۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ه‌ها' به 'ه‌ها'
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ج' به 'ه‌ج') |
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ها' به 'ه‌ها') |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب، مشتمل بر پیشگفتار مصحح، پیشگفتار نویسنده و شرح حال علماست؛ بدینگونه که شرح حال عالم تحت عناوینی چون نسب، نشو و نما، تحصیلات، آثار و تألیفات مطرح شده است. نقل کلام علما و | کتاب، مشتمل بر پیشگفتار مصحح، پیشگفتار نویسنده و شرح حال علماست؛ بدینگونه که شرح حال عالم تحت عناوینی چون نسب، نشو و نما، تحصیلات، آثار و تألیفات مطرح شده است. نقل کلام علما و نوشته‌های آثار مختلف در رابطه با هر عالم بخش مهمی از شرح حال را به خود اختصاص داده است. بخشی از صفحات کتاب نیز به اجازه‌های علما اختصاص دارد. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
مصحح کتاب در مقدمه‌اش اهمیت پرداختن به موضوع کتاب را اینگونه تبیین کرده است: «زندگی عالمان دینی و پیشوایان مذهبی، از یک نوع برکت و قداست خاصی برخوردار میباشد که در دیگر | مصحح کتاب در مقدمه‌اش اهمیت پرداختن به موضوع کتاب را اینگونه تبیین کرده است: «زندگی عالمان دینی و پیشوایان مذهبی، از یک نوع برکت و قداست خاصی برخوردار میباشد که در دیگر زندگی‌نامه‌ها نمی‌توان آن خصوصیت را پیدا نمود. شاید مهمترین عامل این ویژگی آن بوده باشد که نوع این بزرگان، رهروان راه حق و حقیقت و سالکان مسالک سبیل الله بوده‌اند و همین خط مشی و روش آنان به آثار باقی‌مانده و متروکات به‌جامانده آنان نیز تعدی و تسری داشته است و یکی از آن آثار، تاریخ زندگی و سرگذشت گذر عمر آنان میباشد»<ref>ر.ک: پیشگفتار مصحح، ص14</ref>. | ||
سپس در ذکر آثاری که در این موضوع نگارش شده می‌نویسد: «خوشبختانه در اعصار اخیر دو کتاب ارزنده از آذربایجانی عزیز ما پیرامون شرح حال علما و دانشمندان اسلامی انتشار یافته است که هر دو ارزشمند و هر دو از اعتبار والایی برخوردار میباشند که بهحق نمی‌توان از علو مرتبت و نفاست ارزش آنها گذشت: یکی کتاب مستطاب «ريحانة الأدب في تراجم المعروفين بالكنية أو اللقب» تألیف [[مدرس، محمدعلی|میرزا محمدعلی مدرس تبریزی]] که یک دوره دائرةالمعارف تراجم و رجال و در مورد شناخت دانشمندان و آثار آنان میباشد که حقیقتاً یکی از حسنات روزگار ما میباشد. | سپس در ذکر آثاری که در این موضوع نگارش شده می‌نویسد: «خوشبختانه در اعصار اخیر دو کتاب ارزنده از آذربایجانی عزیز ما پیرامون شرح حال علما و دانشمندان اسلامی انتشار یافته است که هر دو ارزشمند و هر دو از اعتبار والایی برخوردار میباشند که بهحق نمی‌توان از علو مرتبت و نفاست ارزش آنها گذشت: یکی کتاب مستطاب «ريحانة الأدب في تراجم المعروفين بالكنية أو اللقب» تألیف [[مدرس، محمدعلی|میرزا محمدعلی مدرس تبریزی]] که یک دوره دائرةالمعارف تراجم و رجال و در مورد شناخت دانشمندان و آثار آنان میباشد که حقیقتاً یکی از حسنات روزگار ما میباشد. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
