مجموع فیه: تفاوت میان نسخه‌ها

| کتابخانۀ دیجیتال نور =

در مقدمه محقق، ضمن اشاره به اقدامات تحقیقی صورت گرفته در کتاب، به شرح‎حال مفصل نویسنده، پرداخته شده است<ref>مقدمه محقق، ص7- 22</ref>.

رساله اول، تحت عنوان «المجلس الثانی و الثلاثون فی التوبة» می‎باشد. در این قسمت از کتاب، ابتدا نسخه خطی این رساله توصیف گردیده و سپس، به اثبات نسبت کتاب، به مصنف آن، پرداخته شده است<ref>متن کتاب، ص25</ref>.

در این رساله، مجموعاً به ذکر 15 روایت به همراه سند، کلام حکیمانه و شعر، پیرامون توبه و آثار آن، پرداخته شده است. از جمله این روایات، روایتی است پیامبر(ص) که فرمودند: «إن المؤمن یری ذنوبه کأنه قاعد تحت جبل یخاف أن یقع علیه و إن الفاجر یری ذنوبه کذباب مرّ علی أنفه فذبّه عنه»، (همانا كه مؤمن گناهان خود را مانند كوهی بالای سرش می‎بیند و می‎ترسد که بر وی بیافتد و اما فاجر گناهان خویش را مانند مگسی مى‎بیند که بر بینی‎اش می‎نشیند و او را به دست خود دور می‎سازد- یعنی آن را بسیار حقیر و ناچیز می‎پندارد) <ref>همان، ص36</ref>.

در روایت دیگری از پیامبر(ص) نقل شده است که فرمودند: «یا أیها الناس توبوا الی ربکم فوالله إنی لأتوب فی الیوم مئة مرة»، (ای مردم به سوی خداوند برگردید و توبه کنید؛ که به خدا قسم من روزی صد مرتبه توبه می‎کنم) <ref>همان، ص38</ref>.

نویسنده در ذیل برخی از روایات، منابع و طرق دیگری که این روایت را نقل نموده‎اند را بیان کرده و گاه ابهام از یک راوی که نامش در سند آمده را برطرف نموده است<ref>همان، ص34</ref>.

رساله دوم، رساله‎ای است تحت عنوان «حدیث من حدیث أهل حردان» که دربردارنده احادیثی از پیامبر(ص) بوده که در قریه حردان از اقلیم داعیه، از قرای دمشق، قرائت شده و توسط ابوالقاسم علی بن حسن بن هبة الله شافعی، تخریج گردیده است. این رساله، دربردارنده مجموعاً 26 روایت بوده که از جمله آن‎ها، روایتی است که در آن، پیامبر(ص) فرمودند: «اکثروا الصلاة علی، فإنه من صلی علی صلاة، صلی الله علیه عشرا»، (بسیار بر من صلوات بفرستید که هرکس برای من یک صلوات بفرستد، خداوند برای او ده صلوات می‎فرستد) <ref>همان، ص69</ref>. در روایت دیگری از آن حضرت، چنین آمده است: «من کذب علی معتمدا فلیتبوا مقعده من النار»، (هر کس به‎عمد بر من دروغ بندد، جایگاهش آتش است) <ref>همان، ص74</ref>.

رساله سوم، دربردارنده روایاتی در نکوهش و ذم دورو و دو زبان بودن است. در روایتی از پیامبر(ص) آمده است که فرمودند: «إن شر الناس ذاالوجهین الذى یأتى هؤلاء بوجه و هؤلاء بوجه»، (به‎درستی که بدترین مردم، انسان دو رو است كه با گروهى رویى و با گروه دیگر روى دیگر دارد) <ref>همان، ص99</ref>. در روایت دیگری آمده است که پیامبر(ص) فرمودند: «من کان له لسانان فی الدنیا جعل له لسانان من نار یوم القیامة»، (کسی که در دنیا دورو و دو زبان باشد، در قیامت دو زبان آتشین برای او قرار داده خواهد شد) <ref>همان، ص103</ref>.

