موسوی غروی، محمدجواد

موسوي غروي، محمدجواد

نام	موسوي غروي، محمدجواد
نام‌های دیگر	غروي، محمدجواد موسوي، محمدجواد
نام پدر
متولد	1282ش / 1321ق / 1903م
محل تولد
رحلت	1384ش / 1426ق / 2005م
اساتید
برخی آثار	العلم المتقين حول حجية الظن
کد مؤلف	AUTHORCODE04684AUTHORCODE

محمدجواد موسوی غروی (متوفی 1426ق) از فقهای معاصر اصفهان، دارای اجازه از برخی علما، صاحب تألیفات و دارای نگاه جدید به فقه و اصول که مخالفت عده‌ای را برانگیخت.

او معتقد به وجوب نماز جمعه بود و در برگزاری آن به امامت حاج‎آقا رحیم ارباب تلاش بسیار کرد. وی همچنین به وحدت مسلمانان و عینیت دیانت و سیاست اعتقاد ویژه‌ای داشت و در راستای تحقق این امر تلاش می‎کرد. او همچنین در پیراستن و حفظ زبان فارسی از دستبردها و تحریفات بیگانگان نیز کوشش کرده است.

تولد

وی در سال 1285ش در قریه «الون آباد» از توابع کوهپایه اصفهان در خانواده‌ای روحانی متولد شد.

خاندان

پدرش «سید محمود» و جدش «حاج میر محمدعلی» از روحانیون آن منطقه بودند. مقبره جدی مادری وی، «آقا سید محمود» در شهرک تودشک (سر راه اصفهان به نائین) مورداحترام و زیارت مردم آن منطقه است. اجداد پدری و مادری وی، در عین روحانیت برای کسب معیشت به دامداری و تجارت مشغول بودند. نسب او با سی‎وچهار پشت، به امام موسی کاظم(ع) می‌رسد.

اطلاعات علمی و تحصیلات

وی در زندگی‎نامه خودنوشتش درباره تحصیلاتش می‎نویسد: «مرحوم والد، مرا از چهارسالگی به مکتب فرستاد و مقدمات را نزد دو تن از علمای زادگاه خود فرا گرفتم و پس‎ازآن که به قریه نیسیان کوچ کردیم تا سن یازده‎سالگی نزد «حاج ملا قاسم اثیمی» و «حاج ملا حسین فائق» شرایع الاسلام، مغنی، نجاة العباد، حاشیه ملاعبدالله، بخشی از شرح لمعه، مطول تفتازانی و معالم الاصول را خواندم و در همین ایام از محضر «حاج سید محمود روحانی» نیز بهره گرفتم.»

در سن دوازده‎سالگی همراه مرحوم والد به اصفهان آمدیم. پدرم در مدرسه ملاعبدالله واقع در بازار بزرگ اصفهان حجره‌ای برایم گرفت. از این زمان در درس مرحوم «حاج شیخ علی یزدی» حاضر شدم و مغنی و تمام شرح لمعه و مطول را خواندم.

موسوی غروی، شیوه تحصیلش را این‎چنین توضیح می‌دهد: «اینجانب از آغاز تحصیل به حفظ قرآن پرداختم. هنگام تعلم قواعد و ادبیات عرب، تمام اشعاری که در کتب ادبی مورد استشهاد بود، به حافظه می‌سپردم... نهج‎البلاغه و بسیاری از روایات چهار کتاب [کتب اربعه شیعه] و کتب صدوق را حفظ کردم. قصائد سبعه ابن ابی الحدید و قصیده برده و قصیده فرزدق در مدح حضرت سجاد(ع) و قصیده شنفری و اشعار شعراء نامی عرب و اکثر دیوان متنبی و اشعار حکماء ادب فارسی مانند مولوی، سعدی، حافظ، سنایی و سائر شعرای معروف، هرچه را پسندیدم، حفظ نمودم. دوره بحارالانوار را مطالعه و اخباری که مورد استشهاد واقع می‎شد حفظ کردم و بسیاری از متون کلمات علماء را در مطالب عدیده و اکثر منظومه منطق و منظومه حکمت سبزواری را از بر نمودم. سرانجام در سن بیست‎وپنج سالگی حدود چهل هزار روایت در حافظه داشتم.»

اساتید

از اشخاص ذیل به‎عنوان اساتید وی می‌توان یاد کرد:

1. سید محمدکاظم کَروَندی؛ حاشیه ملاعبدالله و شرح شمسیه (منطق)؛
2. شیخ محمود مفید؛ معالم الأصول و قوانين الأصول (اصول فقه)؛
3. میرزا احمد؛ معالم الأصول و قوانين الأصول (اصول فقه)؛
4. سید محمد نجف‎آبادی؛ مکاسب و کفاية الأصول (فقه و اصول)؛
5. میر محمدصادق صادقی؛ فرائد (اصول فقه)؛
6. شیخ محمد خراسانی؛ منظومه منطق، حکمت حاج ملاهادی سبزواری، اسفار ملاصدرا، شرح فصوص الحکم ابن‎عربی (منطق، فلسفه و عرفان نظری)؛
7. شیخ محمدرضا نجفی فرزند شیخ حسین؛ یکی از اجازات محمدجواد غروی از او اخذ شده است؛
8. سید محمد نجف‎آبادی؛ از اساتید اجازه و افتاء به وی؛
9. حاج میر محمدصادق صادقی؛ از اساتید اجازه و افتاء به وی.

