الفقه و مسائل طبية

الفقه و مسائل طبیة
پدیدآوران	محسنی، محمد آصف (نویسنده)
ناشر	بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1382 ش یا 1426 ق
چاپ	1
شابک	‎964-371-935-9
موضوع	اسلام و پزشکی پزشکی (فقه) مسایل مستحدثه
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏198‎‏/‎‏6‎‏ ‎‏/‎‏پ‎‏4‎‏م‎‏3
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الفقه و مسائل طيبة نوشته آیت‌الله محمد آصف محسنى، مجموعه‌اى از احكام پزشکى و ديدگاه‌هاى اسلامى درباره موضوعات متعدد مربوط به پزشکى و بهداشت فردى و عمومى، به زبان عربى و همت محمدحسين مولوى، بوذر ديلمى معزى و ولىّ قربانى تصحيح و تحقيق شده و توسط مؤسسه بوستان كتاب قم به چاپ رسيده است.

انگيزه تأليف

مؤلف برخلاف اكثر نويسندگان انگيزه خود را از نوشتن اين كتاب بالا بردن سطح دانش و معرفت خود به احكام فقهى بيان كرده و در تلاش است احكام فقهى پزشکى را حول محورهاى مشخص شده در كنگره پزشکى اسلامى در كشور كويت تدوين كند.

در اين كنگره پزشکان، مسائل جديد پزشکى و فقه آموختگان، ديدگاه‌هاى فقهى علم پزشکى را بيان كرده‌اند.

ساختار

كتاب بدون مقدمه وارد مسائل مبتلا به پزشکان و علوم پزشکى و بهداشتى شده و در جلد اول 71 مسئله را مطرح و بحث نموده و در جلد دوم ذيل 42 عنوان به بحث‌هاى فقهى مرتبط با دانش طبابت پرداخته است.

نگارنده منابع و مصادر تحقيق خود را در پاورقى‌ها ذكر كرده است.

گزارش محتوا

در آغاز احكام مرتبط با پزشکان در 4 مسئله مطرح شده است: 1- احكام مربوط به درمان 2- عسر و حرج‌ها و موارد اضطرار درمان مريض‌ها 3- ضمانت پزشکان 4- احكام نظر و لمس بيماران توسط اطباء.

در ادامه مبحث جنين‌شناسى و چگونگى تشكيل و تكوين نطفه انسان از ديدگاه علمى و قرآنى مورد بحث قرار گرفته و پيشرفت‌هاى دانش جنين‌شناسى در ضمينه شناخت جنس جنين و تغيير جنسيت و عمل تلقيح مصنوعى و باردار شدن زنان بدون شوهر مطالعه شده است.

نویسنده تلاش مى‌كند تمام ابعاد وجودى انسان را مورد اشاره قرار دهد و در اين رهگذر به بعد روحى و روانى و ارتباط روح و بدن نيز پرداخته و مسئله مرگ و حالات انسان در اين مرحله از وجود را مورد توجه قرار داده است.

وى سپس فروعات فقهى مربوط به استفاده از مواد نجس و حرام در داروها و مواد غذايى را بيان كرده است. نویسنده تلاش مى‌كند قواعدى كلى كه در فقه شيعه تثبيت شده و مرتبط با موضوع مورد بحث است را از نظر مصداقى با مباحث تطبيق دهد. لذا قاعده طهارت (كل شىء طاهر) و اصل برائت و اصل حليت همه خوردنى‌ها و نوشيدنى‌ها را مورد بحث قرار داده است. او همچنين سعى دارد احكام و فروعى كه به نحوى به جنبه‌هاى بدنى و پزشکى انسان مرتبط مى‌شود را از ديدگاه روايى و فقهى بررسى كند.

براى نمونه بحث‌هایى از بهداشت دهان و دندان، استحاله و انقلاب در برخى اشياء، و استفاده از طلا و ابريشم را مطرح كرده و به دنبال آن مسئله شبيه‌سازى و آثار مثبت و منفى آن را بيان نموده است.

نویسنده در ارائه مطالب ترتيب خاصى را رعايت نكرده و مطالب مورد نظر خود را در مسائل جداگانه مطرح كرده است.

برخى ديگر از مباحث جلد اول عبارتند از: آب‌هاى آلوده، تأثير روزه در سلامتى انسان، جنب شدن زن‌ها بدون نزدیکى كردن، تأثير مخرّب انواع شراب‌ها.

جلد دوم اين كتاب سمت و سوى علمى‌ترى گرفته و به مسائل علم جديد و اهميت آن پرداخته است. در آغاز، انقلاب و تحول علمى عصر حاضر در شناخت ميكروب‌ها و دانش ميكروبيولوژى، ژن‌ها و علم ژنتيك را مورد بحث قرار داده و سعى مى‌كند تقابل آنها با شريعت را حل نمايد.

او در ادامه به راه‌هاى تشخيص فرزند در خانواده و شناخت پدر و مادر از طريق آزمايش خون اشاره كرده و آن را يك تحول عظيم در علم انساب مى‌داند.

وى همچنين به طور مفصل بحث ژنتيك و وراثت را مطرح كرده و با ديده تحيّر يافته‌هاى دانشمندان در اين زمينه را بيان مى‌كند و به بحث فقهى در اين باره مى‌پردازد.

وى در ادامه به طرح مباحث زير پرداخته است: مفاسد اجتماعى، آزمايش‌هاى ژنتيك قبل از ازدواج، ازدواج فاميلى، سن ازدواج حقوق سالمندان، وارد شدن به مرحله پيرى و تأثير مراحل قبل از پيرى در اين دوران، توصيه‌هاى پزشکى براى مريض‌ها و پرستاران آنها، حقوق مسن‌ها (پيران) سلول‌هاى مغزى انسان، مرگ مغزى، اسباب موت و علائم آن، عقيم كردن.