آموزش فلسفه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدین ‎ترتیب، ضرورت اجرای برنامه‎های کوتاه‎مدتی برای تربیت جوانان و آماده ساختن ایشان برای به‎عهده گرفتن مسئولیت‎های ارشادی و تبلیغی و فرهنگی در سطح‎های متوسط، آشکار گردید و به این منظور در برنامه آموزش مؤسسه، تجدید نظری به‎ عمل آمد و کلاس‎های دیگری با برنامه‎های فشرده تأسیس گردید؛ از‎جمله گزیده‎ای از مسائل فلسفه اسلامی با شیوه‎ای نوین تدریس شد و به‎وسیله بعضی از دانشجویان از نوار، پیاده و تکثیر گردید. سپس به پیشنهاد سازمان تبلیغات اسلامی و به‎وسیله گروهی از دانشجویان مؤسسه (گروه پژوهش و نگارش) تکمیل شد و تنظیم جدیدی یافت و مورد بازنگری قرار گرفت و به‎صورت کتابی درآمد که هم‎اکنون پیش روی شما خوانندگان عزیز قرار دارد»<ref>ر.ک: مقدمه، مؤلف، ص20-19</ref>‏.  

# در این کتاب‎ها طبعاً توجهی به مسائل مورد بحث در محافل غربی نشده، چه رسد به اینکه پاسخ‎گوی شبهات جدیدی باشد که در عصر حاضر از طرف مکتب‎های الحادی مطرح شده و می‎شود<ref>ر.ک: همان، ص22-21</ref>‏.  

# در پایان هر درسی خلاصه مطالب و نیز پرسش‎هایی درباره آنها ذکر شده که نقش مهمی را در بهتر آموختن، بازی می‎کند<ref>ر.ک: همان، ص23-22</ref>‏.  

نویسنده در جلد اول در درس بیست‎ودوم کتاب پس از طرح و بررسی دیدگاه‎های مختلف درباره مفهوم وجود، چنین نتیجه می‎گیرد: «مفهوم فلسفی وجود، مساوی است با مطلق واقعیت و در نقطه مقابل عدم قرار دارد و به‎اصطلاح نقیض آن است و از ذات مقدس الهی گرفته تا واقعیت‎های مجرد و مادی و همچنین از جواهر تا اعراض و از ذوات تا حالات، همه را در بر ‎می‎گیرد. همین واقعیت‎های عینی هنگامی که در ذهن به‎صورت قضیه منعکس می‎گردند، دست‎کم دو مفهوم اسمی از آنها گرفته می‎شود که یکی در طرف موضوع قرار می‎گیرد و معمولاً از مفاهیم ماهوی است و دیگری که مفهوم «موجود» باشد در طرف محمول قرار می‎گیرد که از مفاهیم فلسفی است و مشتق بودن آن مقتضای محمول بودن آن است»<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص276</ref>‏.  

در درس سی‎وهفتم از جلد دوم کتاب نیز پیرامون علت و معلول چنین می‎خوانیم: «تصور صحیح معنای علت و معلول، کافی است که دریابیم «هیچ موجودی نمی‎تواند علت وجود خودش باشد»؛ زیرا قوام معنای علیت به این است که موجودی متوقف بر موجود دیگری باشد تا با توجه به توقف یکی از آنها بر دیگری، مفهوم علت و معلول از آنها انتزاع گردد؛ یعنی این قضیه از بدیهیات اولیه است و نیازی به استدلال ندارد، ولی گاهی در سخنان فلاسفه به تعبیراتی برمی‎خوریم که ممکن است چنین توهمی را به‎ وجود بیاورد که موجودی می‎تواند علت برای وجود خودش باشد؛ مثلاً در مورد خدای متعالی گفته می‎شود: «وجود واجب ‎الوجود مقتضای ذات اوست» و حتی درباره تعبیر «واجب ‎الوجود بالذات» که در برابر «واجب‎ الوجود بالغير» به‎کار می‎رود، ممکن است توهم شود که همان‎ گونه که در واجب ‎الوجود بالغير، «غیر» علت است، در واجب ‎الوجود بالذات هم، «ذات» علت است و «باء سببیت» دلالت بر این علیت دارد. حقیقت این است که این‎گونه سخنان از باب ضیق تعبیر است و هرگز مقصود ایشان اثبات رابطه علیت بین ذات مقدس الهی و وجود خودش نیست، بلکه منظور نفی هرگونه معلولیت از آن مقام متعالی است»<ref>ر.ک: همان، ج2، ص76</ref>‏.