مطهری، مرتضی

مطهری، مرتضی

نام	مطهری، مرتضی
نام های دیگر
نام پدر
متولد	1299 هـ.ش یا 1920 م
محل تولد
رحلت	1358 هـ.ش یا 1399 هـ.ق یا 1979 م
اساتید
برخی آثار
کد مولف	989

«مرتضى مطهرى»، در 13 بهمن 1298ش، مطابق با 12 جمادى‌الأولى 1338ق (1920م) در شهرستان فريمان در نزديكى شهر مشهد در يك خانواده روحانى چشم به جهان گشود. پس از طى دوران طفوليت به مكتب‌خانه رفته و به فراگيرى دروس ابتدايى پرداخت. در سن دوازده سالگى به حوزه علميه مشهد عزيمت نموده و به تحصيل مقدمات علوم اسلامى اشتغال ورزيد. در سال 1316 على‌رغم مبارزه شديد حكومت وقت رضا شاه پهلوى با روحانيت و على‌رغم مخالفت دوستان و نزديكان، براى تكميل تحصيلات خود عازم حوزه علميه قم شد.

در دوره اقامت پانزده ساله خود در قم از محضر آيت‌الله‌العظمى بروجردى (در فقه و اصول) و امام خمينى(ره) (به مدت دوازده سال در فلسفه ملا صدرا و عرفان و اخلاق و اصول) و علامه سيد محمدحسين طباطبائى (در فلسفه بوعلى و فلسفه تطبيقى) بهره گرفت. استاد شهيد مدتى نيز از محضر آيت‌الله حاج ميرزا على‌آقا شيرازى در اخلاق و عرفان بهره‌هاى معنوى فراوان برد. از اساتيد ديگر استاد مطهرى مى‌توان از مرحوم آيت‌الله سيد محمد حجت (در اصول) و مرحوم آيت‌الله سيد محمد محقق داماد (در فقه) نام برد. وى در مدت اقامت خود در قم علاوه بر تحصيل علم، در امور اجتماعى و سياسى نيز مشاركت فعال داشت.

در سال 1331 درحالى‌كه از مدرسين معروف و از اميدهاى آينده حوزه بشمار مى‌رفت، به دلايلى از جمله مشكلات معيشتى به تهران مهاجرت كرد. در تهران به تدريس در مدرسه مروى - كه در آن علوم حوزوى آموزش داده مى‌شد - و نيز تأليف و سخنرانى‌هاى تحقيقى پرداخت. در سال 1334 ايشان اولين جلسه از جلسات تفسير قرآن خود را براى دانشجويان برگزار كرد. در همان سال، تدريس خود در دانشكده الهيات و معارف اسلامى دانشگاه تهران را آغاز نمود. در سال‌هاى 1337 و 1338 كه انجمن اسلامى پزشكان تشكيل گرديد، استاد مطهرى از سخنرانان اصلى اين انجمن و در طول سال‌هاى 1340 تا 1350 سخنران منحصربه‌فرد اين انجمن بود و بخشى از آثار استاد محصول همين جلسات است.

از سال 1341 كه نهضت امام خمينى(ره) آغاز گرديد، استاد مطهرى به‌طور فعال در كنار امام بود؛ به‌طورى كه مى‌توان سازماندهى قيام پانزده خرداد در تهران و هماهنگى آن با رهبرى امام را مرهون تلاش‌هاى او و يارانش دانست. در ساعت 1 بعد از نيمه شب روز چهارشنبه پانزده خرداد 1342، به دنبال يك سخنرانى مهيج عليه شخص محمدرضا شاه به‌وسيله پليس دستگير شده و به‌همراه تعدادى از روحانيون تهران زندانى گرديد. پس از 43 روز به دنبال مهاجرت علماى شهرستان‌ها به تهران و فشار مردم، به‌همراه ساير روحانيون از زندان آزاد شد.

پس از تبعيد امام خمينى به خارج از كشور، در 13 آبان 1343 مسئوليت استاد مطهرى و يارانش سنگين‌تر شد. در اين زمان وى به تأليف كتاب در موضوعات مورد نياز جامعه و ايراد سخنرانى در دانشگاه‌ها و مساجد مختلف ادامه داد. به‌طور كلى استاد شهيد كه به يك نهضت اسلامى معتقد بود، نه به هر نهضتى، براى اسلامى كردن محتواى نهضت، تلاش‌هاى ايدئولوژيك بسيارى نمود و با كج‌روى‌ها و انحرافات مبارزه سرسختانه كرد. در سال 1346 به كمك چند تن از دوستان اقدام به تأسيس حسينيه ارشاد نمود.

