گیلانی غروی، شعبان

گیلانی غروی، شعبان

نام	گیلانی غروی، شعبان
نام‌های دیگر
نام پدر	مهدی
متولد	1237ش / 1275ق
محل تولد	روستای دیوشل لنگرود
رحلت	1308ش / 1348ق
اساتید	میرزا حبیب‌الله رشتی (متوفای 1312ق)؛میرزا محمدحسن مامقانی
برخی آثار	أحکام القطع و الظن في شرح الرسائل و تحریرها القضاء في الإسلام
کد مؤلف	AUTHORCODE05361AUTHORCODE

شیخ شعبان دیوشلی لنگرودی گیلانی (1275-1348ق)، فقیه و عالم قرن چهاردهم، گذشته از مقامات علمی، تدریس و امامت، تألیفات، مقامات عالی معنوی داشت و اهل باطن بود. پرهیزگار و صاحب فضل و ادب بود. او عالمی جلیل‌القدر در اصول و فقه و مردی خوش‌بیان و خوش‌سلیقه بود. شناخت کامل از معارف و مردم داشت. بسیار عبادت می‌کرد و ذکر می‌گفت؛ به‌طوری‌که در میان بزرگان، از شدت فضل و تقوا معروف به «سلمان زمان» شده بود.

میرزا حبیب‌الله رشتی، از جمله اساتید وی و «حاشیه بر کتاب العروة الوثقی» و «الأصول العملية و القطع و الظن و التعادل و التراجيح»، از جمله آثار اوست.

تولد

آیت‌الله شیخ شعبان گیلانی غروی، در نیمه شعبان 1275ق، در قریه «دیوشل» در چهار کیلومتری غرب لنگرود متولد شد. پدرش شیخ مهدی از عالمان آن دیار بشمار می‌رفت.

تحصیلات

تحصیلات مقدماتی را در همان زادگاهش، در نزد آقا شیخ علی دیوشلی فراگرفت. با تشویق ایشان بعضی از مقدمات ادبی را در نزد مرحوم میرزا حسین مدرس لاهیجی در مدرسه علمیه «شعربافان»، واقع در «شعرباف» محله لاهیجان آموخت.

شیخ شعبان بعد از مدتی تحصیل در لاهیجان، به قزوین ـ که در آن زمان مرکزیت خاصی علمی داشت ـ مهاجرت کرد و متون فقه و اصول را در آن شهر و در نزد بزرگانی مانند سید علی (صاحب حاشیه بر قوانین) و حاج میرزا عبدالوهاب بهشتی فراگرفت و خود نیز به تدریس سطوح پایین‎تر پرداخت. چیزی نگذشت که ایشان در سال 1292ق، به نجف اشرف مهاجرت کرد و در درس عالمان آن دیار حضور یافت و خود به امر تدریس مشغول شد.

اساتید

1. میرزا حبیب‌الله رشتی (متوفای 1312ق)؛
2. میرزا محمدحسن مامقانی (متوفای 1323ق)؛
3. ملا محمد ایروانی، معروف به فاضل ایروانی (متوفای 1306ق)؛
4. حاج ملا محمد، فرزند فضل‌علی، معروف به فاضل شربیانی (متوفای 1323ق)؛
5. ملا عبدالله مازندرانی (متوفای 1330ق)؛
6. سید ابوالقاسم اشکوری (متوفای 1325ق)؛
7. شیخ زین‌العابدین مازندرانی (متوفای 1309ق).

