القواعد النحوية: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
    جز (جایگزینی متن - 'هاي' به 'های')
    خط ۳۶: خط ۳۶:


    #در مقدمه ناشر - كه در قم، تاريخ تابستان 1427ق، نوشته شده - بر چند نكته تأكيد شده است:
    #در مقدمه ناشر - كه در قم، تاريخ تابستان 1427ق، نوشته شده - بر چند نكته تأكيد شده است:
    #:الف) اين اثر براى دانشجويان علوم اسلامى است كه در برنامه رايج در حوزه علميه قم درس نحو (1)؛ يعنى كتاب «هدايه» و «صمديه» را خوانده‌اند و سطح علمى اين كتاب اجازه مى‌دهد كه جايگزين كتاب «البهجة المرضية» و «شرح ابن عقيل» شود. شايان ذكر است كه اثر حاضر به‌صورت آزمايشى در برخى از مدارس حوزه علميه قم تدريس خواهد شد و بعد در پایان سال درسى، گزارش گرفته خواهد شد و از استادان و خبرگان درباره آن نظرسنجى صورت مى‌گيرد تا انتقادات و پيشنهادات مطرح‌شده براى اصلاح و تكميل آن مورد عنايت قرار گيرد و متن نهايى به‌صورت درس نحو (2) آماده شود و در همه مدارس حوزه‌هاى علميه توزيع گردد؛
    #:الف) اين اثر براى دانشجويان علوم اسلامى است كه در برنامه رايج در حوزه علميه قم درس نحو (1)؛ يعنى كتاب «هدايه» و «صمديه» را خوانده‌اند و سطح علمى اين كتاب اجازه مى‌دهد كه جايگزين كتاب «البهجة المرضية» و «شرح ابن عقيل» شود. شايان ذكر است كه اثر حاضر به‌صورت آزمايشى در برخى از مدارس حوزه علميه قم تدريس خواهد شد و بعد در پایان سال درسى، گزارش گرفته خواهد شد و از استادان و خبرگان درباره آن نظرسنجى صورت مى‌گيرد تا انتقادات و پيشنهادات مطرح‌شده براى اصلاح و تكميل آن مورد عنايت قرار گيرد و متن نهایى به‌صورت درس نحو (2) آماده شود و در همه مدارس حوزه‌هاى علميه توزيع گردد؛
    #:ب) حجم كتاب چندان زياد نيست و تدريس آن نسبت به «البهجة المرضية» و «شرح ابن عقيل»، به فرصت كوتاه‌ترى نياز دارد؛ بنابراین، دانشجويان براى فراگيرى مطالب زمان بيشترى خواهند داشت و مى‌توانند درس‌ها را با هم مباحثه كنند و در گفتگوهاى علمى با استادان، مشكلات خود را برطرف سازند؛
    #:ب) حجم كتاب چندان زياد نيست و تدريس آن نسبت به «البهجة المرضية» و «شرح ابن عقيل»، به فرصت كوتاه‌ترى نياز دارد؛ بنابراین، دانشجويان براى فراگيرى مطالب زمان بيشترى خواهند داشت و مى‌توانند درس‌ها را با هم مباحثه كنند و در گفتگوهاى علمى با استادان، مشكلات خود را برطرف سازند؛
    #:ج) همه مثال‌هايى كه در اين كتاب آمده، از آيات قرآن كريم و احاديث شريف و اشعار پُرمعنايى انتخاب شده كه به‌طور معمول در ادبيات عربى به آن استشهاد مى‌شود، ولى تمرينات از آيات و روايات و ادعيه گزينش شده تا از سويى دانشجويان از بُعد ادبى‌اش بهره ببرند و از ديگر سو، با يارى الهى، بُعد معنوى‌اش روح آنان را پُرنور و مستفيض سازد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/6 القواعد النحوية، ص6][https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/305 ] و...</ref>است.
    #:ج) همه مثال‌هایى كه در اين كتاب آمده، از آيات قرآن كريم و احاديث شريف و اشعار پُرمعنايى انتخاب شده كه به‌طور معمول در ادبيات عربى به آن استشهاد مى‌شود، ولى تمرينات از آيات و روايات و ادعيه گزينش شده تا از سويى دانشجويان از بُعد ادبى‌اش بهره ببرند و از ديگر سو، با يارى الهى، بُعد معنوى‌اش روح آنان را پُرنور و مستفيض سازد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/6 القواعد النحوية، ص6][https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/305 ] و...</ref>است.
    #نويسندگان در پاورقى‌ها، مطالب عالمانه و مفيدى نوشته‌اند؛ گاه نام و نشان آيات و يا روايات مورد استفاده را آورده‌اند.<ref>مثلاً: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/15 همان، ص15 پاورقى 3]، [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/50 ص50 پاورقى 4، 5، 7 و 8؛]، [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/114 ص114 پاورقى 1، 2، 4 و 5] </ref>و گاه مآخذ برخى از مطالب مطرح‌شده را بيان كرده‌اند.<ref>به‌عنوان مثال: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/15 همان، ص15، پاورقى 1]</ref>و گاهى توضيحاتى فراتر از سطح علمى متن نوشته‌اند.