، رابط میان ناصرالدین شاه و عده‌ای از علما در وقایع تحریم تنباکو، مامور و فرستاده ویژه شاه برای نصب خشت‌های طلایی برای گنبد عسگرین در کاظمین، خوانسالار و مُهردار ویژه دربار، عهده دار ایلخانی و ایلات قاجار
ولادت
او فرزند میرزاموسی خان و برادرزاده مهدعلیا در سال 1201ش برابر با 1238ق در تهران متولد شد. در زمان سلطنت محمدشاه، سالهاى اول سلطنت ناصرالدین شاه، غلام‌بچه‌اى بیش نبود و در سال 1271ق. پیشخدمت خاصه شاه گردید. در سال 1285ق. پس از درگذشت میرزا محمدحسین قزوینى، ملقب به عضدالملک و در همین سال مهردار شاه نیز شد.
مناصب
در سفر عتبات در سال 1287ق. و نیز سفر اروپا در سال1290ق. با ناصرالدین‌شاه همسفر بود و در دربار به مناصب متعددى رسید. در سفر دوم ناصرالدین‌شاه به اروپا از همراهان شاه بود. در سال 1288ق. به سمت خوانسالارى تعیین شد و ضمناً حیومت مازندران نیز به وى واگذار گردید. در سال1290ق. علاوه بر داشتن سمتهاى خوانسالارى و مهردارى شاه، عهده‌دار ایلخانى‌گرى ایل قاجار نیز بود.
در سال1292ق. به جاى میرزا کاظم‌خان نورى نظام‌الملک، وزیر دادگسترى شد. شاه در شعبان 1304ق. عضدالملک را رئیس صندوق عدالت یعنى وزارت دادگسترى کرد. عضدالملک در واقعه رژى و شورش مردم در سال 1309ق. رابط بین شاه و علما بود. پس از آنکه محمدعلیشاه در تاریخ جمعه 28 تیر1288ش. به سفارت روس در زرگنده، پناهنده شد، توسط مجلس از تخت و تاج سلطنت رسماً محروم گردید و پس از آنکه ولیعهد و فرزند خردسال او احمد میرزا به جاى پدر به پادشاهى رسید و عضدالملک قاجار به نیابت سلطنت برگزیده شد و تا زمانى یه احمد شاه به بلوغ نرسیده بود، سمت نیابت سلطنت را براى خود محفوظ داشت.
عضدالملک از مخالفان جدى اعدام شیخ فضل‌الله نورى بود و پس از این واقعه دستور داد تا مراسم تعزیتى براى وى برپا دارند. وى همچنین از اعتماد مرحوم آخوند خراسانى نیز بهره‌مند بود و مکتوبات متعدد متبادله بین او (به عنوان نایب السلطنه مشروطه) و آخوند در مشروطه دوم، گواه این امر است. در واقع، نقطه امید مشروطه خواهان اصیل و متشرع براى اصلاح امور مشروطه به‌شمار مى‌رفت. علیرضاخان عضدالملک یک سال بیشتر در منصب نایب‌السلطنتگى برقرار نماند.
وفات
عضدالملک در ۱۵ شهریور ۱۲۸۹ش برابر با رمضان ۱۳۲۸ق درگذشت و در مقبره ناصرالدین شاه در حضرت عبدالعظیم مدفون گردید
آثار
سفرنامه عضدالملک به عتبات.