مصطفوی کاشانی، سید جلال

مصطفوی کاشانی، جلال

نام	مصطفوی کاشانی، جلال
نام‌های دیگر
نام پدر	سید عبدالله قاضی
متولد	1287ش
محل تولد	تهران
رحلت	۱۶ دی ۱۳۷۷ش
اساتید
برخی آثار	دارو، مسئله پزشکی قرن مجموعه آثار دکتر سید جلال مصطفوی کاشانی
کد مؤلف	AUTHORCODE03034AUTHORCODE

سيد جلال مصطفوى كاشانى (1287-1377ش)، استاد دانشگاه، پزشک، پژوهشگر و محقق در حوزه پزشکی، به ويژه طب سنتی ایران، عضویت در انجمن تاریخ طب پاریس، رئیس وقت بنياد پزشکى ابن سينا

ولادت

در نهم مهر ماه 1287ش در تهران، به دنيا آمد.

تحصیلات

ديپلم دبيرستان را در تبريز و با رتبه اول اخذ كرد و براى تحصيل پزشکى به تهران آمد و در سال 1308ش، با عنوان شاگرد ممتاز، وارد دانشكده تهران شد و در سال 1314ش با رتبه شاگرد اول فارغ التحصيل شد.

وى در شروع مطالعه كتب قديمى به كتاب «ذخيره خوارزمشاهى»، تأليف سيد اسماعيل جرجانى برخورد مى‌كند و از مطالعه صفحات نخستين آن چنان هيجان‌زده مى‌شود كه با علاقه هر چه تمام‌تر، تقريباً هر روز به كتابخانه‌ها سرمى‌زند و سفارش مى‌كند كتاب‌هاى قديمى را براى او نگه دارند.

وى مدت ده سال پس از فراغت از تحصيل، تمام اوقات خود را به معالجه بيماران، تحقيق و مطالعه كتب طبى قديم و جديد مى‌گذراند، اما احساس مى‌كند معلوماتش براى تشخيص و درمان ناقص است. بنابراین باز هم درصدد بر مى‌آيد تا به ادامه تحصيل و مطالعه در رشته‌هاى علوم پايه بپردازد. تصميم مى‌گيرد دوره مهندسى شيمى را بگذراند. سرانجام، در سال 1326ش به عنوان شاگرد اول رشته شيمى فارغ التحصيل شد و پس از آن با ديدى بازتر و تعمق ويژه به مطالعه و تحقيق در تاريخ پزشکى، به ويژه طب كهن ايران پرداخت.

فعالیتها

از سال 1326ش كه از هنرسراى عالى فارغ التحصيل شد و خود را از نظر معلومات شيمى كاملاً مجهز براى تطبيق دادن مطالب طب قديم با طب جديد مى‌ديد، اقدام به نگارش و درج مقالاتى در مطبوعات تأليف كتبى در زمينه شناسايى و ارزش عقايد پزشکان قديم به ويژه ابن سينا كرد. همچنين به ايراد سخنرانى‌هايى در دانشگاه‌ها، سمينارها و گردهمايى‌ها پرداخت. او تمام عمر پربار خود را به بررسى تحولات دانش پزشکى از دوران قديم و مقايسه طب قديم و جديد و اثبات ارزنده بودن عقايد پزشکان قديم به ويژه ابن سينا وقف كرد و با تمام وجود، مشكلات و دشوارى‌ها، از تلاش باز نايستاد. نتيجه اين كوشش‌ها، تلاش‌ها و آشنا شدن ريشه‌اى او با طب قديم، به ويژه طب غنى كهن ايران و دانش‌آموزى مستمر در طب امروزى، سبب شد تا او به دانش ژرف و وسيعى در اين زمينه دست يابد. در سال‌هاى 1335ش تا 1336ش در دانشكده پزشکى دانشگاه تهران به تدريس تاريخ پزشکى و طب قديم ايران پرداخت و اندوخته علمى خود را به دانشجويان منتقل كرد.

 انتشار ماهنامه دنیای علم

از تيرماه 1336ش به منظور بالا بردن سطح فرهنگ و آشنايى مردم با تاريخ علوم، به انتشار ماهنامه دنياى علم پرداخت و از ابداعات دانشمندان اين مرز و بوم كه متأسفانه بسيارى از آنان به نام تمدن غرب ثبت شده است، با مدارک مستند و مستدل طبى و مقالات متعدد، پرده برداشت. رنج و درد او، عقب‌ماندگى علمى و فرهنگى دنياى اسلام بود و تلاش مى‌كرد تا راه تجديد حيات علم و دانش را در اين مرز و بوم نشان دهد.