<ref>مثلاً: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/24 همان، ص24، پاورقى 1 و 2]</ref>و گاه برخى از اشعار منظومه مشهور نحوى «[[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]]» را يادآورى كرده‌اند.<ref>مثلاً: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/30 همان، ص30، پاورقى 1 و 6]؛ [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/146 ص146، پاورقى 3]</ref>و گاه معناى لغات را توضيح داده‌اند.<ref>به‌عنوان مثال: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/37 همان، ص37، پاورقى 4]؛ [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/76 ص76، پاورقى 1]؛ [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/145 ص145، پاورقى 2] و [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/146 ص146، پاورقى 1 و 2]</ref>همچنين نويسندگان گاهى تحقيقى ادبى و مفصل از برخى از منابع مهم مانند «شرح الكافية» آورده‌اند.<ref>مثلاً: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/223 همان، ص223، پاورقى 2]</ref>
    #نويسندگان در پاورقى‌ها، مطالب عالمانه و مفيدى نوشته‌اند؛ گاه نام و نشان آيات و يا روايات مورد استفاده را آورده‌اند.<ref>مثلاً: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/15 همان، ص15 پاورقى 3]، [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/50 ص50 پاورقى 4، 5، 7 و 8؛]، [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/114 ص114 پاورقى 1، 2، 4 و 5] </ref>و گاه مآخذ برخى از مطالب مطرح‌شده را بيان كرده‌اند.<ref>به‌عنوان مثال: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/15 همان، ص15، پاورقى 1]</ref>و گاهى توضيحاتى فراتر از سطح علمى متن نوشته‌اند.<ref>مثلاً: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/24 همان، ص24، پاورقى 1 و 2]</ref>و گاه برخى از اشعار منظومه مشهور نحوى «[[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]]» را يادآورى كرده‌اند.<ref>مثلاً: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/30 همان، ص30، پاورقى 1 و 6]؛ [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/146 ص146، پاورقى 3]</ref>و گاه معناى لغات را توضيح داده‌اند.<ref>به‌عنوان مثال: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/37 همان، ص37، پاورقى 4]؛ [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/76 ص76، پاورقى 1]؛ [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/145 ص145، پاورقى 2] و [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/146 ص146، پاورقى 1 و 2]</ref>همچنين نويسندگان گاهى تحقيقى ادبى و مفصل از برخى از منابع مهم مانند «شرح الكافية» آورده‌اند.<ref>مثلاً: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/223 همان، ص223، پاورقى 2]</ref>
    #شگفت‌آور است كه نويسندگان در فهرست منابع، مشخصات كامل مانند نام مؤلف، ناشر، نوبت چاپ، زمان و مكان انتشار و... را نياورده و فقط نام كتاب را نوشته و به همان بسنده كرده‌اند!.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/311 همان، ص311 و 312]</ref>عجله و كم‌دقتى و ناهماهنگى در تنظيم اين فهرست 51 عددى پيداست؛ چنان‌كه در شماره 29 نام دو كتاب را به‌عنوان يك كتاب آورده‌اند!.<ref>همان، ص312</ref>در اكثر موارد نام نویسنده نيامده، ولى گاهى مانند شماره 18 و 31 ذكر شده است!.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/311 همان، ص311 و 312]</ref>
    #شگفت‌آور است كه نويسندگان در فهرست منابع، مشخصات كامل مانند نام مؤلف، ناشر، نوبت چاپ، زمان و مكان انتشار و... را نياورده و فقط نام كتاب را نوشته و به همان بسنده كرده‌اند!.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/311 همان، ص311 و 312]</ref>عجله و كم‌دقتى و ناهماهنگى در تنظيم اين فهرست 51 عددى پيداست؛ چنان‌كه در شماره 29 نام دو كتاب را به‌عنوان يك كتاب آورده‌اند!.<ref>همان، ص312</ref>در اكثر موارد نام نویسنده نيامده، ولى گاهى مانند شماره 18 و 31 ذكر شده است!.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/311 همان، ص311 و 312]</ref>

