تعليقات علي المکاسب للشيخ الأعظم الأنصاري

‏تعليقات علی المكاسب للشيخ الأعظم الأنصاري
پدیدآوران	خرازی، محسن (نويسنده) انصاری، مرتضی بن محمدامین (نويسنده) موسوي، حسين (اهتمام) خرازي، محمد باقر (اهتمام)
عنوان‌های دیگر	المکاسب. حاشيه تعليقات علي المکاسب للشيخ الاعظيم (البيع و الخيارات)
ناشر	مؤسسه در راه حق
مکان نشر	ايران - قم
موضوع	انصاري، مرتضي بن محمد امين، 1214 - 1281ق. المکاسب - نقد و تفسير خريد و فروش (فقه) خيارات (فقه) معاملات (فقه)
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏‏BP‎‏ ‎‏190‎‏/‎‏1‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏8‎‏ ‎‏م‎‏70‎‏234

تعليقات علی المكاسب للشيخ الأعظم الأنصاري، مجموعه تعلیقات بر کتاب فقهی مکاسب شیخ انصاری (متوفی 1281ق) به زبان عربی به قلم سید محسن خرازی (معاصر) است که در یک جلد، ارائه شده است. شیوه شارح در ارائه مطالب بر این است که ابتدا در داخل گیومه («») با عبارت قوله فی المکاسب فی صفحه فلان، عبارت موردنظرش را که قصد شرح یا تعلیقه بر آن را دارد، به‌صورت برجسته (بولد) ذکر می‌کند، سپس به توضیحش یا تعلیقه و ایرادات دیگران بر آن می‌پردازد. اثر، شامل تعلیقات بر مباحث بیع و خیارات است. ابتدا مباحث مربوط به بیع و سپس مباحث خیارات مطرح شده است. کتاب جز یک مورد در صفحه 19 مباحث خیارات، و چند مورد در مباحث بیع مانند صفحات 265 و 346 و ... پاورقی دیگری ندارد. همین چند پاورقی‌ هم به ذکر ارجاعات آیات و... اختصاص دارند. صفحات کتاب در صفحه 363 با مباحث بیع پایان می‌یابد و با شروع مباحث خیارات مجدداً از ابتدا شروع می‌شود.

نویسنده در مقدمه کوتاهی بر کتاب چنین نوشته: «اما بعد فمهما مَنَّ الله علی ان وفقت من سنه 1388 الی سنه 1404 هجریه قمریه للحضور فی مجلس درس شیخ المشایخ و استاذ الاساتذه العلم الکبیر الفقیه الخبیر آیه‌الله العظمی الشیخ محمدعلی الاراکی للاستفاده منه فی الابواب المختلفه من مباحث الفقه و الاصول و من جملتها مکاسب الشیخ الاعظم و لله درّ الاستاذ فی التبحر و الاحاطه و الجدیه و الاجتهاد و التحقیق و التبیین بلا حشو و لا زوائد. و هکذا وفقت لأن ابحث حول ما اشار الیه الاستاذ او ارشده مع اعاظم اصدقائی – ثم وفقت بعد التدریس و البحث ان اکتب خلاصة المختارات لیکون تذکارا لی و لاخوانی المؤمنین و ارجو من الله سبحانه‌و‌تعالی ان یجعله نافعا و للحق هادیا.» سید محسن خرازی در سال‌های 1388 تا 1404ق در دروس فقهی و اصولی آیت‌الله محمدعلی اراکی (متوفی 1415ق) شرکت کرده است. از جمله دروسی که او در آن شاگرد آیت‌الله اراکی بوده، مکاسب شیخ انصاری است. خرازی پس از درس گرفتن از آیت‌الله اراکی آن را با دوستانش به مباحثه نشسته و پس‌ازآن خلاصه‌ای از مطالب را نوشته است که جمع این فیش‌ها به‌صورت کتاب حاضر درآمده است. درواقع شاید بتوان این اثر را درس گفتارهایی از آیت‌الله‌العظمی محمدعلی اراکی به قلم سید محسن خرازی دانست.

از ویژگی‌های این اثر می‌توان موارد ذیل را برشمرد:

1. در آن اکثراً از تعلیقه محقق اصفهانی استفاده شده و البته ایرادات بر تعلیقات ایشان نیز بیان شده است.
2. به نظریات دیگر علما حول مطالب مربوط به مکاسب نیز اشاره شده و نظریه مختار نویسنده، و ایراداتی که بر آن نظریات می‌توان گرفت نیز بیان شده است.
3. سعی نگارنده بر ذکر قائل در اقوال بوده است، هرچند با اشاره به کتابش. بااین‌حال گاهی قائلِ قولی بر او مخفی مانده و در این مواقع با «قیل» یا «قد یقال» و امثال آن به قائل اشاره کرده است.
4. در ارائه مطالب، سعی بر احتراز از ایجاز مخل و اطناب مُمِلّ بوده است؛ یعنی نویسنده سعی کرده در حجم ارائه مطالب، میانه‌روی پیشه کند.
5. در مقدمه کتاب، از سید حسین موسوی بیرجندی به علت تصحیح کتاب و سید محمدباقر خرازی به دلیل یاری برای چاپ آن، تشکر شده است.

منبع مقاله

مقدمه و متن کتاب.