در بخشی از این نوشتار چنین می‌خوانیم: «در زمان [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]] مشرف به ریاست روحیه سیدنا المترجم، و قرین وی [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|علامه مجدد شیرازی]] بودند و بعد از شیخ هر دو متصدی حکومات شرعیه و متحمل رجوعات دینیه شدند و آنچه شایسته و سزاوار مقام ایشان بود، از مناعت و جلالت، حیازت کردند. پس از اصقاع عالم و بلاد بعیده ایشان را اراده نمودند و هر گرسنه و تشنه، از فضائل علم و جمیل اخلاق و بسط ید ایشان مستفید و مستفیض گشتند؛ تاآنکه سیدنا المترجم به رحمت حق پیوستند و مجدد شیرازی به ریاست دینیه و دنیویه، مستقلاً قیام فرمود<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>. | در بخشی از این نوشتار چنین می‌خوانیم: «در زمان [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]] مشرف به ریاست روحیه سیدنا المترجم، و قرین وی [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|علامه مجدد شیرازی]] بودند و بعد از شیخ هر دو متصدی حکومات شرعیه و متحمل رجوعات دینیه شدند و آنچه شایسته و سزاوار مقام ایشان بود، از مناعت و جلالت، حیازت کردند. پس از اصقاع عالم و بلاد بعیده ایشان را اراده نمودند و هر گرسنه و تشنه، از فضائل علم و جمیل اخلاق و بسط ید ایشان مستفید و مستفیض گشتند؛ تاآنکه سیدنا المترجم به رحمت حق پیوستند و مجدد شیرازی به ریاست دینیه و دنیویه، مستقلاً قیام فرمود<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>. | ||
نویسنده در رابطه با برخی از علمای معاصر به‌اختصار بسنده کرده است و گاه مصحح مطلبی را بر آن افزوده است؛ مثلاً در رابطه با [[سبحانی تبریزی، جعفر|آیت‌الله جعفر سبحانی]] می‌افزاید: «استاد [[سبحانی تبریزی، جعفر|آیت‌الله جعفر سبحانی]] امروز یکی از بارزترین اساتید و آیات حوزه علمیه قم میباشند و در کثرت تألیف و جامعیت تدریس، یکی از | نویسنده در رابطه با برخی از علمای معاصر به‌اختصار بسنده کرده است و گاه مصحح مطلبی را بر آن افزوده است؛ مثلاً در رابطه با [[سبحانی تبریزی، جعفر|آیت‌الله جعفر سبحانی]] می‌افزاید: «استاد [[سبحانی تبریزی، جعفر|آیت‌الله جعفر سبحانی]] امروز یکی از بارزترین اساتید و آیات حوزه علمیه قم میباشند و در کثرت تألیف و جامعیت تدریس، یکی از چهره‌های موفق در حوزه علمیه قم میباشند...»<ref>ر.ک: همان، ص543</ref>. | ||
آخرین شرح حال به نویسنده اختصاص دارد که با ذکر اجازه‌های آیات عظام [[بروجردی، حسین|بروجردی]]، حجت کوه‌کمری و [[اصفهانی، ابوالحسن|سید ابوالحسن اصفهانی]] همراه است. فراوانی ذکر اجازات علما سبب شده که مصحح به جهت رعایت اختصار برخی از این | آخرین شرح حال به نویسنده اختصاص دارد که با ذکر اجازه‌های آیات عظام [[بروجردی، حسین|بروجردی]]، حجت کوه‌کمری و [[اصفهانی، ابوالحسن|سید ابوالحسن اصفهانی]] همراه است. فراوانی ذکر اجازات علما سبب شده که مصحح به جهت رعایت اختصار برخی از این اجازه‌ها را حذف کرده و خواننده را به منبع آن ارجاع دهد: «سپس باز مؤلف محترم، بخشهایی از اجازات مندرج در کتاب مستدرک بحار را آورده که علاقهمندان می‌توانند به خود آن کتاب مراجعه کنند»<ref>ر.ک: همان، ص420، پاورقی</ref>. | ||
در آخر این شرح حال، تاریخ وفات نویسنده 14 صفر 1367 ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص557</ref>. | در آخر این شرح حال، تاریخ وفات نویسنده 14 صفر 1367 ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص557</ref>. | ||