    نسخهٔ ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۵۹

    القواعد النحویة
    القواعد النحوية
    پدیدآورانحسینی خراسانی، قاسم (نویسنده) ملکی اصفهانی، محمود (نویسنده)
    ناشرحوزه علميه قم، مرکز مديريت
    مکان نشرقم - ایران
    سال نشر1385 ش یا 1427 ق
    چاپ1
    شابک‎964-2638-00-2
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    القواعد النحوية، از آثار ارزنده استادان ادبيات عربى، حجج اسلام سيد‌‎قاسم حسینى خراسانى و محمود ملكى اصفهانى است كه در آن، يك دوره قواعد و مسائل نحوى با بيانى رسا و دقيق به‌صورت آموزشى و همراه با تمرينات كافى با استفاده از آيات و روايات و ادعيه توضيح داده شده است.


    ساختار

    مطالب اين كتاب، تقسيم به بخش و فصل و درس نشده، بلكه بر اساس عناوين رايج در علم نحو و تحت عناوين اصلى ذيل مطرح شده است: نحو، معرب و مبنى، نكره و معرفه، مبتدا و خبر، نواسخ ابتدا، أعلم و أرى و...، فاعل، نائب فاعل، تعدى و لزوم فعل، مفاعيل، استثناء، حال، تمييز، حروف جرّ، اضافه، اعمال مصدر، اعمال اسم مصدر، اعمال اسم فاعل، اعمال اسم مفعول، اعمال صفت مشبهه، تعجب، افعل تفضيل، توابع، حروف ندا و احكامش، غير منصرف، اعراب فعل، عدد و خاتمه در جمله‌ها.

    گزارش محتوا

    درباره روش و محتواى اين اثر چند نكته گفتنى است:

