۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ها' به 'ها'
جز (جایگزینی متن - 'ی‌گ' به 'ی‌گ') |
جز (جایگزینی متن - 'ها' به 'ها') |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
# اولین بخش افعال و گفتارهایی هستند که با آنها، خداوند تعظیم و تمجید میشود. | # اولین بخش افعال و گفتارهایی هستند که با آنها، خداوند تعظیم و تمجید میشود. | ||
# افعالی و گفتارهایی که به مدد آنها، موجودات روحانی و ملائکه تعظیم میشوند. | # افعالی و گفتارهایی که به مدد آنها، موجودات روحانی و ملائکه تعظیم میشوند. | ||
# افعال و گفتارهایی که به مدد آنها، انبیا و فرمانروایان فاضل و رهبران نیکو و پیشوایان هدایت، کسانی که در گذشته | # افعال و گفتارهایی که به مدد آنها، انبیا و فرمانروایان فاضل و رهبران نیکو و پیشوایان هدایت، کسانی که در گذشته بوده‌اند، تعظیم و تکریم میشوند. | ||
# سپس آنچه به مدد آن، فرمانروایان فرومایه و تبهکار و پیشوایان گمراهی که در گذشته | # سپس آنچه به مدد آن، فرمانروایان فرومایه و تبهکار و پیشوایان گمراهی که در گذشته بوده‌اند، تحقیر و تقبیح میشوند. | ||
# آنچه با آن، فرمانروایان فاضل و رؤسای نیکو و پیشوایان هدایت در زمان حاضر، تعظیم میشوند. | # آنچه با آن، فرمانروایان فاضل و رؤسای نیکو و پیشوایان هدایت در زمان حاضر، تعظیم میشوند. | ||
# آنچه با آن، فرمانروایان فرومایه و رؤسای تبهکار و پیشوایان گمراهی در زمان حاضر، تحقیر میشوند. | # آنچه با آن، فرمانروایان فرومایه و رؤسای تبهکار و پیشوایان گمراهی در زمان حاضر، تحقیر میشوند. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
مقایسه دو کتاب المدينة الفاضلة و السياسة المدنية با كتاب الملة نشان میدهد که [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] در المدينة الفاضلة و السياسة المدنية، دو مثال از ملت ارائه میدهد؛ یعنی آراء و افعال ازپیشتعیینشده و مشخصی را وضع می‌کند؛ گویی که آن را برای مدینه یا هر امتی در هر زمانی مشروع می‌سازد؛ اما كتاب الملة درباره علم مدنی‌ای و بهطور کلی درباره اینکه ملت چیست؟ واضع آن کیست؟ و اقسام آن چیست؟ تفحص و تحقیق می‌کند. همچنین درباره نمونههای اقسام مدینه و مراتب آن در جهان و قوای نفسانی و اعضای بدن انسان بحث می‌کند؛ بنابراین كتاب الملة درباره اصولی به بحث می‌پردازد که [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] ترکیب کتاب‌های المدينة الفاضلة و السياسة المدنية را بر اساس این اصول بنا نهاده است و نیز روشی که وی در این دو کتاب به کار گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص63</ref>. | مقایسه دو کتاب المدينة الفاضلة و السياسة المدنية با كتاب الملة نشان میدهد که [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] در المدينة الفاضلة و السياسة المدنية، دو مثال از ملت ارائه میدهد؛ یعنی آراء و افعال ازپیشتعیینشده و مشخصی را وضع می‌کند؛ گویی که آن را برای مدینه یا هر امتی در هر زمانی مشروع می‌سازد؛ اما كتاب الملة درباره علم مدنی‌ای و بهطور کلی درباره اینکه ملت چیست؟ واضع آن کیست؟ و اقسام آن چیست؟ تفحص و تحقیق می‌کند. همچنین درباره نمونههای اقسام مدینه و مراتب آن در جهان و قوای نفسانی و اعضای بدن انسان بحث می‌کند؛ بنابراین كتاب الملة درباره اصولی به بحث می‌پردازد که [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] ترکیب کتاب‌های المدينة الفاضلة و السياسة المدنية را بر اساس این اصول بنا نهاده است و نیز روشی که وی در این دو کتاب به کار گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص63</ref>. | ||
