بغية الحائر في أحوال أولاد الإمام الباقر(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[حسینی زرباطی، حسین]] ( | [[حسینی زرباطی، حسین]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 53 /ح5ب7 | | کد کنگره =BP 53 /ح5ب7 | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
اين كتاب از مقدمه | اين كتاب از مقدمه نویسنده و متن اصلى (شامل: 1. وضعيت امنيتى و سياسى عصر اموى، 2. اختلاف آرا در ابعادى از زندگى امام محمد باقر(ع)، 3. عوامل استمرار روش اختفا در بين نوادگان امام باقر(ع). 4. اخبار طالبيان متوارى‌شده) تشكيل شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
برخى از مطالب جالب اين كتاب، عبارت است از: | برخى از مطالب جالب اين كتاب، عبارت است از: | ||
# | #نویسنده در مقدمه‌اش كه آن را در شيراز به تاريخ 1416/3/1ق نوشته، چنين آورده است: | ||
#: «از سال‌هاى طولانى قبل از اين، در بين كتب انساب و تراجم و تواريخ در جستجوى نشانه‌هاى روشن از فرزندان امام باقر(ع) بودم تا دريافتم كه اعقاب ايشان فراوان است و همين مطلب مرا به كاوش در اين موضوع واداشت تا غبار فراموشى را در تاريخ از آن بزدايم و امورى عزم مرا بر ادامه اين تحقيق افزون ساخت؛ از جمله اينكه در كتاب‌هايى مشهور در اين فنّ در هنگام بحث از اولاد امام باقر(ع) آمده كه: «من انتسب إلى الباقر(ع) من غير ولده الصادق فهو كذاب دعي»؛ يعنى «هر كسى كه به امام باقر از راه ديگرى غير از فرزندش [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] منسوب شود، پس او كذاب و مدعى است» و يا «إن العقب من جعفر وحده»؛ يعنى «اعقاب امام باقر(ع) فقط از راه امام جعفر(ع) است» و امثال اين عبارات... | #: «از سال‌هاى طولانى قبل از اين، در بين كتب انساب و تراجم و تواريخ در جستجوى نشانه‌هاى روشن از فرزندان امام باقر(ع) بودم تا دريافتم كه اعقاب ايشان فراوان است و همين مطلب مرا به كاوش در اين موضوع واداشت تا غبار فراموشى را در تاريخ از آن بزدايم و امورى عزم مرا بر ادامه اين تحقيق افزون ساخت؛ از جمله اينكه در كتاب‌هايى مشهور در اين فنّ در هنگام بحث از اولاد امام باقر(ع) آمده كه: «من انتسب إلى الباقر(ع) من غير ولده الصادق فهو كذاب دعي»؛ يعنى «هر كسى كه به امام باقر از راه ديگرى غير از فرزندش [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] منسوب شود، پس او كذاب و مدعى است» و يا «إن العقب من جعفر وحده»؛ يعنى «اعقاب امام باقر(ع) فقط از راه امام جعفر(ع) است» و امثال اين عبارات... | ||
#:همچنين اينكه جمعيت فراوانى از سادات كه آنان را مى‌شناسم در ایران و عراق كه نسبتشان به امام باقر(ع) مى‌رسد و نسبشان از راه [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نيست و اين برخلاف مطلبى است كه در نزد نسابان مشهور است؛ درحالى‌كه شكى در صدق اين سادات نيست، به‌خاطر كثرتشان و دور بودنشان از يكديگر و وجود شجره‌نامه‌هاى قديمى كه از صدها سال قبل حفظش مى‌كنند و دانشمندان بزرگ و برخى از نسابان گواهى به صحتش داده‌اند و...».<ref>ر.ک: مقدمه كتاب، ص5-15</ref> | #:همچنين اينكه جمعيت فراوانى از سادات كه آنان را مى‌شناسم در ایران و عراق كه نسبتشان به امام باقر(ع) مى‌رسد و نسبشان از راه [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نيست و اين برخلاف مطلبى است كه در نزد نسابان مشهور است؛ درحالى‌كه شكى در صدق اين سادات نيست، به‌خاطر كثرتشان و دور بودنشان از يكديگر و وجود شجره‌نامه‌هاى قديمى كه از صدها سال قبل حفظش مى‌كنند و دانشمندان بزرگ و برخى از نسابان گواهى به صحتش داده‌اند و...».<ref>ر.ک: مقدمه كتاب، ص5-15</ref> | ||
