الگو:صفحهٔ اصلی/مقالهٔ برگزیده اول: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۱: خط ۱:
    <div class="boxTitle"><big>'''[[علم‌الهدی، علی بن حسین]]'''</big></div>
    <div class="boxTitle"><big>'''[[قیام توابین]]'''</big></div>
    [[پرونده:NUR10157.jpg|بندانگشتی|مرقد منسوب به سید مرتضی در کاظمین|175px]]
    [[پرونده:NUR17834J1.jpg |بندانگشتی|قیام توابین|175px]]


    '''ابوالقاسم على بن حسين بن موسى''' (۳۵۵-۴۳۶ق)، ملقب به سيد مرتضى، شريف مرتضى، علم الهدى، ذو الثمانين، ذو المجدين، فقیه، متكلم، ادیب برجسته در قرن پنجم هجری، برادر [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سید رضی]]، نقیب طالبیان، امیر الحاج و نیز عهده‌دار دیوان مظالم، از جمله آثار ارزشمند وی می‎توان به كتاب [[الانتصار]] در فقه اشاره کرد.
    ''قیام توابین'''، تألیف [[چناراني، محمد علي|محمدعلی چنارانی]]، از جمله آثار فارسی پیرامون قیام توابین است که اهداف و عوامل شکل‌گیری، سیر وقایع و دلایل شکست آن را مورد بررسی قرار داده است.
    هدف از نگارش این اثر بررسی فلسفه شکل‌گیری نهضت (قیام) توابین و رد قضاوت‌های غیرمنصفانه و نابجا پیرامون این حرکت و شخصیت‌هایی است که در آن نقش داشته‌اند.


    پدرش به «طاهر اوحد ذوالمناقب» معروف بود كه منصب نقابت و رسيدگى به كار و زندگى سادات دودمان ابوطالب و مسئوليت نظارت بر ديوان مظالم و سرپرستى زائران خانه خدا را كه از منصب‌هاى مهم آن روز بود، به عهده داشت.
    کتاب حاضر به شیوه تحقیق و نقد مطالب تاریخی و روایت‌های آشفته تاریخ اسلام درباره قیام توابین نوشته شده است؛ ازاین‌رو، اساس کار بر مدارک نخستین قرار گرفته و مآخذ و مدارک بعدی به‌عنوان مؤید ثبت و ضبط گردیده است تا خوانندگان محترم در فضای پژوهش و تحقیق و نیز اسناد تاریخی قرار گیرند و قضاوت و داوری نمایند. همچنین به اقتضای زمینه مورد بحث، از مدارک رجالی، حدیثی، تفسیری، جغرافیایی، تبارشناسی و... بهره گرفته شده تا اثر از استحکام و اطمینان بیشتری برخوردار گردد.


    مادرش نيز بانويى بزرگوار و دانشمند بود كه [[شيخ مفيد]]، كتاب «[[أحكام النساء|احكام النساء]]» را به خاطر او تألیف و تدوين كرده است.
    امت اسلامی در زمان توابین گرفتار بحران سیاسی بوده و پریشان و متزلزل شده بود. همین عامل باعث بروز جنبش‌هایی در سرزمین‌های عراق، حجاز، مصر و... شده بود که نویسنده به‌تفصیل به آن پرداخته است.


    معروف است [[شيخ مفيد]] شبى در خواب ديد حضرت زهرا(س) دست حسنين(ع) را گرفته، آن‌ها را به نزد او آورد و پس از سلام گفت: «جناب استاد! اين دو پسران من هستند، به آن‌ها علم فقه و احكام دين بياموز».
    نویسنده، معتقد است که اهداف قیام توابین را با توجه به شخصیت رهبران قیام و سخنان و مطالب آنها می‌توان شناخت. در سخنان و نامه‌های توابین، رضایت خداوند، امر به معروف و نهی از منکر و دفاع از حقوق اهل‌بیت(ع) و در صورت پیروزی تفویض خلافت و حکومت به امام معصوم(ع) از دلایل قیام برشمرده شده است.


    فرداى آن روز، بانويى باوقار، در حالى كه دست دو فرزندش را گرفته بود، وارد مسجد شد و خطاب به استاد گفت: جناب شيخ ! اين دو، پسران من هستند، آنان را خدمت شما آوردم تا علم فقه بياموزند». [[شيخ مفيد]] نيز خواب شب گذشته خود را كه تعبير شده بود، براى آنان نقل كرد و با كمال اشتياق، تعليم و تربيت آن دو برادر را به عهده گرفت و در پيشبرد آنان به درجات علمى و عملى، همت گماشت و آنچنان درهاى علوم و معارف اسلامى را به روى آنان گشود كه هر دو از نوابغ روزگار و عالمان نامدار به شمار آمدند.
    در مدارک تاریخی و روایی، جمله‌ای از [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم|امام سجاد]](ع) وجود ندارد که بر حضور آشکار و تشویق توابین برای قیام یا منع و بازداشتن آنان از این حرکت دلالت داشته باشد. در فصل چهارم با نگاه تاریخی و اعتقادی، موضع‌گیری [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم|امام سجاد]](ع) نسبت به قیام توابین مورد بررسی قرار گرفته و در آخر چنین نتیجه‌گیری شده است که راهی که [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم|امام سجاد]](ع)پیمود با توجه به محاسبات و موقعیت‌ها منطقی‌ترین راه بود؛ زیرا حوادث آینده این واقعیت را به‌خوبی آشکار ساخت