یکی دیگر از بخشهای این اثر، رساله «دعاء عظيم» است. [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] در این رساله | یکی دیگر از بخشهای این اثر، رساله «دعاء عظيم» است. [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] در این رساله نمونه‌ای از تعظیم و اعزاز را در ناحیه افعال زبانی در قالب دعاهایی کوتاه در مجموعه‌ای گردآوری نـموده و نـیایشی فـیلسوفانه را رقم زده است. البته برخی از این دعاها درخواست چیزی از حق مـتعال نـیست و تنها تسبیح و تحمید الهی است یا عرض حال بنده‌ای گرفتار<ref>ر.ک: کمپانی زارع، مهدی، ص69</ref>. | ||
مقصود از افعال در كتاب الملة، چنانکه [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] معتقد است، فقط افعال بدنی نیست، بلکه افعال زبان نیز هست، مثل ادعیه و یادداشتها؛ بنابراین عجیب نیست که [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] دعاء را تألیف کرده باشد تا در آن مقصودش را از «گفتههایی که خداوند با آنها، تعظیم میشود» در كتاب الملة تبیین سازد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص32؛ علیمحمدی، علی، ص65</ref>. | مقصود از افعال در كتاب الملة، چنانکه [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] معتقد است، فقط افعال بدنی نیست، بلکه افعال زبان نیز هست، مثل ادعیه و یادداشتها؛ بنابراین عجیب نیست که [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] دعاء را تألیف کرده باشد تا در آن مقصودش را از «گفتههایی که خداوند با آنها، تعظیم میشود» در كتاب الملة تبیین سازد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص32؛ علیمحمدی، علی، ص65</ref>. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
من الأسئلة اللامعة و الأجوبة الجامعة، آخرین بخش این اثر است. [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] در این رساله به اخـبار پیـامبران گـذشته از آدم تا خاتم می‌پردازد و مـرجع نـقل عـموم آن نیز کتب اخبار و قصص است. در انتساب آن به [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] تردید جدی وجود دارد؛ بهویژه اینکه در فهرستهای قدیمی آثار وی نامی از این رسـاله مـوجود نیست و محتوا و قلم آن با نوشتههای دیگر [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] همخوانی نـدارد<ref>ر.ک: کمپانی زارع، مهدی، ص69</ref>. | من الأسئلة اللامعة و الأجوبة الجامعة، آخرین بخش این اثر است. [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] در این رساله به اخـبار پیـامبران گـذشته از آدم تا خاتم می‌پردازد و مـرجع نـقل عـموم آن نیز کتب اخبار و قصص است. در انتساب آن به [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] تردید جدی وجود دارد؛ بهویژه اینکه در فهرستهای قدیمی آثار وی نامی از این رسـاله مـوجود نیست و محتوا و قلم آن با نوشتههای دیگر [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] همخوانی نـدارد<ref>ر.ک: کمپانی زارع، مهدی، ص69</ref>. | ||
شاید بتوان این اثر را به [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] انتساب کرد؛ زیرا او در كتاب الملة، هنگام برشمردن انواع «آرایی که در الملة الفاضله» وجود دارد، می‌گوید: «نوع دوم آرایی است که به مدد آنها، انبیا و ملوک فاضل و رؤسای نیکو و امامان هدایت و حقیقت، یعنی کسانی که بهصورت متوالی در زمان گذشته | شاید بتوان این اثر را به [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] انتساب کرد؛ زیرا او در كتاب الملة، هنگام برشمردن انواع «آرایی که در الملة الفاضله» وجود دارد، می‌گوید: «نوع دوم آرایی است که به مدد آنها، انبیا و ملوک فاضل و رؤسای نیکو و امامان هدایت و حقیقت، یعنی کسانی که بهصورت متوالی در زمان گذشته بوده‌اند، توصیف میشوند و داستان مشترک همه آنها و سرنوشت و اعمال خیر اختصاصی هرکدام... بیان میشود». ظاهراً اینگونه آرا باید از اخبار انبیا، ملوک گذشته و کتاب‌های تاریخ و داستانها اخذ شده باشد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص34؛ علیمحمدی، علی، ص65</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||