البداء في القرآن الكريم

‏البداء في القرآن الكريم
پدیدآوران	بهبهانی، عبدالکریم (نویسنده) مجمع جهانی اهل بیت علیهم‌السلام. گروه پژوهش و پاسخ به شبهات (نویسنده)
ناشر	مجمع جهانی اهل بيت عليهم‌السلام. مرکز چاپ و نشر
مکان نشر	ايران - قم
سال نشر	مجلد1: 1426ق,
شابک	‎964-8686-46-7
موضوع	اسلام - مسايل متفرقه بدا
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

البداء في القرآن الكريم، اثر عبدالکریم بهبهانی، ششمین جلد از مجموعه في رحاب أهل‌البیت(ع) می‌باشد که در یک جلد به زبان عربی با موضوع کلام اسلامی توسط مجمع جهانی اهل‎بیت(ع) چاپ شده است. نویسنده در این اثر کوتاه، به بیان معنی بداء در نظر شیعه امامی پرداخته و برخی شبهات و دیدگاه‌های غلط را دراین‌ارتباط توضیح داده و رد کرده است.

ساختار

کتاب دارای مقدمه ناشر و محتوای مطالب در چهار عنوان است؛ در انتها کتاب، خلاصه مطالب ارائه شده است.

گزارش محتوا

ناشر در مقدمه متذکر می‌گردد که میراث اهل‎بیت(ع) جامع در شتات علوم اسلامی است. بسیاری از نفوس مستعده و علمای بزرگ در این مکتب، رشد کرده‌اند؛ علمایی که با پیروی از مکتب آنان به سؤال‎های دیگر فرق اسلامی و حتی مکاتب غیر اسلامی، پاسخ‎های درخوری داده‌اند. مجمع جهانی اهل‎بیت(ع)، دفاع از حریم و میراث خاندان عصمت را آغاز کرده و در این راستا دنباله‌رو همین بزرگان بوده است. به‌حق، تجارت منحصربه‎فردی از این عالمان عقل‌گرای به‌دوراز هوا به‌جای مانده است که نگرنده بدون تعصب در آن‌ها، این سخن را تأیید می‌کند. تلاش این مجمع این است که به زبان امروزی، برای جویندگان حقیقت، مرحله جدیدی از تجارت پربار گذشتگان را در باب گفتگو و سؤال و رد بر شبهات پیشین و جدید، بگشاید. به‌ویژه این‌که امروزه شبهات زیادی از طریق گسترش روابط و شبکه‌های اینترنتی، وارد می‌شود. هدف مجمع جهانی اهل‎بیت(ع)، این است که در دورانی که عقول بشری کامل‌تر شده و اذهان و ارواح به‌سرعت و به شکل منحصربه‎فردی یکپارچه شده‌اند، باب گفتگوی معارف اهل‎بیت(ع) را برای عالمیان بگشاید.

لازم به ذکر است، این مجموعه از مباحث در یک کارگروه ویژه متشکل از مجموعه‌ای از فضلا گرد آمده است که در اینجا به خاطر ملاحظات ارزشمندشان از آنان تشکر می‌کنیم.

نویسنده در این اثر ابتدا به بررسی مسئله بداء در قرآن کریم پرداخته و سپس اقوال علمای امامیه در این مسئله را مطرح کرده است. وی سپس به نقش عقیدتی و تربیتی مسئله بداء پرداخته و پس‌ازآن به سؤالاتی دراین‌ارتباط پاسخ گفته است.

خلاصه مطالب کتاب در انتهای آن این‌گونه ذکر شده است؛ بداء (به معنی تبدل رأی) بر خداوند متعال محال است و امامیه قائل به آن نیستند، بلکه آنان قائل به استحاله آن و کفر قائلان به آن هستند و از این افراد تبری می‌جویند.

بله بداء معقول و آن‌که اعتقاد به آن واجب است، همان است که در آیه قرآنی کریمه «يَمْحُو اللّهُ مَا يَشَاءُ وَ يُثْبِتُ ۖ وَ عِندَهُ أُمُّ الْكِتَابِ» ﴿رعد: ٣٩﴾؛ یعنی «خدا آنچه را بخواهد محو يا اثبات مى‎كند، و اصل كتاب نزد اوست.» بیان شده است. این محو و اثبات در آنچه خداوند بر زبان پیامبر یا ولیش تجلی می‌یابد؛ البته در ظاهر حال و به دلیل مصلحتی که اقتضای اظهار داشته است. سپس خداوند این امر ظاهری را محو می‌کند و حکم یا امر چیز دیگری غیر از آنچه در ابتدا بود، می‌شود و علم خداوند بر این تبدل سبقت داشته است، یعنی پیش از این‌که تبدلی رخ بدهد، خداوند می‌دانسته که این تبدل روی خواهد داد. بداء شبیه است به نسخ احکام شرایع پیشین با شریعت پیامبر اسلام محمد مصطفی(ص) یا نسخ برخی احکام پیشین با احکام جدید در شریعت پیامبر اسلام(ص). کسی که به این نوع از بداء معتقد نباشد، در واقع قدرت و اراده مطلق الهی را تحدید کرده است. قرآن کریم نیز به این امر در برخی از عقاید یهودیان با آیه شریفه اشاره کرده در آنجا که فرموده است: «وَ قَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ ۚ غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ وَ لُعِنُوا بِمَا قَالُوا ۘ...» ﴿مائده: ٦٤ ﴾؛ یعنی «و يهود گفتند: «دست خدا بسته است.» دسته‌ای خودشان بسته باد و به [سزاى] آنچه گفتند، از رحمت خدا دور شوند.». در واقع این عقیده‌ای است که به برخی از فرقه‌های اسلامی غیر شیعه امامی، رسیده است.

وضعیت کتاب

فهرست مطالب در انتهای اثر ذکر شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها

في رحاب اهل البيت(ع)

من هم أهل‌البيت عليهم‌السلام في آية التطهير

الرجعة

سیره معصومان علیهم‌السلام

الإمام المهدي عليه‌السلام في روايات أهل السنة

المهدوية عند أهل‌البیت علیهم‌السلام

الشفاعة (بهبهانی)

شبهة الغلو (بهبهانی)

رؤية الله بين التنزيه و التشبيه

الغدير (حائری)