عضویت در انجمن تاریخ طب پاریس

وى در سال 1358ش براى تكميل مطالعات و تحقيقاتش راجع به ابن سينا، به پاريس سفر كرد و سه سال در آنجا اقامت كرد. طى اين مدت، با پروفسور روليه استاد و رئيس كرسى تاريخ پزشکى دانشكده پزشکى آشنا شد و براى استفاده از كتابخانه بخش تاريخ پزشکى و مطالعه كتاب‌هاى بسيار قديمى و حضور در جلسات سخنرانى مربوط به تاريخ طب، تقاضا كرد به عضويت انجمن تاريخ طب پاريس درآيد كه پذيرفته شد.

ریاست بنياد پزشکى ابن سينا

وى در فروردين ماه 1363ش با ارسال نامه‌اى به آيت‌الله خامنه‌اى- كه در آن زمان رياست جمهورى را برعهده داشتند- جهت شناساندن عظمت حقيقى فرهنگ و تمدن اصيل اسلام و اثبات برترى جنبه پزشکى آن بر پزشکى كنونى جهان، اعلام آمادگى كردند. مقام محترم رياست جمهورى موافقت كردند كه ايشان كار تحقيق و بررسى پيرامون كتاب قانون ابن سينا و شناساندن ارزش اين كتاب بزرگ علم طب را با همكارى و مساعدت نهاد رياست جمهورى به انجام رسانند كه متعاقب آن، بنياد پزشکى ابن سينا تأسيس شد و طبق اساسنامه‌اى كه به تصويب معظم له رسيد، اداره امور آن به هيئت امنايى سپرده شد كه اعضاى آن عبارت بودند از وزير بهدارى، وزير فرهنگ و آموزش عالى، رئيس دانشگاه تهران، رئيس دانشگاه شهيد بهشتى، رئيس هيئت مديره سازمان نظام پزشکى، رئيس كميسيون بهدارى مجلس شوراى اسلامى، رئيس دانشكده پزشکى و داروسازى دانشگاه تهران و مشاور عالى و سرپرست نهاد رياست جمهورى، هيئت امنا به اتفاق آراء دكتر مصطفوى را به رياست اين بنياد برگزيدند.

وفات

وى تا اوخر سال 1365ش، مسئوليت اين بنياد را بر عهده داشت كه به علت بروز مشكلاتى براى ادامه تحقيقات و معالجه خود به آلمان سفر كرد و در آنجا آخرين اثر خود را تحت عنوان طب جاودانى به رشته تحرير درآورد كه متأسفانه فرصت تكميل آن را به دست نياورد. ايشان در سال 1376ش به ايران بازگشت و در شانزدهم دى ماه 1377ش، پس از نود سال عمر پربار پزشکى و علمى، دار فانى را وداع گفت.

آثار

وى علاوه برعلم پزشکى، داراى تحقيقات ارزشمندى در زمينه آثار دانشمندان ايران در عرصه علوم رياضيات، فیزیک و شيمى نيز هست.

مهم‌ترين آثار و تأليفات ايشان عبارتند از

1. نهضت پزشکى يا لزوم تجديد نظر در اصول و مبانى طب امروز در دو جلد (1333ش)

2. استفاده دانشمندان مغرب زمين از جبر و مقابله خيام (1339ش)

3. تصحيح و حاشيه‌نويسى سه كتاب ذخيره خوارزمشاهى در چهار جلد (1344ش- 1357ش)

4. مقايسه طب قديم ايران با پزشکى نوين (1358ش).

5. بررسى در طب سنتى ايران و مقايسه آن با طب كنونى جهان (1360ش).

6. ابن سينا، امير پزشکان جهان (1361ش).

7. دارو، مسأله پزشکى قرن (1367ش).

8. طب جاودان (ناتمام مانده است).

وابسته‌ها

دارو، مسئله پزشکی قرن

مجموعه آثار دکتر سید جلال مصطفوی کاشانی

نهضت پزشکی یا لزوم تجدید نظر در اصول و مبانی طب امروز