رساله چهارم، در بیان فضیلت ماه مبارک رمضان و در آن، روایات مربوط به این ماه، گردآوری شده است. در روایتی از پیامبر(ص) چنین آمده است که: «إذا جاء رمضان فتحت ابواب الجنة و غلقت ابواب النار و صفدت الشیاطین»، (هنگامی که ماه رمضان می‎آید، درهای بهشت گشوده و درهای جهنم بسته شده و شیاطین به بند کشیده می‎شوند) <ref>همان، ص123</ref>. در روایتی دیگر، پیامبر(ص) از پنج امتیازی كه خداوند به امتش در ماه رمضان داده خبر می‎دهند و می‎فرمایند: «اعطیت امتی فی شهر رمضان خمسا لم یعطهن من قبلی أما واحدة: فانه اذا کان اول لیلة نظر الله الیهم و من نظر الله الیه لم یعذبه ابدا، و اما الثانیة: فان خلوف افواههم حین یمسون اطیب عندالله من ریح المسک، و اما الثالثة: فان الملائکة تستغفر لهم فی کل یوم و لیلة، و اما الرابعة: فان الله یأمر جنته یقول: استعدی و تزینی لعبادی اوشک ان ستریحوا من نصب الدنیا و آذاها الی داری و کرامتی، و اما الخامسة: فاذا کان آخر لیلة غفر لهم جمیعا. (در ماه رمضان به امت من پنج ویژگی داده شده است كه امت‎های قبلی این ویژگی‎ها را نداشتند. اولین ویژگی این است كه خداوند در اولین شب ماه رمضان به بندگان خود نظر می‎كند، یعنی عنایتی ویژه به بندگان خود دارد و كسی كه خداوند به او نظر كند مورد عذاب او قرار نمی‎گیرد. دوم اینکه بوی دهان روزه‎دار در پیش خداوند از مشك و عنبر محترم‎تر است. ویژگی سوم، بنده روزه‎دار مورد طلب استغفار و بخشش شبانه‎روز ملائكه قرار می‎گیرد. ویژگی چهارم این است كه خداوند به بهشت فرمان می‎دهد خود را برای مهمانانش زینت كند که بندگانم از سختی دنیا به محل آرامی آمده‎اند. امتیاز پنجم این است كه در آخرین شب این ماه، خداوند گناهان بنده‎اش را می‎بخشد و در این شب مزد بندگانش را می‎دهد)<ref>همان، ص134</ref>.

آخرین رساله، دربردارنده روایاتی است که به فضیلت روز عرفه دلالت دارند. در روایتی از پیامبر(ص) آمده است که فرمودند: «أفضل الدعاء دعاء یوم عرفة و أفضل قولی و قول الأنبیاء قبلی لا إله إلا ألله وحده لا شریک له، له ملک و له الحمد یحیی و یمیت و بیده الخیر و هو علی کل شیء قدیر»، (بهترین دعاها، دعای روز عرفه است و بهترین کلام من و انبیای پیش از من این است که خدایی جز خدای یگانه نیست و شریکی برای او وجود ندارد، ملکوت از آن اوست و حمد مخصوص او، می‎میراند و زنده می‎کند با دست توانای خود و او بر هر چیزی تواناست) <ref>هما، ص158</ref>.

# شرح‎حال مصنف و توصیف نسخ خطی کتاب<ref>مقدمه، ص8</ref>.

فهرست مطالب هر رساله، در پایان همان رساله و فهرست کلی کتاب، در پایان آن، جای گرفته است و در پاورقی‎ها علاوه بر ذکر منابع<ref>ر.ک: همان، 36</ref> و اشاره به اختلاف نسخ، ترجمه راویان، به صحیح یا ضعیف بودن روایات و راویان اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص38</ref>.

[[رده:کتاب‌شناسی]]