الدعوات الكبير: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'ی‎ف' به 'ی‌ف')
    جز (جایگزینی متن - 'ل‎ا' به 'ل‌ا')
    خط ۵۱: خط ۵۱:
    این کتاب به‎تصریح نویسنده در پاسخ به درخواست برادران ایمانی در گردآوری اخبار مأثوره نوشته است<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص64</ref>.
    این کتاب به‎تصریح نویسنده در پاسخ به درخواست برادران ایمانی در گردآوری اخبار مأثوره نوشته است<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص64</ref>.


    اولین باب در موضوع فضل دعا و ذکر است. در یکی از روایات این باب از جابر بن عبدالله نقل شده که رسول‎الله(ص) مجالس ذکر را باغی از باغ‎های بهشت دانسته سپس فرمود که اگر کسی می‌خواهد منزلت و جایگاهش را نزد خداوند بداند، ببیند که منزلت خداوند نزد او چگونه است<ref>ر.ک: متن کتاب، جلد اول، ص69، حدیث 6</ref>. در ادامه این باب روایات متعددی که دعا به هنگام صبح و عصر، یا اذان یا مابین اذان و اقامه یا به هنگام مشکلات و مانند آن گردآوری شده است. یا در روایت دیگری از جابر نقل شده که رسول‎الله(ص) بر منبر رفت و فرمود: «از خداوند علم نافع طلب کنید و از علمی که نفعی ندارد به خداوند پناه ببرید»<ref>ر.ک: همان، ص286، حدیث 200</ref>.
    اولین باب در موضوع فضل دعا و ذکر است. در یکی از روایات این باب از جابر بن عبدالله نقل شده که رسول‌الله(ص) مجالس ذکر را باغی از باغ‎های بهشت دانسته سپس فرمود که اگر کسی می‌خواهد منزلت و جایگاهش را نزد خداوند بداند، ببیند که منزلت خداوند نزد او چگونه است<ref>ر.ک: متن کتاب، جلد اول، ص69، حدیث 6</ref>. در ادامه این باب روایات متعددی که دعا به هنگام صبح و عصر، یا اذان یا مابین اذان و اقامه یا به هنگام مشکلات و مانند آن گردآوری شده است. یا در روایت دیگری از جابر نقل شده که رسول‌الله(ص) بر منبر رفت و فرمود: «از خداوند علم نافع طلب کنید و از علمی که نفعی ندارد به خداوند پناه ببرید»<ref>ر.ک: همان، ص286، حدیث 200</ref>.


    [[بیهقی، احمد بن حسین|بیهقی]] احکام برخی احادیث را نیز ذکر کرده است؛ به‎عنوان‎مثال در رابطه با روایتی که سهیل بن ابی‎صالح از پدرش از ابوهریره از رسول‎الله(ص) نقل می‌کند: «نبی(ص) هرگاه که به میوه‌های نوبر می‌رسید از آن برمی‌داشت و بر چشمانش می‌گذاشت و می‌فرمود: خداوندا همان‎گونه که ما به اول این میوه‌ها رساندی، به آخر آن‎ها هم برسان». [[بیهقی، احمد بن حسین|بیهقی]] این روایت را غیر محفوظ یا شاذ دانسته است. این روایت با اسناد دیگری نیز ذکر شده که [[بیهقی، احمد بن حسین|بیهقی]] آن را نیز ضعیف می‌داند<ref>ر.ک: همان، جلد2، ص 113، حدیث 513</ref>. محقق اثر در پاورقی دلیل این ضعف را وجود عبدالله بن ایوب قربی در طریق روایت دانسته است<ref>ر.ک: همان، پاورقی 4</ref>.
    [[بیهقی، احمد بن حسین|بیهقی]] احکام برخی احادیث را نیز ذکر کرده است؛ به‎عنوان‎مثال در رابطه با روایتی که سهیل بن ابی‎صالح از پدرش از ابوهریره از رسول‌الله(ص) نقل می‌کند: «نبی(ص) هرگاه که به میوه‌های نوبر می‌رسید از آن برمی‌داشت و بر چشمانش می‌گذاشت و می‌فرمود: خداوندا همان‎گونه که ما به اول این میوه‌ها رساندی، به آخر آن‎ها هم برسان». [[بیهقی، احمد بن حسین|بیهقی]] این روایت را غیر محفوظ یا شاذ دانسته است. این روایت با اسناد دیگری نیز ذکر شده که [[بیهقی، احمد بن حسین|بیهقی]] آن را نیز ضعیف می‌داند<ref>ر.ک: همان، جلد2، ص 113، حدیث 513</ref>. محقق اثر در پاورقی دلیل این ضعف را وجود عبدالله بن ایوب قربی در طریق روایت دانسته است<ref>ر.ک: همان، پاورقی 4</ref>.


