رسالة في تحقيق الحق و الحكم

رسالة في تحقیق الحق و الحکم
پدیدآوران	اصفهانی، محمدحسین (نويسنده)
ناشر	أنوار الهدی
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1418 ق
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1

رسالة في تحقيق الحق و الحكم تألیف شيخ محمدحسین اصفهانى، فقيه و اصولى بزرگ، از علما و فقهاى شيعه در قرن چهاردهم هجرى و مشهور به كمپانى و متوفاى سال 1361 هجرى قمرى می‎باشد.

مؤلف در اين كتاب به بررسى فرق ميان حق و حكم كه دو اصطلاح فقهى مى‌باشند مى‌پردازد. اين دو اصطلاح در مبحث معاملات كاربرد دارد.

شيوه نگارش

مؤلف در اين كتاب به سبکی مجتهدانه و به شيوه فقه استدلالى به بررسى دو اصطلاح حق و حكم مى‌پردازد. وى در آغاز كتاب مى‌فرمايد گاهى حق از مراتب ملك به شمار آمده است. لذا بايد قبل از آن حقيقت ملك عرفى و شرعى را بيان كنيم. گاهى ملك از مقولات عرضى به شمار مى‌آيد حال به معناى جده كه از آن به ملك تعبير مى‌گردد و در فلسفه از آن بحث مى‌گردد. و گاهى به معناى اضافه با توجه به تضايف مالكيت و مملوكيت و گاهى به معناى سلطنت كه مساوى با قدرت بر عين و تقلب آن مى‌باشد كه از مقوله كيف مى‌باشد و همه اين فروض باطل است. مؤلف در اين كتاب از اصطلاحات فلسفى و دقت نظر خاص خود در اين مباحث استفاده نموده است.

مباحث كتاب

مؤلف در اين كتاب به اين مباحث اشاره دارد: ملك از مقولات نيست، ملك امر انتزاعى نيست، ملك از مقوله جده، اضافه و كيف نيست، مراتب ملك، ملك، منفعت و انتفاع، معناى لغوى حق، حق همان ملك است. حق مرتبه‌اى ضعيف از ملك است، قابليت حق براى اسقاط، نقل و انتقال، حقيقت اسقاط، حقيقت نقل، ضابطه قبول حق براى اسقاط و نقل. اين كتاب در 27 صفحه آمده است.

حضرت آیت‌الله شيخ جعفر سبحانى در كتاب ارزشمند خود به نام «موسوعة طبقات الفقهاء، ج 14 قسم 2، ص 695 در ضمن معرفى آثار گرانبهاى شيخ محمدحسین اصفهانى معروف به كمپانى مى‌فرمايد: «رسالة فى تحقيق الحق و الحكم (مطبوعة)». يعنى از ديگر آثار ايشان رساله‌اى در تحقيق و بررسى فرق ميان حق و حكم مى‌باشد. اين كتاب به چاپ رسيده است. 

چاپ حاضر

چاپ حاضر در برنامه به همراه كتاب حاشيه بر مكاسب به چاپ رسيده است. اين كتاب تحقيق جناب آقاى عباس محمد، آل سباع قطيفى مى‌باشد.

كتاب حاشيه بر مكاسب در 5 جلد و در قطع وزيرى به زبان عربى، در شهر مقدس قم به چاپ رسيده است. تاريخ نشر سال 1418 هجرى قمرى و ناشر آن محقق كتاب يعنى عباس محمد آل قطيفى مى‌باشد.