    1. در مقدمه ناشر - كه در قم، تاريخ تابستان 1427ق، نوشته شده - بر چند نكته تأكيد شده است:
      الف) اين اثر براى دانشجويان علوم اسلامى است كه در برنامه رايج در حوزه علميه قم درس نحو (1)؛ يعنى كتاب «هدايه» و «صمديه» را خوانده‌اند و سطح علمى اين كتاب اجازه مى‌دهد كه جايگزين كتاب «البهجة المرضية» و «شرح ابن عقيل» شود. شايان ذكر است كه اثر حاضر به‌صورت آزمايشى در برخى از مدارس حوزه علميه قم تدريس خواهد شد و بعد در پایان سال درسى، گزارش گرفته خواهد شد و از استادان و خبرگان درباره آن نظرسنجى صورت مى‌گيرد تا انتقادات و پيشنهادات مطرح‌شده براى اصلاح و تكميل آن مورد عنايت قرار گيرد و متن نهایى به‌صورت درس نحو (2) آماده شود و در همه مدارس حوزه‌هاى علميه توزيع گردد؛
      ب) حجم كتاب چندان زياد نيست و تدريس آن نسبت به «البهجة المرضية» و «شرح ابن عقيل»، به فرصت كوتاه‌ترى نياز دارد؛ بنابراین، دانشجويان براى فراگيرى مطالب زمان بيشترى خواهند داشت و مى‌توانند درس‌ها را با هم مباحثه كنند و در گفتگوهاى علمى با استادان، مشكلات خود را برطرف سازند؛
      ج) همه مثال‌هایى كه در اين كتاب آمده، از آيات قرآن كريم و احاديث شريف و اشعار پُرمعنايى انتخاب شده كه به‌طور معمول در ادبيات عربى به آن استشهاد مى‌شود، ولى تمرينات از آيات و روايات و ادعيه گزينش شده تا از سويى دانشجويان از بُعد ادبى‌اش بهره ببرند و از ديگر سو، با يارى الهى، بُعد معنوى‌اش روح آنان را پُرنور و مستفيض سازد.[۱]است.
    2. نويسندگان در پاورقى‌ها، مطالب عالمانه و مفيدى نوشته‌اند؛ گاه نام و نشان آيات و يا روايات مورد استفاده را آورده‌اند.[۲]و گاه مآخذ برخى از مطالب مطرح‌شده را بيان كرده‌اند.[۳]و گاهى توضيحاتى فراتر از سطح علمى متن نوشته‌اند.[۴]و گاه برخى از اشعار منظومه مشهور نحوى «ابن مالك» را يادآورى كرده‌اند.[۵]و گاه معناى لغات را توضيح داده‌اند.[۶]همچنين نويسندگان گاهى تحقيقى ادبى و مفصل از برخى از منابع مهم مانند «شرح الكافية» آورده‌اند.[۷]
    3. شگفت‌آور است كه نويسندگان در فهرست منابع، مشخصات كامل مانند نام مؤلف، ناشر، نوبت چاپ، زمان و مكان انتشار و... را نياورده و فقط نام كتاب را نوشته و به همان بسنده كرده‌اند!.[۸]عجله و كم‌دقتى و ناهماهنگى در تنظيم اين فهرست 51 عددى پيداست؛ چنان‌كه در شماره 29 نام دو كتاب را به‌عنوان يك كتاب آورده‌اند!.[۹]در اكثر موارد نام نویسنده نيامده، ولى گاهى مانند شماره 18 و 31 ذكر شده است!.[۱۰]
    4. يكى ديگر از امتيازات اثر حاضر، استناد به منابع معتبر است و تقريباً همه مطالب كتاب، حتى تمريناتش مستند و همراه با ذكر منابع است و البته گاه و به‌ندرت فراموش شده كه منبع، يادآورى شود؛ به‌عنوان مثال نام شاعر و مأخذ اين بيت:
      ألا كلّ شيء ماخلا الله باطلو كل نعيم لامحالة زائل

      نيامده.[۱۱]

      پانويس

      1. ↑ القواعد النحوية، ص6[۱] و...
      2. ↑ مثلاً: همان، ص15 پاورقى 3، ص50 پاورقى 4، 5، 7 و 8؛، ص114 پاورقى 1، 2، 4 و 5
      3. ↑ به‌عنوان مثال: همان، ص15، پاورقى 1
      4. ↑ مثلاً: همان، ص24، پاورقى 1 و 2
      5. ↑ مثلاً: همان، ص30، پاورقى 1 و 6؛ ص146، پاورقى 3
      6. ↑ به‌عنوان مثال: همان، ص37، پاورقى 4؛ ص76، پاورقى 1؛ ص145، پاورقى 2 و ص146، پاورقى 1 و 2
      7. ↑ مثلاً: همان، ص223، پاورقى 2
      8. ↑ همان، ص311 و 312
      9. ↑ همان، ص312
      10. ↑ همان، ص311 و 312
      11. ↑ همان، ص303

      منابع مقاله

      القواعد النحوية، السيد‌‎قاسم الحسيني الخراساني و محمود الملكي الاصفهاني، مديرية العامة للحوزة العلمية بقم المشرفة، الطبعة الأولى 1427ق.

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=القواعد_النحوية&oldid=436348»