#بخش وسيعى از زندگى هاشميان در دوران حكومت اموى را غبار ابهام و پيچيدگى در بر گرفته است و به‌ويژه زندگى علوى‌ها در قسمت مهمى از حكومت عباسى. اين غموض را هر كسى كه در تاريخ اين دو دوره (اموى و عباسى) اندك تأملى كند، مى‌يابد... پس در اين صورت، شگفت نيست كه‌هاشميان در دوران سلطه حكومت اموى پنهان شوند و هيچ عجيب نيست كه حكومت عباسى وقتى دستگيره قدرت را به چنگ آورد آثار علويان را محو كند.<ref>ر.ک: متن كتاب، ص17</ref> | #بخش وسيعى از زندگى هاشميان در دوران حكومت اموى را غبار ابهام و پيچيدگى در بر گرفته است و به‌ويژه زندگى علوى‌ها در قسمت مهمى از حكومت عباسى. اين غموض را هر كسى كه در تاريخ اين دو دوره (اموى و عباسى) اندك تأملى كند، مى‌يابد... پس در اين صورت، شگفت نيست كه‌هاشميان در دوران سلطه حكومت اموى پنهان شوند و هيچ عجيب نيست كه حكومت عباسى وقتى دستگيره قدرت را به چنگ آورد آثار علويان را محو كند.<ref>ر.ک: متن كتاب، ص17</ref> | ||
#آراى اهل سيره و مورخين درباره جوانب مهمى از زندگى امام باقر(ع)، گوناگون است و اختلافشان شديد است؛ به‌طورى‌كه برخى ادعا كرده‌اند كه اجماع داريم كه نسل امام باقر جز از راه [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] ادامه نيافته است، ولى ما اين اختلافات را بررسى مى‌كنيم و ثابت مى‌كنيم كه چنين اجماعى واقع نشده است و صحيح نيست.<ref>ر.ک: همان، ص63</ref> | #آراى اهل سيره و مورخين درباره جوانب مهمى از زندگى امام باقر(ع)، گوناگون است و اختلافشان شديد است؛ به‌طورى‌كه برخى ادعا كرده‌اند كه اجماع داريم كه نسل امام باقر جز از راه [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] ادامه نيافته است، ولى ما اين اختلافات را بررسى مى‌كنيم و ثابت مى‌كنيم كه چنين اجماعى واقع نشده است و صحيح نيست.<ref>ر.ک: همان، ص63</ref> | ||
# | #نویسنده تحت عنوان «أخبار المتوارين من الطالبيين» چنين نوشته است: يكى از طالبيان متوارى‌شده كه در همان وضعيت از دنيا رفت، عيسى بن زيد بن على بن حسین - پسر عموى پسران امام باقر(ع) - است و نزدیک بود كه اخبارش در تاريخ مخفى بماند اگر اين نبود كه برادرش حسین بن زيد او را شناساند.<ref>ر.ک: همان، ص169</ref> | ||
# | #نویسنده در پايان تأكيد كرده است كه اين پايان سخنى است كه شرايط به من اجازه بيانش را درباره اين موضوع در اين زمان داده و البته آرزو داشتم كه تفصيل و عمق بيشترى داشته باشد، ولى «ما كل ما يتمنى المرء يدركه»؛ يعنى: «چنين نيست كه هرچه انسان آرزو كند به آن برسد». فراغت از نگارش اين اثر در ايام ولادت پيامبر(ص) در سال 1416ق، در شهر شيراز واقع شد.<ref>ر.ک: همان، ص175</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
براى كتاب حاضر، در پايان آن، فهرست تفصيلى مطالب و فهرست منابع فراهم شده، ولى متأسفانه فهارس فنى (آيات، روايات، اعلام، كتب و...) آماده نشده است. | براى كتاب حاضر، در پايان آن، فهرست تفصيلى مطالب و فهرست منابع فراهم شده، ولى متأسفانه فهارس فنى (آيات، روايات، اعلام، كتب و...) آماده نشده است. نویسنده تحت عنوان «مشجرات لبعض السادة الحسينيين من ولد إبراهيم بن الإمام محمد الباقر(ع)»، تصاويرى از شجره‌نامه سادات حسینى از فرزندان ابراهيم فرزند امام باقر(ع) را كه به‌صورت خطى نوشته شده، آورده است.<ref>ر.ک: همان، ص177-187</ref> | ||