    اين عالم فرزانه، سرانجام پس از عمرى پربار و انجام كارهايى بزرگ و ارزنده، در حدود هشتاد سالگى، در روز يكشنبه 25 ربيع‌الاول 436ق، در شهر بغداد، به جوار حق شتافت و به دست «ابوالحسين نجاشى» و با كمك «محمد بن حسين جعفرى» و «[[سالار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|سلار بن عبدالعزيز]]» و ديگر شاگردانش، غسل داده شد و سپس فرزندش سيد محمد بر او نماز خواند و در خانه‌اش، واقع در محله كرخ، به خاک سپرده شد.
    <div class="mw-ui-button">[[قیام توابین|'''ادامه''']]</div>
     
    پس از مدتى پيكر مطهر او به كربلا منتقل شد و در جوار سيد الشهدا(ع)، در كنار قبر برادرش [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]]، در مقبره ابراهيم مجاب (نياى بزرگشان) دفن گرديد.
     
    امروزه در کاظمین بارگاهی منسوب به سید مرتضی وجود دارد ولی در کربلا نام و نشانی از قبری منسوب به وی مشاهده نمی‌شود.
    <div class="mw-ui-button">[[علم‌الهدی، علی بن حسین|'''ادامه''']]</div>

    نسخهٔ ‏۸ دسامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۰:۳۴

    قیام توابین

    قیام توابین'، تألیف محمدعلی چنارانی، از جمله آثار فارسی پیرامون قیام توابین است که اهداف و عوامل شکل‌گیری، سیر وقایع و دلایل شکست آن را مورد بررسی قرار داده است.

    هدف از نگارش این اثر بررسی فلسفه شکل‌گیری نهضت (قیام) توابین و رد قضاوت‌های غیرمنصفانه و نابجا پیرامون این حرکت و شخصیت‌هایی است که در آن نقش داشته‌اند.

    کتاب حاضر به شیوه تحقیق و نقد مطالب تاریخی و روایت‌های آشفته تاریخ اسلام درباره قیام توابین نوشته شده است؛ ازاین‌رو، اساس کار بر مدارک نخستین قرار گرفته و مآخذ و مدارک بعدی به‌عنوان مؤید ثبت و ضبط گردیده است تا خوانندگان محترم در فضای پژوهش و تحقیق و نیز اسناد تاریخی قرار گیرند و قضاوت و داوری نمایند. همچنین به اقتضای زمینه مورد بحث، از مدارک رجالی، حدیثی، تفسیری، جغرافیایی، تبارشناسی و... بهره گرفته شده تا اثر از استحکام و اطمینان بیشتری برخوردار گردد.

    امت اسلامی در زمان توابین گرفتار بحران سیاسی بوده و پریشان و متزلزل شده بود. همین عامل باعث بروز جنبش‌هایی در سرزمین‌های عراق، حجاز، مصر و... شده بود که نویسنده به‌تفصیل به آن پرداخته است.

    نویسنده، معتقد است که اهداف قیام توابین را با توجه به شخصیت رهبران قیام و سخنان و مطالب آنها می‌توان شناخت. در سخنان و نامه‌های توابین، رضایت خداوند، امر به معروف و نهی از منکر و دفاع از حقوق اهل‌بیت(ع) و در صورت پیروزی تفویض خلافت و حکومت به امام معصوم(ع) از دلایل قیام برشمرده شده است.

    در مدارک تاریخی و روایی، جمله‌ای از امام سجاد(ع) وجود ندارد که بر حضور آشکار و تشویق توابین برای قیام یا منع و بازداشتن آنان از این حرکت دلالت داشته باشد. در فصل چهارم با نگاه تاریخی و اعتقادی، موضع‌گیری امام سجاد(ع) نسبت به قیام توابین مورد بررسی قرار گرفته و در آخر چنین نتیجه‌گیری شده است که راهی که امام سجاد(ع)پیمود با توجه به محاسبات و موقعیت‌ها منطقی‌ترین راه بود؛ زیرا حوادث آینده این واقعیت را به‌خوبی آشکار ساخت