الطير

رسائل ابن سینا

نام کتاب	رسائل ابن سینا
نام های دیگر کتاب
پدیدآورندگان	ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (نويسنده)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BBR‎‏ ‎‏362‎‏ ‎‏1359
موضوع	فلسفه اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14
ناشر	بيدار
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1400 هـ.ق
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE1721AUTOMATIONCODE

رساله الطير از جمله آثار عرفانى - اخلاقى بوعلى سینا است كه به زبان عربى و در موضوع گرفتار شدن روح آدمى به دام جسم، در اين دامگه خاكى و چگونگى رهايى از آن، نوشته شده است.

این کتاب به همراه بیست دو رساله دیگر در مجموعه‌ای به نام رسائل ابن سينا، به چاپ رسیده است.

ساختار

رساله، فاقد باب‌بندى و فصل‌بندى است، ولى با قلمى اديبانه و در قالب تمثيل، تنظيم شده است.

گزارش محتوا

بوعلى، در آغاز رساله از ياران خود خواهش مى‌كند كه ماجراى دردناك وى را بشنوند و اندكى از بار غم او را بر دوش گيرند، سپس پندهايى را با زبان تشبيه و استعاره بيان مى‌كند، مانند: «همچون عقرب سلاح خويش را در پشت گيريد كه شيطان همواره از پشت به انسان حمله‌ور مى‌شود. دل به لانه مبنديد كه پرندگان همواره در لانه‌هاشان شكار مى‌شوند...»، آن‌گاه ماجراى خود را چنين شرح مى‌دهد: من و دسته‌اى از پرندگان با خيالى آسوده پرواز مى‌كرديم كه صدايى از پايين از لابه‌لاى علف‌زارها ما را فراخواند و ما كه دشتى خرم را در زير پاى خويش ديديم، بى‌هيچ گمان سويى فرود آمديم، ولى ديرى نگذشت كه دريافتيم اسير دام شده‌ايم. مدت‌ها در دام مانديم و با آن خو گرفتيم، تا اينكه من روزى پرندگانى را در آسمان مشاهده كردم كه شاد و آزاد پرواز مى‌كردند، آنها را صدا زدم كه به من نزديك شوند... و از آنها راه رهايى را جويا شدم و آنها به من آموختند و من رها شدم، اما هنوز بقايايى از دام بر پايم بود، چنان‌كه بر پاى آن پرندگان نيز بود و بر باز كردن آن توانايى نداشتند... با آنها همراه شدم، از كوه‌هاى بلند و سرسبز گذشتيم و به بارگاه پادشاهى دادگستر و صاحب كمال بار يافتيم و قصه خود را با او بازگفتيم و از او خواستيم تا بقاياى دام را از پاى ما بگشايد؛ او گفت: تنها، كسانى كه آن را بسته‌اند، مى‌توانند بگشايند؛ من فرستاده‌اى را نزد آنها مى‌فرستم كه بقاياى دام را از پاى شما بردارند و شما را خوشنود نمايند...

وضعيت كتاب

حكما، ادبا و عرفا توجهى شايان به اين رساله نموده‌اند، چنان‌كه شهاب‌الدين سهروردى آن را به فارسى ترجمه كرده و عطار نيشابورى منطق الطير را در شرح آن سروده است.

وابسته‌ها

رسائل ابن سينا (23 رساله)

عيون الحكمة؛

الحدود؛

حى بن يقظان؛

هدية الرئيس للامير (فى القوى النفسانية)؛

الفعل و الانفعال؛

اسباب الرعد؛

سر القدر؛

العرشية (فى التوحيد)؛

السعادة و ذكر الحجج على جوهرية النفس؛

الحث على الذكر؛

الموسيقی؛

ماهية الصلاة؛

تفسير سورة التوحيد؛

تفسير سورة الفلق؛

تفسير سورة الناس؛

سبب اجابة الدعاء و كيفية الزيارة؛

الشفاء من خوف الموت؛

القضاء و القدر(مناظرة الشيخ مع قدرى)؛

العشق؛

الاجوبة عن مسائل ابى الريحان البيرونى؛

علة قيام الارض وسط السماء؛

رسالة بعض الافاضل الى علماء مدينة السلام.