تحریر منطق

‏تحریر منطق
پدیدآوران	شیروانی، علی (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	المنطق
ناشر	دار العلم
مکان نشر	ايران - تهران
سال نشر	مجلد1: 1387ش ,
شابک	‎978-964-5976-82-6
موضوع	منطق - راهنمای آموزشي
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BC‎‏ ‎‏78‎‏ ‎‏/‎‏ف‎‏2‎‏ش‎‏9 ‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

تحریر منطق، اثر علی شیروانی (معاصر)، کتابی است به زبان فارسی با موضوع منطق که مبنایش «المنطق» محمدرضا مظفر (متوفی 1383ق) بوده است. نویسنده این اثر را به‌عنوان 4 الی 6 واحد درسی به درخواست مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران نوشته است. در واقع این اثر ترجمه و خلاصه‌ای از المنطق مرحوم مظفر به شمار می‌رود.

ابتدای کتاب با پیشگفتار مؤلف آغاز شده است. ساختار کتاب با قدری تفاوت نسبت به المنطق دارای شش بخش اصلی است که برخی از این بخش‌ها همچون چهارم و ششم دارای فصولی است.

محتوای اصلی این اثر شامل مباحث الفاظ، کلی و جزئی، تعریف و تقسیم، قضایا و احکام آن‌ها، مباحث حجت و هیئت تألیفی آن و صناعات خمس می‌شود. از مهم‎ترین مباحث مربوط به این امور می‌توان بحث از دلالت الفاظ، انواع کلی، متواطی و مشکک، مفهوم و مصداق، نسب اربعه، تعریف به حد و رسم، انواع تقسیم مانند تقسیم کل به اجزاء و تقسیم کلی به جزئیات، قضایای حملیه و شرطیه و انواع آن‌ها، تناقض و تداخل و تضاد و... از احکام قضایا، عکس مستوی و نقیض و انواع آن، اقسام حجت از قیاس و استقراء و تمثیل و انواع هرکدام از حملی و شرطی و تام و ناقص و... و برهان و مغالطه و جدل و خطابه و شعر از صناعات خمس و... را نام برد. نویسنده در پیشگفتار کتاب، درباره آن چنین توضیح می‌دهد: تحریر منطق که بنا بر تقاضاى مرکز مدیریت حوزه‌هاى علمیه خواهران تدوین شد، کتابى است براى آموزش منطق قدیم در سطح متوسط به گنجایش 4 تا 6 واحد درسى. این کتاب بنا بر عللى، بر اساس المنطق تألیف مرحوم علامه محمدرضا مظفر –قدس‌اللّه‌سرّه-نگارش یافت. سعى ما بر آن بود که از مطالب آن کتاب-که غالباً ً در طول 10 واحد درسى تدریس می‌شود-گزینشى مناسب صورت پذیرد تا امکان تدریس آن در زمان یادشده فراهم گردد.

مطالبى را که در این مقدمه در نظر دارم یادآور شوم، با اختصار تمام در طى چند بند ارائه مى‌کنم:

1. ملاک در گزینش مطالب، اهمیت، کارآمدى، تناسب با سطح علمى دانشجویان، اعتدال در بیان، عدم تکرار در علوم دیگر، عدم توقف بر مفاهیمى که دانشجو هنوز با آن آشنا نشده بوده است.
2. مطالب در 43 قسمت ارائه‌شده و براى هر قسمت چکیده مطالب، پرسش و تمرین ذکر شده است...
3. تحریر منطق به‌گونه‌ای تدوین شده که مى‎تواند کتاب اول در آموزش علم منطق باشد، هرچند مناسب‎تر آن است که پیش از آن آشنایی با علم منطق گذرانده شود.
4. لازم است اساتید محترم و نیز دانشجویانى که خواهان اطلاعات بیشترند، اصل کتاب منطق مظفر به ترجمه نگارنده را که مزین به تعلیقات سودمند استادان محترم غلامرضا فیاضى و محسن غرویان است، تهیه و در کنار تحریر منطق مطالعه کنند.
5. براى اتقان هرچه بیشتر کار از تجربیات اساتید ممتاز المنطق در حوزه علمیه قم-حجج اسلام منتظرى، هادوى، روحانى و معصومى-و رایزنى با ایشان بهره بردم. دوستان نامبرده نکات سودمندى را یادآور شدند که رعایت آن‌ها در کاهش نقایص و افزایش محاسن کتاب بسیار مؤثر بود.
6. این نوشتار داراى دو پیوست به قلم نگارنده است که یکى مربوط به بحث شیوه‌هاى مغالطه و روش نقد اندیشه است و دیگرى درباره مواردى است که به‌عنوان ناقض قانون امتناع تناقض مطرح شده است. اهمیت این بحث ازآن‌روست که اصل امتناع تناقض براى منطق و نیز فلسفه، همانند اصل خطوط موازى براى هندسه اقلیدسى است که هرگونه خدشه‌اى بر آن، کل بنیان آن را متزلزل مى‎سازد...

فهرست مطالب در ابتدای اثر ذکر شده است. پاورقی‌های کتاب انگشت‌شمار ولی در توضیح محتوای کتاب مفید هستند، مانند صفحه‌های 313، 367، 368 و.... پایان هر بخش از کتاب، چکیده مطالب و سؤال و جواب مطرح شده است مانند صفحه‌های 311 و 312. این اثر حاوی جداول و شکل‎هایی است که برای توضیح بهتر مطلب، مفیدند؛ مانند جدول صفحه 329 در تقسیم‌بندی انواع مغالطه معنوی، 324 در تقسیم انواع مغالطه لفظی، 306 در انواع قیاس و... و جدول نموداری نسبت‎های میان قضایای محصور در صفحه 194، شکل‎هایی مانند شکل بیانگر اختلاف کیفیت میان قضایا در مبحث احکام قضایا در صفحه 183 و....

منابع مقاله

پیشگفتار و متن کتاب.

وابسته‌ها

المنطق