در سال 1348 به‌خاطر صدور اعلاميه‌اى با امضاى ايشان و حضرت علامه طباطبائى و آيت‌الله حاج سيد ابوالفضل مجتهد زنجانى مبنى بر جمع‌آورى اعانه براى كمك به آوارگان فلسطينى و اعلام آن طى يك سخنرانى در حسينيه ارشاد، دستگير شد و مدتى در سلول انفرادى به سر برد. از سال 1349 تا 1351 برنامه‌هاى تبليغى مسجد الجواد را به عهده داشت و غالبا خود سخنران اصلى بود تا اينكه آن مسجد و به دنبال آن حسينيه ارشاد تعطيل گرديد و بار ديگر استاد مطهرى دستگير و مدتى در بازداشت قرار گرفت. پس از آن استاد شهيد سخنرانى‌هاى خود را در مسجد جاويد و مسجد ارك و غيره ايراد مى‌كرد. بعد از مدتى مسجد جاويد نيز تعطيل گرديد. در حدود سال 1353 ممنوع المنبر گرديد و اين ممنوعيت تا پيروزى انقلاب اسلامى ادامه داشت.

از مهم‌ترين خدمات استاد مطهرى در طول حيات پربركتش ارائه ايدئولوژى اصيل اسلامى از طريق درس و سخنرانى و تأليف كتاب بود. اين امر خصوصا در سال‌هاى 1351 تا 1357 به‌خاطر افزايش تبليغات گروه‌هاى چپ و پديد آمدن گروه‌هاى مسلمان چپ‌زده و ظهور پديده التقاط به اوج خود رسيد. پس از حضرت امام، استاد مطهرى اولين شخصيتى بود كه به خطر سران سازمان موسوم به «مجاهدين خلق ايران» پى برد و ديگران را از همكارى با اين سازمان بازمى‌داشت و حتى تغيير ايدئولوژى آنها را پيش‌بينى نمود. در اين سال‌ها استاد شهيد به توصيه امام خمينى(ره) مبنى بر تدريس در حوزه علميه قم، هفته‌اى دو روز به قم عزيمت كرده و درس‌هاى مهمى در آن حوزه القا نمود و هم‌زمان در تهران نيز جلسات مختلفى براى اساتيد دانشگاه در منزل خود برگزار كرد. در سال 1355 به دنبال اعتراض به يك استاد كمونيست دانشكده الهيات! به‌خاطر القاى تعاليم ماركسيستى در سر كلاس، اجباراً زودتر از موعد مقرر بازنشسته شد. همچنين در اين سال‌ها استاد شهيد با همكارى تنى چند از شخصيت‌هاى روحانى، «جامعه روحانيت مبارز تهران» را بنيان گذاشت؛ بدان اميد كه روحانيت شهرستان‌ها نيز به‌تدريج چنين سازمانى پيدا كند.

گرچه ارتباط استاد مطهرى با امام خمينى پس از تبعيد ايشان از ايران به‌وسيله نامه و غيره استمرار داشته است، ولى در سال 1355 موفق گرديد مسافرتى به نجف اشرف نموده و ضمن ديدار با امام خمينى درباره مسائل مهم نهضت و حوزه‌هاى علميه با ايشان مشورت نمايد. پس از وفات سيد مصطفى خمينى، فرزند ارشد امام خمينى و آغاز دوره جديد نهضت اسلامى، استاد مطهرى به‌طور فعال‌ترى در خدمت نهضت قرار گرفت و در تمام مراحل آن نقشى اساسى ايفا نمود.

در دوران اقامت حضرت امام در پاريس، سفرى به آنجا نموده و در مورد مسائل مهم انقلاب با ايشان گفتگو كرد و در همين سفر، امام خمينى ايشان را مسئول تشكيل شوراى انقلاب اسلامى نمود. هنگام بازگشت امام خمينى به ايران مسئوليت كميته استقبال از امام را شخصا به عهده گرفت و تا پيروزى انقلاب اسلامى همواره در كنار رهبر انقلاب و مشاورى دلسوز و مورد اعتماد براى ايشان بود.

استاد مطهرى تنها هشتاد روز پس از انقلاب اسلامى در قيد حيات بود، تا اينكه در سه‌شنبه يازدهم ارديبهشت ماه سال 1358 درحالى‌كه از يكى از جلسات فكرى - سياسى بيرون مى‌آمد، با گلوله گروه نادان و جنايت‌كار فرقان كه به مغزش اصابت نمود، در تاريكى شب به شهادت رسيد و امام و امت اسلام درحالى‌كه اميدها به آن بزرگ‌مرد بسته بودند، در ماتمى عظيم فرو رفتند.