شاگردان

1. شیخ ابوالقاسم حجتی رشتی (متوفای 1385ق)؛
2. شیخ اسحاق غروی رشتی (متوفای 1357ق)؛
3. شیخ مهدی مهدوی لاهیجی (متوفای 1413ق)؛
4. سید موسی موسوی اشکوری (متوفای 1372ق)؛
5. ملا عبدالله ممجد لنگرودی (متوفای 1370ق)؛
6. ملا علی‌اکبر فتیدهی لنگرودی (متوفای 1365ق)؛
7. سید حسن معصومی اشکوری (متوفای 1373ق)؛
8. سید محمدتقی رودباری گیلانی (متوفای 1359ق)؛
9. سید ابوالحسن اشکوری (متوفای1368ق)؛
10. سید جواد حسینی اشکوری (متوفای 1377ق)؛
11. سید علی حسینی اشکوری (متوفای 1389ق)؛
12. شیخ محمدمهدوی سعیدی لاهیجی (متوفای 1407ق)؛
13. شیخ محمد اشکوری (متوفای 1356ق)؛
14. شیخ حبیب‌الله معنوی لنگرودی غروی (متوفای 1366ق)؛
15. شیخ یحیی زکی لنگرودی (متوفای 1384ق)؛
16. سید حسن بحرالعلوم رشتی (متوفای 1397ق)؛
17. حاج شیخ محمد رفیع خورگامی (متوفای 1379ق)؛
18. شیخ حسین رشتی نجفی کاظمی (متوفای 1348ق)؛
19. شیخ مهدی لاکانی (متوفای 1330ق)؛
20. شیخ میرزا ابوالحسن شریعتمدار رشتی (متوفای 1368ق)؛
21. حاج شیخ محمد زاهد گیلانی (متوفای 1380ق)؛
22. سید محمود ضیابری (متوفای 1402ق)؛
23. شیخ علی علم‌الهدی فومنی (متوفای 1370ق)؛
24. سید احمد فاطمی (متوفای 1369ق)؛
25. میرزا علی‌اکبر طلوعی اشکوری (متوفای 1354ق و صاحب دیوان طلوعی)؛
26. سید احمد میرمطلبی لاهیجی (متوفای 1370ق)؛
27. شیخ حسین لیچایی لشت‌نشایی (متوفای 1372ق)؛
28. شیخ حسین وحید آستانه (متوفای 1373ق)؛
29. شیخ ابوالحسن آیتی دیوشلی لنگرودی؛
30. سید جواد حسینی تنکابنی (متوفای 1377ق)؛
31. شیخ عبدالحسین رشتی (متوفای 1373ق)؛
32. شیخ عبدالحسین فقیهی رشتی (متوفای 1409ق)؛
33. شیخ عبدالصمد بی‌بالانی رودسری (1300-1370ق)؛
34. سید عبدالباقی اشکوری (1305-1380ق)؛
35. شیخ اسماعیل تنکابنی (متوفای 1350ق)؛
36. شیخ حسین فقیه اشکوری (متوفای 1360ق)؛
37. شیخ ابراهیم اشکوری گورجی (متوفای 1362ق)؛
38. شیخ غلام‌علی اشکوری تنکابنی؛
39. شیخ محمدعلی اشکوری؛
40. سید محسن هاشمی رامسری (متوفای 1352ق)؛
41. حاج شیخ علی اعتمادالواعظین گیلانی؛
42. سید مهدی رودباری (متوفای 1402ق)؛
43. میرزا ابوالحسن آیت‌الله‌زاده گیلانی (متوفای 1388ق)؛
44. شیخ مرتضی مدرس گیلانی؛

نظر علما درباره شیخ شعبان رشتی

صاحب کتاب أحسن الوديعة درباره وی می‌نویسد: «شیخ شعبان رشتی نجفی یکی از مراجع شیعه، عالم کامل، عارف عاقل، فقیه فاضل بود. او ید طولایی در فقه و اصول و معرفت تامه به احکام رسول‌الله(ص) داشت. احدی را در علو مقام و جلالت قدر وی شکی نبود. حسن‌السیره، صافی‌السریره، قائم به امور جمعی از طلاب گیلان و امام جماعت صحن مطهر حضرت امیر(ع) بود».

آیت‌الله حاج شیخ جعفر شمس گیلانی، از شاگردان آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی، درباره ایشان چنین گفته است: «در میان عالمان متقی سابق لنگرود، دو نفر از شدت زهد و تقوا و وارستگی و مهذب بودن، در حوزه‌های علمیه به «سلمان عصر» شهرت داشتند؛ یکی ملا حسن لیلاکوهی و دیگری شیخ شعبان دیوشلی گیلانی بود».

آثار

1. صلاة المسافر؛
2. كتاب القضاء؛
3. أحكام الخلل في الصلاة؛
4. المقامات العلمية؛
5. المتاجر؛
6. مباحث الألفاظ؛
7. حاشیه بر کتاب العروة الوثقی؛
8. الأصول العملية و القطع و الظن و التعادل و التراجيح؛
9. رسالة في تزويج الصغير بالكبير و بالعكس بالعقد المنقطع؛
10. رسالة في عدم وجوب الترتيب في فوائت الميت؛
11. رسالة في حكم العزل و انعزال الولاة المنصوبين عن الأئمة(ع)؛
12. رسالة في الطلاق بعوض؛
13. حجية القطع (شرح بر مبحث قطع رسائل شیخ انصاری با تصحیح مدرس گیلانی)؛
14. رسالة في انتقال التركة إلی الوارث مع‌الدين المستغرق للتركة.

وفات

آیت‌الله شیخ شعبان گیلانی، در روز سه‌شنبه 24 شوال 1348ق، دار فانی را وداع گفت و پیکرش در نزدیک قبر هود و صالح پیامبر در وادی‌السلام مدفون گردید.

منابع مقاله

ادهم‌نژاد، محمدتقی، گلشن ابرار، تألیف جمعی از پژوهشگران پژوهشکده باقرالعلوم، قم، ۱۳۸۹، اول، درج در پایگاه مؤسسه مطالعات مبارزات اسلامی گیلان (رنگ ایمان)

وابسته‌ها

أحکام القطع و الظن في شرح الرسائل و تحریرها

القضاء في الإسلام