    از ابواب مهم کتاب در جلد دوم توصیه به دعا در ایام و لیالی خاصی چون روز جمعه، ماه رجب، ماه رمضان، شب قدر و روز عرفه است. از جمله روایت بسیار ارزشمندی است که سعید بن مسیب در گزارشی از سلمان فارسی نقل کرده است: رسول خدا (ص) در آخرین روز ماه شعبان براى ما سخنرانى كرد و چنین فرمود: «ماهی عظیم سایه خود را بر شما گسترده است، ماهی که در آن شبی است که از هزار ماه بهتر است. خداوند روزه‌اش را فریضه و قیام شبش را عبادت قرار داده است...»<ref>ر.ک: همان، جلد دوم، ص150، حدیث90</ref>.
    از ابواب مهم کتاب در جلد دوم توصیه به دعا در ایام و لیالی خاصی چون روز جمعه، ماه رجب، ماه رمضان، شب قدر و روز عرفه است. از جمله روایت بسیار ارزشمندی است که سعید بن مسیب در گزارشی از سلمان فارسی نقل کرده است: رسول خدا (ص) در آخرین روز ماه شعبان براى ما سخنرانى كرد و چنین فرمود: «ماهی عظیم سایه خود را بر شما گسترده است، ماهی که در آن شبی است که از هزار ماه بهتر است. خداوند روزه‌اش را فریضه و قیام شبش را عبادت قرار داده است...»<ref>ر.ک: همان، جلد دوم، ص150، حدیث90</ref>.

    نسخهٔ ‏۲۵ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۲۱:۴۷

    ‏الدعوات الكبير
    الدعوات الكبير
    پدیدآورانبيهقي، احمد بن حسين (نويسنده) بدر، بدر بن عبد الله (محقق)
    ناشرغراس
    مکان نشرکويت - کويت
    سال نشرمجلد1: 2009م , 1429ق, مجلد2: 2009م , 1429ق,
    موضوعاحاديث اهل سنت - قرن 5ق.
    زبانعربی
    تعداد جلد2
    کد کنگره
    ‏‎‏BP‎‏ ‎‏122‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ب‎‏9‎‏د‎‏7*‏

    الدعوات الكبير، تألیف احمد بن حسین بن علی بیهقی (متوفی 458ق)، از جمله آثار حدیثی در موضوع دعا، اهمیت آن و آداب و شرایط آن است که در دو جلد به اهتمام بدر بن عبدالله بدر به طبع رسیده است.

    ساختار

    کتاب مشتمل بر مقدمه محقق و 665 خبر و روایت در ضمن 136 باب است. 51 باب در جلد اول و باقی در جلد دوم ارائه شده است.

    گزارش محتوا

    این نسخه از کتاب همان‎گونه که محقق کتاب در مقدمه تذکر داده چاپ دوم از کتاب است که از روی تصویر نسخه کاملی از آن تهیه شده است. تحقیق چاپ اول از روی نسخه ناقصی صورت گرفته بود که از سه جای در اواسط و اواخر کتاب ناقص بوده است. این نقص چاپ اول که به مقدار 120 حدیث بود پس از دست‎یابی به نسخه کامل برای محقق مشخص شده است[۱].

    در بسیاری از جاهای حاشیه نسخه کتاب، تعلیقاتی با ذکر عنوان «حاشیه» نوشته شده که محقق اثر آن‎ها را در ضمن تعلیقات پاورقی ذکر کرده است[۲].

    از جمله امتیازات این نسخه از کتاب عبارت است از:

    1. ذکر شرح‎حال مختصری از بیهقی که مَشیَخه و شرح‎حال شیوخی که بیهقی به‎واسطه آن‎ها روایت کرده را نیز دربر دارد؛
    2. مصنفات بیهقی با ذکر چاپ‎ها یا تحقیقات جدید؛
    3. مصادر بیهقی در کتاب الدعوات الکبیر (کتاب حاضر) با ذکر جاهایی که بیهقی احادیث را از آن مصادر استخراج کرده است؛
    4. احکام بیهقی نسبت به برخی اسانید کتاب یا روات بعضی احادیث؛
    5. ادله اثبات انتساب کتاب به بیهقی[۳].

