رسالة الكر - تعيين مقدار الكر

رساله الکر - تعیین مقدار الکر
پدیدآوران	شیخ بهایی، محمد بن حسین (نويسنده)
ناشر	بصيرتی
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1398 ق
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1

رسالة الكر - تعيين مقدار الكر یا الكريّة و رسالة الكر تألیف بهاءالدين محمد بن حسين حارثى عاملى، شيخ بهايى (م 1030 ق).

مقالۀ مختصرى است كه در آن اندازه و طريقۀ محاسبۀ مقدار آب كر براساس روايات و اقوال فقهاء و معادلات رياضى بيان شده است.

علت تأليف

اين كتاب با نام شاه طهماسب بهادرخان نوشته شده است و در مقدمۀ آن شيخ بهايى علت تأليف آن را اين گونه مى‌نويسد:

از آنجايى كه فقهاى عظام رضوان‌الله‌عليهم مساحت مكعب را به خاطر آسانى يادگيرى براى مقدار كر ذكر نموده‌اند و شكل‌هاى دايره، مثلث و چند ضلعى‌ها و نظائر آن را موكول به قواعد رياضى كرده‌اند، تصميم گرفتم كه با نوشتن اين مقاله، آنچه در محاسبۀ مساحت انواع ظروف مورد نياز است به آسان‌ترين و نزدیک ‌ترين و مختصرترين راه با مثال‌هاى مناسب بيان نمايم.

سبک نگارش كتاب به سبک فقه استدلالى است و مؤلف نظريات فقهى خود را در قالب چهار نظريه بيان نموده است.

علاوه بر اين كتاب كه به زبان عربى نوشته شده‌است مصنف داراى كتاب ديگرى در آب كر است كه به فارسى نوشته شده است كه در الذريعة288/17 نام آن را «التحفة» ذكر نموده و در الذريعة321/23 آن را «ميزان المقادير» يا «اوزان شرعى» ناميده است.

تاريخ تأليف

اگر چه تاريخ تأليف آن مشخص نيست امّا با توجه به تاريخ تأليف كتاب ديگرى كه به زبان فارسى براى سلطان محمد خدابنده در سال 985 نوشته است (ذ321/23/، 288/17)، به احتمال زياد اين كتاب نيز در حدود همان سال‌ها نوشته شده است.

نسخه‌ها

در الذريعة288/17 به نسخه‌اى از كتابخانۀ تستريه اشاره شده است. در مقدمه‌اى بر فقه شيعه صفحۀ 225 به نسخه‌هاى متعدد منتخبى از كتابخانه‌هاى مجلس شوراى اسلامى، دانشگاه تهران، ملك در تهران، فرهنگ مشهد و غير آنان اشاره شده است.

كتاب موجود در سال 1321 همراه و در متن «الحبل المتين» چاپ شده است.