سفينة الأصول: ترجمه و تبیین فرائد الأصول

‏سفينة الأصول: ترجمه و تبیین فرائد الأصول
پدیدآوران	انصاری، مرتضی بن محمدامین (نويسنده) خادميان، حسين (مترجم) صاعلي (گردآورنده) نصرالله‌نژاد (گردآورنده)
عنوان‌های دیگر	فرائد الاصول. فارسی - عربی
ناشر	مشهور
مکان نشر	ايران - قم
سال نشر	مجلد1: 1383ش, مجلد2: 1384ش,
شابک	‎964-6863-51-5
موضوع	اصول فقه شيعه - قرن 13ق.
زبان	فارسی عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	‏‏BP‎‏ ‎‏159‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏8‎‏ ‎‏ف‎‏4041

سفينة الأصول: ترجمه و تبیین فرائد الأصول، ترجمه و تبیین درس رسائل (فرائد الأصول) شیخ مرتضی انصاری (متوفی 1281ق) است که توسط استاد حسین خادمیان صورت گرفته و به همت خانم‌ها صاعلی، ذوالقدر و نصرالله نژاد، گردآوری و تدوین شده است. موضوع این اثر، اصول فقه شیعه است. مطالب جلد اول کتاب تا پایان مباحث قطع و مباحث جلد دوم تا پایان بحث حجیت خبر واحد را در بر می‌گیرد. در این اثر، حاصل پیاده‌سازی ترجمه تطبیقی کلاس‌های تدریس استاد خادمیان است.

ویژگی اثر

عناوین اصلی در ابتدای هر بحث آمده و عناوین فرعی آن در گوشه‌های سمت راست و چپ کتاب قید شده است.

در هر صفحه، نیمه بالایی آن، متن عربی کتاب ذکر شده و در نیمه پایین آن ترجمه‌اش آمده که با یک خط ممتد متن از ترجمه جدا شده است. در صفحه اطلاعات کتاب جلد اول، خانم‌ها صاعلی و نصرالله نژاد را به‌عنوان گردآورندگان ذکر کرده و در جلد دوم کتاب خانم‌ها نصرالله نژاد و ذوالقدر را.

در صفحه 9 از جلد اول کتاب پس از حمد الهی و ثنای پیامبر اکرم(ص) و خاندان پاکش(ع) چنین آمده: «و اما بعد سرکار علیه، فاضله عالمه، محققه فاهمه، بانو نصرالله نژاد که با سعی و تلاش پیگیر خود به جهت سهولت آشنایی با موضوعات و مباحث کتاب ارزشمند «فرائد الأصول» مرحوم شیخ اعظم انصاری رحمه‌الله مباحث و مسائل طرح شده در بحث درس رسائل اینجانب را به‌طور فشرده تدوین فرموده و متن کتاب به همراه ترجمه‌ای که در تطبیق صورت پذیرفت را به‌گونه‌ای زیبا و رشیق ویرایش و مسطور ساخته، به زیور طبع آراسته و در اختیار ره‌پویان علم آل محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌ قرار داده‌اند «اجرها علی الله» اینجانب ضمن قدردانی از این شخصیت علمی از همراهی فاضله گرامی سرکار خانم «صاعلی» و مسئولین معزز مؤسسه علمی فرهنگی مشهور به‌ویژه حجج‌اسلام آقایان متقی‌زاده و خانه زرین مزید تشکر را دارد.» و در جلد دوم، حسین خادمیان لازم دیده که مقدمه‌ای بر کتاب بنویسد: او پس از نقد خلاصه‌نویسی و استفاده از تلخیص در حوزه‌ها توسط طلاب حوزه علمیه در صفحه 16 می‌نویسد: اینجانب در راستای ترک آفت خلاصه خوانی، برای اینکه طلاب به بهانه سنگین و مبهم بودن عبارات کتاب رسائل، از متن آن فرار نکنند، اجازه دادم ترجمه تطبیقی زمان تدریس را تدوین و تنظیم نمایند تا ان‌شاء‌الله طلاب رسائل خوان در پایان کسب معلومات از این کتاب عالم‌پرور، حداقل بگویند یک دوره ترجمه رسائل را مرور کردیم. در پایان چند نکته را متذکر می‌شوم.

سعی در ترجمه، تطبیق با متن بوده تا مطالعه کننده از متن بی‌نیاز نباشد.

نکات مهم و مبهم در پاورقی تبیین شد.

در بخشی از متن جلد دوم که به‌عنوان نمونه ارائه می‌شود، آمده: و استدل المشهور علی الامکان: بانا نقطع بانه لا یلزم من التعبد به محال.

و فی هذا التقریر نظر؛ اذ القطع بعدم لزوم المحال فی الواقع موقوف علی إحاطة العقل بجمیع الجهات المحسنة و المقبحة و علمه بانتفائها و هو غیرحاصل فیما نحن فیه.

فالاولی أن یقرر هکذا: إنا لا نجد فی عقولنا بعدالتأمل ما یوجب الاستحالة و هذا طریق یسلکه العقلاء فی الحکم بالإمکان؛ و در ترجمه ذکر شده: مشهور بر امکان ثبوتی تعبد به خبر واحد استدلال کرده‌اند:

ما قطع داریم که از تعبد به خبر واحد، هیچ‌گونه محالی لازم نمی‌آید. در این تقریر نظر است؛ زیرا یقین به لازم نیامدن محال در واقع موقوف است به اینکه عقل ما به تمام جهات مُحسّن یا مَقَبّح فعل آگاهی داشته و بداند که آن‌ها منتفی هستند. درحالی‌که در ما نحن فیه، عقل چنین احاطه‌ای برایش حاصل نمی‌باشد.

بنابراین سزاوار است که امکان تعبد به خبر واحد را این‌طور تقریر نماییم: ما بعد از رجوع به عقل خود و تأمل در آن، وجهی که موجب استحاله تعبد به خبر واحد باشد نمی‌یابیم.

و این راه، راهی است که عقلا برای امکان ثبوتی اشیاء آن را طی می‌نمایند.

همان‌طور مشاهده می‌کنید مترجم سعی نموده ترجمه‌ای روان و ساده برای مخاطب خویش ارائه دهد؛ لذا دست به ترجمه‌ای معنوی زده است.

منابع مقاله

متن و مقدمه‌های(جلد اول و دوم) کتاب.