تبلیغ دین و تحقیق

او در اتوبیوگرافیش (سرگذشت خودنوشت) می‎نویسد: در ابتدا تحصیل و سپس تعلیم، تمایل چندانی به نشستن بر منبر و ایراد سخنرانی نداشتم و بیشتر دوستدار تحقیق و تدریس بودم؛ اما به امر حکیم و فقیه وارسته مرحوم حاج‎آقا رحیم ارباب که فرمودند: «ارشاد و هدایت مردم بر شما فرض است». به وعظ و تبلیغ پرداختم.

روش من در تبلیغ از ابتدا چنین بود که از راه استدلال به کتاب و سنت و ادله عقلیه با بدعت‎های فراوان و اسرائیلیات و اخبار مبدعین و جعّالین و غلاة و منحرفین از مذهب امامیه به مبارزه و محاجه پرداختم و کثیری از اخبار منحوله و بی‎اساس را با استدلال کامل ابطال نمود و اخبار مبهمه و مشکله را توضیح داده، حق آن‎ها را ثبت نمودم... [تحقیقاتم اگرچه از یک‎سو موردتوجه افراد دانشور قرار گرفت] اما از دیگرسو سبب شد که از آزار و مخالف و بدگویی‎ها و تهمت‎های تفرقه‌افکنان و اهل بعدت و افراد عوام‎فریب در امان نمانم. مخالفان تا توانستند سعی در پراکندن مردم از حوزه وعظ و تعلیم و تدریس من نمودند و در نتیجه چنان‎که شایسته است تحقیقات و آراء علمی اینجانب موردتوجه و عمل قرار نگرفت. و در جای دیگر می‎نویسد: «با نهایت تأسف اعلام می‌دارم که عمر من در شهر اصفهان گذشت بی‎آنکه بتوانم به هدف منشود و مقصود نائل آیم و بی‎آنکه اهل علم و دانش و تحقیق از من بهره‌ای گرفته باشند».

برخی ویژگی‎ها

وی از کوششش در پیرایش فقه شیعه و ارائه شیوه نوین در نگرش به این مسئله و تبلیغ و ترویج نماز جمعه در میان مردم به‎عنوان عوامل مخالفت و اهانت برخی، به خودش یاد می‎کند. او همچنین فراهم کردن مخارج زندگی از طریق تجارت در کنار تحصیل علم را از ویژگی‎های خود می‎شمرد و یادآور می‎شود که کتابی به نام «کار در اسلام» نوشته است. مبارزه با توطئه استعماری تغییر خط فارسی و ایجاد وحدت میان مسلمانان از دیگر کارهایی است که او در زندگی‌اش بر روی آن تمرکز کرده است.

آثار

چاپ شده

1. خلق النبی؛
2. جلد اول آدم از نظر قرآن؛
3. جلد اول خورشید معرفت (اخلاق در خانواده)؛
4. جلد دوم خورشید معرفت (کار در اسلام)؛
5. جلد سوم خورشید معرفت (اقتصاد در اسلام)؛
6. نماز یا سیر کمالی انسان؛
7. فلسفه حج؛
8. نماز جمعه (قیام توحیدی هفته)؛
9. قربانی در منی؛
10. مغرب و هلال؛
11. مبانی حقوق در اسلام به‎ضمیمه رساله بلوغ؛
12. جلد دوم آدم از نظر قرآن؛
13. فقه استدلالی در مسائل خلافی؛
14. حجیت ظن فقیه و کاربرد آن در فقه؛
15. جزوه خطبه‎ها، جمعه‎ها

چاپ نشده

1. تعریف و تبیین مذهب حق شیعه و پاسخ پاره‌ای شبهات (ضوء النیرین فی حدیث الثقلین)؛
2. جلد سوم آدم از نظر قرآن (درباره آیه انی جاعل فی الارض خلیفة)؛
3. جلد دوم فقه استدلالی؛
4. جلد سوم فقه استدلالی؛
5. تفسیر آیات متشابهات قرآن؛
6. موسی و صاحبش؛
7. بحث در علم قاضی و مسائل قضاء؛
8. رساله وحدت دین با سیاست؛
9. جلد دوم مبانی حقوق در اسلام؛
10. برخی موضوعات مختلف دیگر....

منبع مقاله

موسوی غروی، محمدجواد، پیرامون حجیت ظن فقیه و کاربرد آن در فقه (ترجمه العلم المتقن حول حجیة الظن)، ترجمه علی‎اصغر غروی، تهران، اقبال، 1378ش.

وابسته‌ها

إیضاح الغوامض في تقسیم الفرائض

العلم المتقن حول حجیة الظن