۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' اين ' به ' این '
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک') |
جز (جایگزینی متن - ' اين ' به ' این ') |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
</div> | </div> | ||
'''ابن سيده، ابوالحسن على بن اسماعيل'''(398- 458ق)، اديب، لغوى و نحوى عصر ملوك الطوايفى اندلس است. نام پدر وى در برخى منابع احمد و محمد نيز آمده است؛ اما هيچ كدام در ذكر سلسله نسب او از | '''ابن سيده، ابوالحسن على بن اسماعيل'''(398- 458ق)، اديب، لغوى و نحوى عصر ملوك الطوايفى اندلس است. نام پدر وى در برخى منابع احمد و محمد نيز آمده است؛ اما هيچ كدام در ذكر سلسله نسب او از این حد فراتر نرفته‌اند و این امر، با توجه به نام نياى وى «سيده»، چه بسا حاكى از تبار غيرعربى او باشد به‌ویژه برخى او را شعوبى نيز دانسته‌اند. | ||
==تولد== | ==تولد== | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
ابن سيده پس از تكميل تحصيلات خود به دانيه رفت. علت مهاجرت او به درستى روشن نيست؛ اما احتمالاً تحولات سياسى و ناامنى‌هاى حاصل از آن از عوامل | ابن سيده پس از تكميل تحصيلات خود به دانيه رفت. علت مهاجرت او به درستى روشن نيست؛ اما احتمالاً تحولات سياسى و ناامنى‌هاى حاصل از آن از عوامل این مهاجرت بوده است. در آن زمان شرق اندلس در دست موالى عامريان بود و مجاهد عامرى كه مردى فاضل و دانش‌دوست بود، بر دانيه حكم مى‌راند. ابن سيده به خدمت وى درآمد و از الطاف او بهره‌مند شد و به درخواست وى دو لغت‌نامه‌ى معروف خود «المحكم» و «المخصص» را تأليف كرد؛ اما پس از مرگ مجاهد و به قدرت رسيدن فرزندش اقبال‌الدوله روابط ابن سيده با امير به تيرگى گراييد و او به ناچار از دانيه گريخت؛ اما چندى بعد با سرودن قصيده‌اى در مدح امير دل او را به دست آورد و به دانيه بازگشت و سرانجام در همانجا درگذشت. | ||
ابن سيده در رشته‌هاى مختلف از جمله شعر و ادب و تاريخ عرب، دانشى گسترده داشته، اما شهرت وى بيشتر در علم لغت است. خود او ظاهراً در مقام خودستايى، علم لغت را كمترين بضاعت و ساده‌ترين هنر خویش دانسته است. آثار لغوى ابن سيده عمدتاًً مبتنى بر تأليفات لغویان بزرگ است. وى ضمن باليدن به مقام علمى خود و متهم كردن پيشينيان به اقتباس و تقليد از یکديگر، نوید تجدد و نوآورى در آثار خود داده است، اما در عمل نه تنها وعده‌ى او تحقق نيافته، بلكه خود وى نيز در هر دو اثر لغوى خود، بى‌پروا بسيارى از مطالب متقدمان را بدون ذكر نام آنان اقتباس كرده است؛ تا آنجا كه در مقدمه‌ى المخصص، قسمتى از کتاب الخصائص ابن جنى، را بى‌كم و كاست برگرفته و در لابه‌لاى مطالب خود گنجانده است.ابن سيده در منطق نيز دست داشت، چنانكه به روايت ابن صاعد، کتابى بزرگ در | ابن سيده در رشته‌هاى مختلف از جمله شعر و ادب و تاريخ عرب، دانشى گسترده داشته، اما شهرت وى بيشتر در علم لغت است. خود او ظاهراً در مقام خودستايى، علم لغت را كمترين بضاعت و ساده‌ترين هنر خویش دانسته است. آثار لغوى ابن سيده عمدتاًً مبتنى بر تأليفات لغویان بزرگ است. وى ضمن باليدن به مقام علمى خود و متهم كردن پيشينيان به اقتباس و تقليد از یکديگر، نوید تجدد و نوآورى در آثار خود داده است، اما در عمل نه تنها وعده‌ى او تحقق نيافته، بلكه خود وى نيز در هر دو اثر لغوى خود، بى‌پروا بسيارى از مطالب متقدمان را بدون ذكر نام آنان اقتباس كرده است؛ تا آنجا كه در مقدمه‌ى المخصص، قسمتى از کتاب الخصائص ابن جنى، را بى‌كم و كاست برگرفته و در لابه‌لاى مطالب خود گنجانده است.ابن سيده در منطق نيز دست داشت، چنانكه به روايت ابن صاعد، کتابى بزرگ در این فن نوشت و در آن از آراء متى بن يونس پيروى كرد. | ||
==شاگردان== | ==شاگردان== | ||