القصيدة المزدوجة في المنطق: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    خط ۷۵: خط ۷۵:
    [[رده:منطق]]
    [[رده:منطق]]
    [[رده:آثار عمومی منطقی]]
    [[رده:آثار عمومی منطقی]]
    [[رده:25 اردیبهشت الی 24 خرداد]]

    نسخهٔ ‏۲۰ مهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۳:۲۱

    منطق المشرقیین و القصیدة المزدوجة فی المنطق
    نام کتاب منطق المشرقیین و القصیدة المزدوجة فی المنطق
    نام های دیگر کتاب
    پدیدآورندگان ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (نويسنده)
    زبان عربی
    کد کنگره ‏BC‎‏ ‎‏66‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏4‎‏الف‎‏2
    موضوع منطق - متون قدیمی تا قرن 14

    شعر عربی - قرن 5ق.

    ابن سینا، حسین بن عبدالله، 370 - 428ق. - سرگذشت‌نامه

    ناشر کتابخانه عمومی آیت‌الله‌مرعشی نجفی(ره)
    مکان نشر قم - ایران
    سال نشر 1364 هـ.ش یا 1405 هـ.ق
    کد اتوماسیون AUTOMATIONCODE1829AUTOMATIONCODE


    القصيدة المزدوجة في المنطق، تألیف ابوعلی حسین ‎بن عبدالله سینا(259-416ق) است که ایشان آراء منطقی خویش را به‎صورت منظوم به زبان عربی درآورده است. این اثر به همراه دیگر اثر ابن‎سینا در منطق به نام «منطق المشرقیین» در یک جلد توسط انتشارات کتابخانه آیت‎الله‎العظمی مرعشی نجفی منتشر شده است.

    نام‎های دیگر این اثر

    این اثر دارای نام‎های دیگری نیز است که الرجز المنطقی، القصیدة المصرعة، میزان النظر و ارجوزة فی المنطق از آن جمله است[۱].

    اهمیت این اثر

    درباره اهمیت و جایگاه این اثر چنین گفته‎اند: از مشهورترین شـعرها در منطق می‎توان دو قصیده را نام برد؛ یکی القصیدة المزدوجة فی المنطق از ابن‎سینا و دیگری السلم المرونق فی المنطق از اخـضری[۲].

    انگیزه تألیف

    ابوعلی سینا این اثر را به ابوالحسن سهل بن محمد سهلی تقدیم نموده است.

    ساختار

    القصیدة المزدوجة دارای 296 بیت است که در شانزده بخش تدوین شده است. نویسنده بعد از مقدمه، مباحث الفاظ را مطرح کرده است و چنین به نظر می‎رسد که بقیه بخش‎های این اثر مقسم بحث الفاظ واقع شده باشد.

    گزارش محتوا

    این اثر به‎صورت یک قصیده 296 بیتی است که ابن‎سینا مفاهیم مختلف علم منطق را به‎صورت شعر سروده است.

    نویسنده در مقدمه بعد از خطبه ابتدایی آن به این مطلب اشاره می‎کند که فطرت انسان به‎تنهایی برای رسیدن به‎حق کافی نیست؛ بلکه او باید مجهز به یک ابزار فکری بشود و با به‎کارگیری آن، فکر را از ضلالت و گمراهی خارج کند... که به آن علم منطق می‎گویند. علم منطق پایه و اساس بسیاری از علوم است که میراث ذوالقرنین به شمار می‎رود... برای به دست آوردن این فن، باید اصول و قوانین آن فرا گرفت. نویسنده در ادامه از انگیزه تألیف خود سخن به میان می‎آورد[۳].

    اولین بحث کتاب با مباحث الفاظ[۴] آغاز می‎شود. نویسنده بعدازاین بحث، مباحث مقولات عشر[۵] و اقسام قضایا[۶] آورده است، سپس از اقسام استدلال[۷] رونمایی کرده که قیاس، استقراء و تمثیل از آن جمله‎اند، در ادامه به صناعات خمس[۸] یعنی برهان، جدل، خطابه، شعر و مغالطه پرداخته و در آخر درباره حد و رسم[۹] مطالبی بیان نموده است.

    وضعیت کتاب

    کتاب دارای دو پاورقی است که پاورقی اول آن درباره ذوالقرنین[۱۰] و پاورقی دوم آن چگونگی تلفظ یک لفظ[۱۱] آمده است.

    پانویس

    1. برخورداری، ص132
    2. نادرپور، هوشیار، ص53
    3. ر.ک: مقدمه مصنف، ص3-4
    4. ر.ک: متن کتاب، ص4-6
    5. ر.ک: همان، ص6-7
    6. ر.ک: همان، ص7-9
    7. ر.ک: همان، ص19-12
    8. ر.ک: همان، ص14-16
    9. ر.ک: همان، ص17
    10. ر.ک: همان، ص3
    11. ر.ک: همان، ص14

    منبع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب؛
    2. نادرپور، هوشیار، نقد و بررسی کتاب تطور المنطق العربی، کتاب ماه فلسفه، آبان 1388، شماره 26.
    3. برخورداری، زینب، آثار منطقی ابن‎سینا، کتاب ماه فلسفه، مرداد 1389، شماره 35؛ درج در پایگاه مجلات تخصصی نور.

    پیوندها

    مطالعه کتاب منطق المشرقیین و القصیدة المزدوجة فی المنطق در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور