ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار

ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار

نام	ابوحمزه ثمالی، ثابت بن دینار
نام های دیگر	ث‍اب‍ت‌ ال‍ث‍م‍ال‍ی‌، اب‍وح‍م‍زه‌ ث‍اب‍ت‌ ب‍ن‌ دی‍ن‍ار ثمالی، ث‍اب‍ت‌ ب‍ن‌ دی‍ن‍ار ث‍م‍ال‍ی‌، اب‍وح‍م‍زه‌ ث‍اب‍ت‌ ب‍ن‌ دی‍ن‍ار
نام پدر
متولد
محل تولد
رحلت	150 هـ.ق
اساتید
برخی آثار	تفسیر القرآن الکریم / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
کد مولف	AUTHORCODE2728AUTHORCODE

در نامگذارى ايشان به ثمالى، نظرات مختلفى بيان شده است.

بيشتر به ابو حمزه مشهور است، و آن نام فرزند بزرگ اوست، كه به همراه دو برادرش نوح و منصور در نهضت زيد بن على عليه السلام، شهيد شدند.

احمد بن حنبل، جوزجانى، نسائى، ابن ابى حاتم، ابن عدى، ذهبى، ابن حجر و برخى ديگر از محدثين اهل سنت در كتب رجال و شرح حال، او را به ابن ابى صفية لقب داده‌اند.

شخصيت ابو حمزه

ايشان از فقها، زهّاد و مشايخ كوفه محسوب مى‌شد، جزو اصحاب خاص ائمۀ اهل بيت عليهم السلام در زمان خود بوده است. امام صادق عليه السلام دربارۀ ابو حمزه فرموده‌اند: او در زمان خودش مانند سلمان در زمان خود بود. و نيز فرموده‌اند: وقتى او را مى‌بينم مشعوف مى‌شوم. امام رضا عليه السلام فرموده‌اند: ابو حمزه در زمان خود مانند لقمان در زمان خودش بود.

در مناظره با مخالفين و احتجاج بر آنها مورد اعتماد ائمه عليه السلام بوده است، و او را در تعليم اسرار و علوم و وصاياى خود بر ديگر اصحاب مقدم داشته‌اند. بدين جهت مورد وثوق و اعتماد علماء شيعه در روايت حديث قرار گرفته است.

شيخ صدوق، كشى، ابن نديم، نجاشى، شيخ طوسى، ابن داود حلّى، علامه حلّى و ديگر بزرگان شيعه ايشان را توثيق و تعديل كرده‌اند.

سيد حسن صدر در تأسيس الشيعه مى‌فرمايد: نزد ائمه عليهم السلام بزرگ و محترم بوده، از آنان روايات بسيار شنيده و جزو ياران خاص آن بزرگواران محسوب مى‌گرديد. در عصر خويش شيخ شيعه در كوفه بوده و به نظرات و اقوال او گوش فرا مى‌دادند.

امّا اهل سنت ايشان را توثيق ننموده، احاديث او را موهن و ضعيف مى‌شمردند و او را به غلو در تشيع و رافضى بودن متهم مى‌كنند. با اين حال برخى اهل سنت مانند: ابن كثير، ترمذى، ابن ماجه، خطيب بغدادى و... از او روايت نقل كرده و به آنها استناد مى‌كنند.

در تفسير نيز ثعلبى، طبرى، ابن كثير، قرطبى، سيوطى، ابو حيان، حاكم نيشابورى، ابو الفرج اصفهانى، ابن اسحاق و عده‌اى ديگر از او نقل نموده‌اند.

ولادت و وفات

در تاريخ ولادت ابو حمزه هيچ منبعى، سال مشخصى را ذكر نكرده، اما با توجه به اينكه بنا بر شواهد گوناگون وفات ايشان در سال 148 تا 150 ه‍. ق صورت گرفته باشد، و مجموع امامت، امام زين العابدين عليه السلام، امام باقر عليه السلام و امام صادق عليه السلام را درك كرده است، مى‌توان حدس زد، ولادت او بين سال 30 تا 40 هجرى قمرى بوده است.

مؤلفات ابو حمزة

1-كتاب النوادر

2-كتاب الزهد

3-كتاب

4-رسالۀ حقوق

5-تفسير قرآن

از ميان كتب ايشان، فقط رسالۀ حقوق امام سجاد (ع) باقى مانده است.

وابسته‌ها

تفسير القرآن الكريم / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

دعای ابو حمزه ی ثمالی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

دعاء الأسحار للإمام علي بن الحسین سجاد علیه السلام / نوع اثر: کتاب / نقش: راوی