آثار

1. آزادى معنوى؛

2. آشنايى با قرآن؛

3. آيند انقلاب اسلامى ايران؛

4. آيين جام؛

5. احياى تفكر اسلامى؛

6. اخلاق جنسى در اسلام و جهان غرب؛

7. اسلام و نيازهاى زمان؛

8. امامت و رهبرى؛

9. امدادهاى غيبى در زندگى بشر؛

10. انسان و سرنوشت؛

11. انسان كامل؛

12. بررسى اجمالى نهضت‌هاى اسلامى در صد ساله اخير؛

13. بيست گفتار؛

14. پاسخ‌هاى استاد به نقدهايى بر كتاب مسئله حجاب؛

15. پانزده گفتار؛

16. پنج مقاله؛

17. پيامبر امى؛

18. تعليم و تربيت در اسلام؛

19. توحيد؛

20. جاذبه و دافعه على(ع)؛

21. جهاد؛

22. حج؛

23. حماسه حسينى؛

24. حكمت‌ها و اندرزها؛

25. خاتميت؛

26. ختم نبوت؛

27. خدمات متقابل اسلام و ايران؛

28. داستان راستان؛

29. درس‌هاى اسفار؛

30. ده گفتار؛

31. زن و مسائل قضايى و سياسى؛

32. سيرى در سيره ائمه اطهار؛

33. سيرى در سيره نبوى؛

34. سيرى در نهج البلاغة؛

35. شرح منظومه؛

36. شش مقاله؛

37. عدل الهى؛

38. عرفان حافظ؛

39. علل گرايش به ماديگرى؛

40. فطرت؛

41. فلسف اخلاق؛

42. فلسف تاريخ؛

43. قيام و انقلاب مهدى از ديدگاه فلسف تاريخ؛

44. گفتگوى چهارجانبه؛

45. گفتارهايى در اخلاق اسلامى؛

46. مسئله حجاب؛

47. مسئله ربا و بانك به ضميمه مسئله بيمه؛

48. مسئله شناخت؛

49. معاد؛

50. مقالات فلسفى؛

51. مقدمه‌اى بر جهان‌بينى اسلامى؛

52. نامه تاريخى استاد مطهرى به امام خمينى؛

53. نبرد حق و باطل (به ضميمه تكامل اجتماعى انسان در تاريخ)؛

54. نبوت؛

55. نظام حقوق زن در اسلام؛

56. نظرى به نظام اقتصادى اسلام؛

57. نقدى بر ماركسيسم؛

58. هدف زندگى؛

59. ولاءها و ولايت‌ها؛

و...

منابع مقاله

پايگاه اينترنتى بنياد علمى و فرهنگى استاد شهيد مرتضى مطهرى در 12 بهمن 1394 به آدرس:

http://www.motahari.ir/content/941 .

وابسته‌ها

التحصیل / نوع اثر: کتاب / نقش: تصحيح و تعليق

عرفان حافظ / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

یادداشتهای استاد مطهری / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

فی رحاب نهج البلاغة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

اصول فلسفه و روش رئالیسم / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس

الاجتهاد فی الاسلام و المشکله الاساس فی جماعه علماء الدین / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

خاتمیت / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

پیرامون انقلاب اسلامی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

پیرامون جمهوری اسلامی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

تجلی پیام در افق رسانه ملی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

تحریری بر اصول فلسفه و روش رئالیسم / نوع اثر: کتاب / نقش: معلق

العدل الالهی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

المعاد(شهید مرتضی مطهری) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

مطالعه نهج البلاغه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

مجموعه آثار استاد شهید مطهری / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الامامه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

التوحید / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

سيرة اهل البيت عليهم السلام : (الائمة الاطهار عليهم السلام) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الهجرة و الجهاد / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

ديوان خواجه شمس الدين محمد حافظ شيرازي / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمهنويس

هدف زندگي / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

ده گفتار / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

درسهاي الهيات شفا / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

[[ شرح مبسوط منظومه [ملا هادي سبزواري]: درسهاي منزل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

سيري در نهج البلاغه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

خدمات متقابل اسلام و ايران / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

تماشاگه راز: مباحثي پيرامون شناخت واقعي خواجه حافظ / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