همچنين | همچنين نویسنده تصاويرى از دست‌نوشته و تأييديه چند تن از دانشمندان اسلامى نسبت به شجره‌نامه مذكور را آورده كه برخى به زبان عربى و برخى به زبان فارسی است.<ref>ر.ک: همان، ص186 و نيز مقايسه شود با: همان، ص128-133</ref> | ||
نویسنده براى توليد اثر حاضر از تعداد قابل توجهى (115 كتاب) از منابع مهم به زبان عربى و فارسی استفاده كرده است.<ref>ر.ک: همان، ص193-198</ref> | |||
همچنين | همچنين نویسنده از تعدادى از تصاوير مراقد امامزادگان و فرزندان امام محمد باقر(ع) براى كمك به فهم بهتر مطالب استفاده كرده است.<ref>ر.ک: همان، ص122، 123، 124، 126، 140، 149، 150 و 151</ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
نسخهٔ ۶ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۹:۱۰
| بغية الحائر في أحوال أولاد الإمام الباقر(ع) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حسینی زرباطی، حسین (نویسنده) |
| ناشر | کتابخانه عمومی آیت‌الله‌مرعشی نجفی(ره) |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1416 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | امام زادگان محمد بن علی(ع)، امام پنجم، 57 - 114ق. - فرزندان |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 53 /ح5ب7 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
بغية الحائر في أحوال أولاد الإمام الباقر(ع)، اثر سيد حسین حسینى زرباطى، است كه در آن، شرح حال تعدادى از فرزندان حضرت امام باقر(ع) را ذكر كرده و شجره‌نامه برخى از آنان را آورده است.
ساختار
اين كتاب از مقدمه نویسنده و متن اصلى (شامل: 1. وضعيت امنيتى و سياسى عصر اموى، 2. اختلاف آرا در ابعادى از زندگى امام محمد باقر(ع)، 3. عوامل استمرار روش اختفا در بين نوادگان امام باقر(ع). 4. اخبار طالبيان متوارى‌شده) تشكيل شده است.
گزارش محتوا
برخى از مطالب جالب اين كتاب، عبارت است از:
- نویسنده در مقدمه‌اش كه آن را در شيراز به تاريخ 1416/3/1ق نوشته، چنين آورده است:
- «از سال‌هاى طولانى قبل از اين، در بين كتب انساب و تراجم و تواريخ در جستجوى نشانه‌هاى روشن از فرزندان امام باقر(ع) بودم تا دريافتم كه اعقاب ايشان فراوان است و همين مطلب مرا به كاوش در اين موضوع واداشت تا غبار فراموشى را در تاريخ از آن بزدايم و امورى عزم مرا بر ادامه اين تحقيق افزون ساخت؛ از جمله اينكه در كتاب‌هايى مشهور در اين فنّ در هنگام بحث از اولاد امام باقر(ع) آمده كه: «من انتسب إلى الباقر(ع) من غير ولده الصادق فهو كذاب دعي»؛ يعنى «هر كسى كه به امام باقر از راه ديگرى غير از فرزندش امام صادق(ع) منسوب شود، پس او كذاب و مدعى است» و يا «إن العقب من جعفر وحده»؛ يعنى «اعقاب امام باقر(ع) فقط از راه امام جعفر(ع) است» و امثال اين عبارات...
