ابن خزیمه، محمد بن اسحاق: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (Yqorbani@noornet.net صفحهٔ ابن خزيمه، محمد بن اسحاق را به محمد بن اسحاق بن خزیمه منتقل کرد)
    (بدون تفاوت)

    نسخهٔ ‏۲۶ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۵۵

    محمد بن اسحاق بن خزیمه
    نام محمد بن اسحاق بن خزیمه
    نام‌های دیگر ابن خزيمه، محمد بن اسحاق

    اب‍ن‌ خ‍زي‍م‍ه‌، اب‍و ب‍ک‍ر م‍ح‍م‍د

    س‍ل‍م‍ي‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ اس‍ح‍اق

    س‍ل‍م‍ي‌ ن‍ي‍ش‍اب‍وري‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ اس‍ح‍اق‌

    نام پدر
    متولد / 223ق
    محل تولد
    رحلت / 311ق
    اساتید
    برخی آثار


    کد مؤلف AUTHORCODE13871AUTHORCODE

    شیخ‎الاسلام ابوبکر محمد بن اسحاق بن خزیمه (223 – 311ق)، از عالمان مسلمان بود. وی را به‎خاطر کثرت شاگردان، امام‎الائمه لقب داده‎اند. ابن خزیمه از علم کلام بیزار بود و شاگردانش را از وقوع در مباحث کلامی و آموزش چنین مباحثی برحذر می‎داشت. او صاحب تألیفات فراوانی است که اگر تنها کتاب‎هایش را در نظر بگیریم، از یک‎صدوچهل اثر تجاوز می‎کند. «كتاب التوحيد و إثبات صفات الرب عز و جلّ»، از جمله آثار اوست. محمد بن اسحاق، سلفی‎مذهب بود و به جلوس خدا در بالای آسمان‎های هفت‎گانه اعتقاد داشت. از نظر وی، کسی که به مخلوق بودن قرآن اعتقاد دارد، کافر است و باید توبه کند.

    ولادت و وفات

    وی در سال 223ق، به دنیا آمد[۱] و به گزارش شاگردش ابن حبان، ابن خزیمه 88 سال عمر کرد. وی در شب شنبه، پنجم ذی‎قعده سال 311ق، پس از نماز عشاء از دنیا رفت و روز شنبه، به خاک سپرده شد[۲].

    مذهب

    او سلفی‎مذهب بود. حاکم از قول محمد بن صالح بن هانی می‎نویسد: از ابن خزیمه شنیدم که می‎گفت: هرکه به نشستن خدا بر عرش، در بالای آسمان‎های هفت‎گانه، اقرار نکند، کافر و مهدور الدم و مالش بر مسلمانان حلال است. حسان بن محمد فقیه هم نقل می‎کند که ابن خزیمه، قرآن را کلام الهی می‎دانست و هرکه را به مخلوق بودن آن اقرار داشت، کافری می‎دانست که اگر توبه نکند، باید وی را کشت و حق دفن در قبرستان مسلمانان نیز از جنازه‎اش سلب می‎شود[۳].

    ابن خزیمه، از علم کلام بدش می‎آمد. منصور بن یحیای طوسی و ابوعبدالرحمن واعظ قدری (که هر دو از مخالفان ابن خزیمه بودند) گفته‎اند: «هذا إمام لا يسرع في الكلام و ينهی أصحابه عن التنازع في الكلام و تعليمه»؛ «او امامی است که با تأنی حرف می‎زند و اصحابش را از مباحث کلامی و آموزش آن، بازمی‎دارد»[۴].

    گفتار وی درباره خویش

    ابوعثمان حیری می‎نویسد: ابن خزیمه به من گفت: هرگاه اراده نوشتن چیزی می‎کردم، نماز استخاره می‎خواندم تا خدا خیر را برای من در آن قرار دهد و سپس شروع به نوشتن می‎کردم[۵]. ابوبکر محمد بن جعفر از وی نقل می‎کند: در پاسخ به سؤال کسی که از وی پرسید این علم را از کجا به دست آورده‎ای؟ گفت: پیامبر خدا(ص) فرموده: «ماء زمزم لما شرب له» و من چون از آن نوشیدم، از خداوند علم نافع خواستم[۶].

    اساتید

    1. اسحاق بن راهویه؛
    2. محمد بن حمید؛
    3. محمود بن غیلان؛
    4. عتبة بن عبدالله حمدی مروزی[۷].

    شاگردان

    1. بخاری؛
    2. محمد بن مسلم؛
    3. محمد بن عبدالله بن عبدالحکم؛
    4. احمد بن مبارک مستملی؛
    5. ابراهیم بن ابوطالب؛
    6. ابوعلی نیشابوری؛
    7. اسحاق بن سعید نسوی؛
    8. ابوعمرو بن حمدان؛
    9. ابوحامد احمد بن محمد بن بالویه؛
    10. ابوبکر احمد بن مهران مقری؛
    11. محمد بن احمد بن بصیر؛
    12. محمد بن فضل بن محمد؛

    و...[۸].

    آثار

    حاکم، در «علوم الحدیث» می‎نویسد: مصنفات ابن خزیمه (به‎جز مسائلش که در صد جزء نوشته و تنها «فقه حدیث بریره» وی سه جزء دارد)، از یک‎صدوچهل کتاب تجاوز می‎کند[۹].

    پانویس

    1. ر.ک: ابن خزیمه، ص22
    2. ر.ک: همان، ص30
    3. ر.ک: همان، ص24-25
    4. ر.ک: همان
    5. ر.ک: همان، ص24
    6. ر.ک: همان، ص24
    7. ر.ک: همان، ص22
    8. ر.ک: همان
    9. ر.ک: همان، ص29

    منابع مقاله

    ابن خزیمه نیشابوری، ابوبکر محمد بن اسحاق، «كتاب التوحيد و إثبات صفات الرب عز و جلّ»، تحقیق و تخریج احادیث: ابومالک احمد بن علی بن مثنی بن عبدالله قفیلی ریاشی رادعی، بی جا، دار عبادالرحمن، چاپ سوم، 1431ق/2010م.