تعليم و تربيت در اسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

تقريرات شرح المنظومة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

تحريفات عاشورا / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

انسان و سرنوشت: مقدمه اي برجهان بيني اسلامي و امامت و رهبري و... / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

سيري در نهج البلاغه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

گفتارهاي معنوي / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

انسان کامل / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

علل گرايش به ماترياليسم / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

في رحاب نهج البلاغة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

مسائل النظام و الثورة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

مدخل الی العلوم الإسلامية / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

فلسفة الأخلاق / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الأصول - الفقه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الکلام - العرفان - الحکمة العلمية / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

حکایتها و هدایتها در آثار استاد شهید آیة الله مرتضی مطهری / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

جاذبه و دافعه علی علیه السلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

قیام و انقلاب مهدی (ع) از دیدگاه فلسفه تاریخ، به ضمیمه شهید / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

آشنایی با علوم اسلامی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

آشنائی با قرآن / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

حقوق المرأة في الإسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

قصص الأبرار / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الأخلاق الجنسية في الإسلام و في العالم الغربي / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

حرکت و زمان در فلسفه اسلامی: درسهای اسفار / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

تکامل اجتماعي انسان : به ضميمه هدف زندگي : الهامي از شيخ الطائفه : مزايا و خدمات مرحوم آيه الله بروجردي / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

النبی الأمی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

قصه الأبرار / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الاسلام و ایران / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

نظام حقوق المرأة فی الاسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

عرفان حافظ / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

ایده آل انسان و انسان ایده آل: متن سخنرانی استاد شهید آیة الله مطهری / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

هجرت و جهاد / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

سیری در نهج البلاغه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

انقلاب نجات دهنده / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

دین و جهان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

جهاد / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

نظام حقوق زن در اسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

جاذبه و دافعه علی علیه السلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

شناخت قرآن / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

وحی و پیامبری / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

داستان راستان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

مسئله حجاب / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

زندگی جاویدان یا حیات اخروی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

نوری در درون من / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

خدمات متقابل اسلام و ايران (چاپ صدرا) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

مجموعه آثار (چاپ جديد با ويرايش جديد) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الحجاب : مختصر کتاب مسالة الحجاب للشهيد مرتضي مطهري / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

لا بديل عن الدين / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

إحياء الفکر الديني في الإسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

العقل و القلب / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

العقل البشري و معرفة الله / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

أسباب تخلف المسلمين / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

عالم الغيب و الشهادة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

المدد الغيبي / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

کيف تشبع الرغبات و الميول؟ / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الدعاء / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

التقوي / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

آثار التقوي / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الإنسان بين الحرية و التکليف / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

دور العقل في الإجتهاد / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

أنواع معرفة النفس / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الحرية الفکرية / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الإقتداء بالأئمة عليهم السلام في ضوء التعدد / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

القيادة في الإسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الإنتظار المهدي عجل الله فرجه الشريف / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

فريضة العلم / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

نظرة عامة في فلسفة التاريخ / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

علي عليه السلام الإنسان الکامل / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

المدارس الفکرية للکمال الإنساني / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الحب و العفاف (الضوابط الخلقية للسلوک الجنسي) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

کلیات علوم اسلامی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

انسان كامل / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

جهاد و موارد مشروعیت آن در قرآن / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الإنسان و القضاء و القدر / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

فلسفه اخلاق / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

آئینه جام : دیوان حافظ همراه با یادداشتهای استاد مطهری / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآوری و شر ح

علی از زبان استاد شهید مطهری / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

مسئله حجاب / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

المعرفة العقلیة و القلبیة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

مسئله ربا و بانک، به ضمیمه مسئله بیمه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

وحی و نبوت / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

جهان بینی توحیدی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

تکامل اجتماعی انسان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

معاد سرای جاوید / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

خدمات متقابل اسلام و ایران / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

جاذبه و دافعه امام علی (علیه السلام) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

خطابه و منبر / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

سیری در نهج البلاغه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

تعليم و تربيت در اسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الإسلام و إیران، عطاء و امتنان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

راهنمای اسلامی كودكان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

انسان در قرآن / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

إحیاء الفکر فی الإسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الحیاة الخالدة أو الحیاط الاخری / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الروية الكونية التوحيدية / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

حقيقة النهضة الحسينية / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

الحركات الاسلامية في القرن الرابع عشر الهجري - دراسة و تقییم / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

المجتمع و التاریخ / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

مقالات حول الثورة الإسلامیة فی ایران / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

سیری در سیره نبوی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

پرسش های قرآنی، پاسخ های مطهری / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده