شذرات من كتب مفقودة في التاريخ

شذرات من کتب مفقودة في التاريخ
پدیدآوران	عباس، احسان (محقق)
ناشر	دار الغرب الإسلامي
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1408 ق یا 1988 م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

شذرات من كتب مفقودة فى التاريخ، اثر احسان عباس، از دانشمندان بزرگ و صاحب تأليفات فراوان در قرن چهاردهم هجرى است كه به زبان عربى، پيرامون كتاب‌هايى كم‌ياب و دور از دست‌رس مى‌باشد كه تماما درباره تاريخ و ادب عربى است. وى، به 30 مورد از اين كتب اشاره نموده است و خود اعتراف نموده كه كتاب حاضر جامع تمام كتب مورد نظرش نمى‌باشد.

ساختار

كتاب، داراى يك مقدمه از مؤلف و شامل دو بخش از محاسن و نكات جالب كتب تاريخى و ادبى مى‌باشد. بخش اول، به ذكر كتب مفقود شده تاريخى و بخش دوم، به ذكر كتب ادبى ناياب پرداخته است. در پايان كتاب، ملحقاتى ذكر شده و سپس فهرست عامه كتاب، مورد اشاره قرار گرفته است.

گزارش محتوا

در وصف تمام 30 عنوان كتاب، مطالبى كه ذكر شده است، راجع به نكته‌هاى ناب و جالبى از تاريخ و ادب، در كتب مذكور و معرفى مؤلفان آنها مى‌باشد كه ابتدا در هر بحث، شخصيت‌هاى آنان كه قابل دست‌رسى بوده است، ذكر شده و از علماء و بزرگان ديگر، درباره اين شخصيت‌ها و كتبشان مطالبى را اشاره نموده است.

بخش اول كتاب كه شامل كتب تاريخى است، معمولا مربوط به قرون سوم، چهارم، پنجم و ششم هجرى مى‌باشد. مؤلف، به محتواى تاريخى اين كتب كه مورد توجه بيشتر بوده‌اند، اشاره نموده است. وى، در هر كتاب، از جرياناتى كه در خلال تاريخ اتفاق افتاده و در كتاب مورد اشاره‌اش وجود داشته، با ذكر سال واقعه، مطالبى را خاطرنشان كرده است.

در بخش دوم، از كتب ادبى چون «المفاوضة»، «الربيع لفرس النعمة»، «نزهة الناظر» و اجزايى از مراثى بنى مهذب معريين و جمعى از مراثى ابوالعلاء معرى و چند كتاب ديگر نام برده است. بيشتر، در اين بخش، به ذكر اشعار برگزيده از كتاب‌هاى مد نظر اشاره شده است.

بعد از ذكر دو جزء كتاب، ملحقاتى ذكر شده كه مربوط به تاريخ ابن ازهر و تاريخ همام بن فضل معرى مى‌باشد.

وضعيت كتاب

فهرست‌هاى زير در پايان كتاب، ذكر شده است:

1. اعلام؛
2. جماعات؛
3. اماكن؛
4. قوافى؛
5. كتب؛
6. حضاره؛
7. سنوات مورخه؛
8. مصادر و مراجع؛
9. محتويات كتاب.

منابع مقاله

متن و مقدمه كتاب.