- همچنين اينكه جمعيت فراوانى از سادات كه آنان را مى‌شناسم در ایران و عراق كه نسبتشان به امام باقر(ع) مى‌رسد و نسبشان از راه امام صادق(ع) نيست و اين برخلاف مطلبى است كه در نزد نسابان مشهور است؛ درحالى‌كه شكى در صدق اين سادات نيست، به‌خاطر كثرتشان و دور بودنشان از يكديگر و وجود شجره‌نامه‌هاى قديمى كه از صدها سال قبل حفظش مى‌كنند و دانشمندان بزرگ و برخى از نسابان گواهى به صحتش داده‌اند و...».[۱]
- بخش وسيعى از زندگى هاشميان در دوران حكومت اموى را غبار ابهام و پيچيدگى در بر گرفته است و به‌ويژه زندگى علوى‌ها در قسمت مهمى از حكومت عباسى. اين غموض را هر كسى كه در تاريخ اين دو دوره (اموى و عباسى) اندك تأملى كند، مى‌يابد... پس در اين صورت، شگفت نيست كه‌هاشميان در دوران سلطه حكومت اموى پنهان شوند و هيچ عجيب نيست كه حكومت عباسى وقتى دستگيره قدرت را به چنگ آورد آثار علويان را محو كند.[۲]
- آراى اهل سيره و مورخين درباره جوانب مهمى از زندگى امام باقر(ع)، گوناگون است و اختلافشان شديد است؛ به‌طورى‌كه برخى ادعا كرده‌اند كه اجماع داريم كه نسل امام باقر جز از راه امام صادق(ع) ادامه نيافته است، ولى ما اين اختلافات را بررسى مى‌كنيم و ثابت مى‌كنيم كه چنين اجماعى واقع نشده است و صحيح نيست.[۳]
- نویسنده تحت عنوان «أخبار المتوارين من الطالبيين» چنين نوشته است: يكى از طالبيان متوارى‌شده كه در همان وضعيت از دنيا رفت، عيسى بن زيد بن على بن حسین - پسر عموى پسران امام باقر(ع) - است و نزدیک بود كه اخبارش در تاريخ مخفى بماند اگر اين نبود كه برادرش حسین بن زيد او را شناساند.[۴]
- نویسنده در پايان تأكيد كرده است كه اين پايان سخنى است كه شرايط به من اجازه بيانش را درباره اين موضوع در اين زمان داده و البته آرزو داشتم كه تفصيل و عمق بيشترى داشته باشد، ولى «ما كل ما يتمنى المرء يدركه»؛ يعنى: «چنين نيست كه هرچه انسان آرزو كند به آن برسد». فراغت از نگارش اين اثر در ايام ولادت پيامبر(ص) در سال 1416ق، در شهر شيراز واقع شد.[۵]
وضعيت كتاب
براى كتاب حاضر، در پايان آن، فهرست تفصيلى مطالب و فهرست منابع فراهم شده، ولى متأسفانه فهارس فنى (آيات، روايات، اعلام، كتب و...) آماده نشده است. نویسنده تحت عنوان «مشجرات لبعض السادة الحسينيين من ولد إبراهيم بن الإمام محمد الباقر(ع)»، تصاويرى از شجره‌نامه سادات حسینى از فرزندان ابراهيم فرزند امام باقر(ع) را كه به‌صورت خطى نوشته شده، آورده است.[۶]
همچنين نویسنده تصاويرى از دست‌نوشته و تأييديه چند تن از دانشمندان اسلامى نسبت به شجره‌نامه مذكور را آورده كه برخى به زبان عربى و برخى به زبان فارسی است.[۷]
نویسنده براى توليد اثر حاضر از تعداد قابل توجهى (115 كتاب) از منابع مهم به زبان عربى و فارسی استفاده كرده است.[۸]
همچنين نویسنده از تعدادى از تصاوير مراقد امامزادگان و فرزندان امام محمد باقر(ع) براى كمك به فهم بهتر مطالب استفاده كرده است.[۹]
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.