    محقق در ذکر مشیخه بیهقی به کثرت مشایخی که او در کتبش از آن‎ها روایت کرده که متجاوز از یک‎صد نفر است، اشاره کرده است. محقق در ادامه نام و نشان 89 تن از این مشایخ به همراه نام مصدر و منبع آن، ذکر کرده است. ابواسامه هروی، ابواسحاق ارموی، ابواسحاق اسفرائینی و ابواسحاق طوسی از آن جمله هستند[۴]. سپس به اسامی 44 اثر اشاره نموده است[۵].

    بیهقی در آثار مختلف خود به کتاب الدعوات خود اشاره کرده که محقق این موارد را در ذیل عنوان اثبات نسبت کتاب به بیهقی گردآورده است[۶]. در ادامه مصادر بیهقی در کتاب الدعوات با ذکر نام نویسندگان منابع حدیثی و شماره روایت آن‎ها لیست شده است. از برخی از ایشان روایات فراوانی ذکر شده که ابوداود سجستانی (متوفی 275ق) و حاکم نیشابوری (متوفی 405ق) از آن جمله‌اند[۷]. در آخر نیز احکام بیهقی درباره روات حدیث و ضعیف بودن آن‎ها و نیز ضعف، ارسال و انقطاع برخی اسانید احادیث مطرح شده است[۸].

    این کتاب به‎تصریح نویسنده در پاسخ به درخواست برادران ایمانی در گردآوری اخبار مأثوره نوشته است[۹].

    اولین باب در موضوع فضل دعا و ذکر است. در یکی از روایات این باب از جابر بن عبدالله نقل شده که رسول‌الله(ص) مجالس ذکر را باغی از باغ‎های بهشت دانسته سپس فرمود که اگر کسی می‌خواهد منزلت و جایگاهش را نزد خداوند بداند، ببیند که منزلت خداوند نزد او چگونه است[۱۰]. در ادامه این باب روایات متعددی که دعا به هنگام صبح و عصر، یا اذان یا مابین اذان و اقامه یا به هنگام مشکلات و مانند آن گردآوری شده است. یا در روایت دیگری از جابر نقل شده که رسول‌الله(ص) بر منبر رفت و فرمود: «از خداوند علم نافع طلب کنید و از علمی که نفعی ندارد به خداوند پناه ببرید»[۱۱].

    بیهقی احکام برخی احادیث را نیز ذکر کرده است؛ به‎عنوان‎مثال در رابطه با روایتی که سهیل بن ابی‎صالح از پدرش از ابوهریره از رسول‌الله(ص) نقل می‌کند: «نبی(ص) هرگاه که به میوه‌های نوبر می‌رسید از آن برمی‌داشت و بر چشمانش می‌گذاشت و می‌فرمود: خداوندا همان‎گونه که ما به اول این میوه‌ها رساندی، به آخر آن‎ها هم برسان». بیهقی این روایت را غیر محفوظ یا شاذ دانسته است. این روایت با اسناد دیگری نیز ذکر شده که بیهقی آن را نیز ضعیف می‌داند[۱۲]. محقق اثر در پاورقی دلیل این ضعف را وجود عبدالله بن ایوب قربی در طریق روایت دانسته است[۱۳].

    از ابواب مهم کتاب در جلد دوم توصیه به دعا در ایام و لیالی خاصی چون روز جمعه، ماه رجب، ماه رمضان، شب قدر و روز عرفه است. از جمله روایت بسیار ارزشمندی است که سعید بن مسیب در گزارشی از سلمان فارسی نقل کرده است: رسول خدا (ص) در آخرین روز ماه شعبان براى ما سخنرانى كرد و چنین فرمود: «ماهی عظیم سایه خود را بر شما گسترده است، ماهی که در آن شبی است که از هزار ماه بهتر است. خداوند روزه‌اش را فریضه و قیام شبش را عبادت قرار داده است...»[۱۴].

    وضعیت کتاب

    فهرست مطالب هر جلد در انتهای آن و فهارس آیات، احادیث مرفوعه و موقوفه، اعلام و مراجع هر دو جلد در انتهای جلد دوم، ذکر شده است.

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه، ج1، ص5
    2. ر.ک: همان، ص7
    3. ر.ک: همان، ص9-8
    4. ر.ک: همان، ص29-17
    5. ر.ک: همان، ص38-30
    6. ر.ک: همان، ص41-39
    7. ر.ک: همان، ص50-42
    8. ر.ک: همان، ص54-51
    9. ر.ک: مقدمه نویسنده، ص64
    10. ر.ک: متن کتاب، جلد اول، ص69، حدیث 6
    11. ر.ک: همان، ص286، حدیث 200
    12. ر.ک: همان، جلد2، ص 113، حدیث 513
    13. ر.ک: همان، پاورقی 4
    14. ر.ک: همان، جلد دوم، ص150، حدیث90

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها