إقبال الأعمال (طبع قديم)

إقبال الأعمال (طبع قديم)
پدیدآوران	آخوندی، محمد (گردآورنده) ابن طاووس، علی بن موسی (نویسنده)
ناشر	دار الکتب الإسلامیة
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1367 ش
چاپ	2
موضوع	اعمال السنه اعمال الشهور دعاها
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏267‎‏/‎‏55‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏الف‎‏7‎‏

إقبال الأعمال یا الإقبال بالأعمال الحسنة فيما يعمل مرة في السنة تألیف سيد‌‎رضى‌الدين، على بن موسى بن طاووس حلى (589 - 664 هجرى).

موضوع

ادعيه و اعمال سال و زيارات معصومین عليهم‌السلام

انگيزه نگارش

ابن طاووس این کتاب را همراه با 8 جلد ديگر به عنوان تتمۀ «مصباح المتهجد» شيخ طوسى نوشته است.

او در مقدمه کتاب «فلاح السائل»، كه جلد اوّل از تتمّات مصباح المتهجد است اسامى 10 جلد کتاب را آورده است.

کتاب حاضر شامل اعمال يازده ماه از سال است.اعمال ماه رمضان نيز، به خاطر اهمیت این ماه، در کتابى ديگر با نام «المضمار» آمده كه توسط مصنف همراه با اقبال در یک مجموعه عرضه شده است.

شيوه نگارش

سيد‌‎کتاب خویش را به ترتيب ماههاى سال نگاشته، اما بر خلاف روش معمول، ابتداى سال را ماه مبارک رمضان دانسته است.از جمله دلايل این كار اهمیت فوق العاده‌اى است كه شرع برای ماه رمضان قائل شده و اينكه اهل معرفت ابتداى سال و ابتداى سير و سلوك خویش را ماه رمضان قرار مى‌دهند.

اعتبار و ارزش

کتاب اقبال الأعمال مانند ديگر کتاب‌هاى سيد‌‎ابن طاووس از اعتبار و ارزش ویژه‌اى بين علماى شيعه برخوردار است.

سيد‌‎با تأليف این کتاب خدمت بزرگى به جهان اسلام نموده، به قسمى كه تمام مؤلفان پس از سيد‌‎در موضوع ادعيه و زيارات، خوشه چين خرمن پر بركت او هستند.از جمله شيخ عباس قمى در «مفاتيح الجنان» بسيارى مطالب را از این کتاب نقل مى‌كند.

علامه آقا بزرگ تهرانى نيز در الذريعة این مطلب را تأييد كرده كه سيد‌‎با تأليف این کتاب حق بزرگى به گردن تمام شیعیان و هم دانشمندانى كه در موضوع دعا و نيايش کتابى نوشته‌اند دارد و در حقيقت همه آنها سر سفرۀ این دانشمند بزرگ نشسته‌اند و از ثمرات آن عارف انديشمند بهره برده‌اند و بر ما لازم است كه از خدمت بزرگ ايشان تقدير كنيم.

منابع مقاله

در قرون گذشته یکى از غنى‌ترين کتابخانه‌هاى شخصى كه مملو از نسخه‌هاى گرانبهاى خطى و منحصر به فرد بوده، کتابخانۀ سيد‌‎ابن طاووس بوده است.

در این کتابخانه به نقل خود سيد‌‎بيش از 1500 کتاب معتبر و نفيس در علوم مختلف وجود داشته است.از جمله در موضوع دعا بيش از 70 جلد کتاب نزد سيد‌‎بوده كه کتاب‌هایى مثل اقبال را از آنها تدوین كرده است.

ابن طاووس علاقه و اهتمام خاصى نسبت به ادعيه داشته، به طورى كه اكثر کتاب‌هاى او در شكلهاى مختلف، ادعيه و اذكار و زيارات را در بر دارد.

تاريخ تأليف

کتاب اقبال در سال 650 هجرى، در حالى كه ابن طاووس به سن 60 سالگى قدم نهاده بود تأليف گشت.در سال‌هاى 655 و 656 نيز توسط مؤلف چند باب به کتاب حاضر افزوده شد.

محل تأليف کتاب نيز كربلا، در جوار مرقد و بارگاه سالار شهيدان‌ عليه‌السلام بوده است.

ترتيب مطالب

کتاب شريف اقبال به 12 قسمت تقسيم شده و هر قسمت مربوط به یک ماه است.هر ماه نيز به بابها و فصلهاى متعدد تقسيم شده تا دسترسى به مطالب هر روز از ماه به سهولت امكانپذير باشد.

کتاب «المضمار» كه در حقيقت همان بخش مربوط به ماه رمضان است در ابتدا آمده و بقيه سال نيز به دو قسمت تقسيم گشته است، قسمت اول ماههاى شوال، ذوالقعدة و ذوالحجة را در بر گرفته و قسمت دوم 8 ماه بقيۀ سال را.

در چاپ حاضر در برنامه هر سه جلد کتاب در یک مجلد جمع شده و یک کتاب قطور را شامل شده است.

نسخه‌هاى کتاب

1. نسخه‌اى در کتابخانه آستان قدس رضوی‌ عليه‌السلام مربوط به 957 هجرى.
2. نسخه‌اى در کتابخانه آستان قدس رضوی‌ عليه‌السلام مربوط به 1074 هجرى.