۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'محقق حلی، جعفر بن حسن' به 'حلی، جعفر بن حسن') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
'''مراحل تطور الاجتهاد في الفقه الإمامي'''، مقاله‌اى است در زمينه تاريخ فقه و اجتهاد كه به قلم محقق گرانقدر جناب آقاى [[حکیم، منذر|سيد منذر طباطبايى حكيم]] | '''مراحل تطور الاجتهاد في الفقه الإمامي'''، مقاله‌اى است در زمينه تاريخ فقه و اجتهاد كه به قلم محقق گرانقدر جناب آقاى [[حکیم، منذر|سيد منذر طباطبايى حكيم]] و به زبان عربى تأليف گرديده است. | ||
اين رساله كوشيده تا با نگاهى تفصيلى به تاريخ فقاهت از آغاز پيدايش تا به امروز، جايگاه رفيع اين علم را روشن نموده و علل پويايى و اتقان فقه شيعه را مبيّن سازد. | اين رساله كوشيده تا با نگاهى تفصيلى به تاريخ فقاهت از آغاز پيدايش تا به امروز، جايگاه رفيع اين علم را روشن نموده و علل پويايى و اتقان فقه شيعه را مبيّن سازد. | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
مرحله تأسيس | مرحله تأسيس | ||
اولين مرحله، مرحله تأسيس است كه با تأليف «[[الکافی|كافى]]» و «[[من لا‌يحضره الفقيه]]» از سوى [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]] و [[ابن‌بابویه، محمد بن علی|صدوق]] | اولين مرحله، مرحله تأسيس است كه با تأليف «[[الکافی|كافى]]» و «[[من لا‌يحضره الفقيه]]» از سوى [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]] و [[ابن‌بابویه، محمد بن علی|صدوق]] آغاز شده است. اين دو كتاب، كتاب‌هاى حديثى - فقهى هستند كه حاكى از روى‌كرد فقه شيعه به احاديث پيامبر(ص) و ائمه عليهم‌السلام مى‌باشند، بر خلاف فقه اهل سنت كه فقط به احاديث نبوى(ص) توجه نموده‌اند. | ||
از فقه امامى تعبير به فقه نص نيز شده است، زيرا اصول و پايه آن نص احاديث و روايات و قرآن مى‌باشد. اصول و قواعدى نيز در اين فقه مورد بهره‌بردارى هستند كه در دو كتاب «تذكرة» [[شيخ مفيد]] و «ذريعة» [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] بروز و ظهور يافته‌اند. | از فقه امامى تعبير به فقه نص نيز شده است، زيرا اصول و پايه آن نص احاديث و روايات و قرآن مى‌باشد. اصول و قواعدى نيز در اين فقه مورد بهره‌بردارى هستند كه در دو كتاب «تذكرة» [[شيخ مفيد]] و «ذريعة» [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] بروز و ظهور يافته‌اند. | ||
| خط ۹۰: | خط ۹۰: | ||
مرحله انطلاق | مرحله انطلاق | ||
مرحله دوم، مرحله انطلاق است كه در واقع از زمان [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] تا زمان [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلّى]] | مرحله دوم، مرحله انطلاق است كه در واقع از زمان [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] تا زمان [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلّى]] را در بر گرفته است. | ||
اين مرحله در سه مدرسه نجف، حلّه و حلب گسترش يافته بود. از مهم‌ترين خصايص اين مرحله بهره‌گيرى از عقل در كنار روايت‌ها بوده است كه در شش مجال به ريز اين ويژگى‌ها اشاره شده است. | اين مرحله در سه مدرسه نجف، حلّه و حلب گسترش يافته بود. از مهم‌ترين خصايص اين مرحله بهره‌گيرى از عقل در كنار روايت‌ها بوده است كه در شش مجال به ريز اين ويژگى‌ها اشاره شده است. | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
مؤلف، در قسمت دوم مقاله‌اش بار ديگر از باب استدراك، به دو مرحله مذكور اشاره‌اى دارد كه در صدد برطرف كردن نواقص مطالب مذكور در آنها مى‌باشد. | مؤلف، در قسمت دوم مقاله‌اش بار ديگر از باب استدراك، به دو مرحله مذكور اشاره‌اى دارد كه در صدد برطرف كردن نواقص مطالب مذكور در آنها مى‌باشد. | ||
وى در اين‌جا اشاره‌اى به آغاز و انجام مرحله تأسيس دارد كه از زمان [[ابن‌بابویه، محمد بن علی|صدوق]] | وى در اين‌جا اشاره‌اى به آغاز و انجام مرحله تأسيس دارد كه از زمان [[ابن‌بابویه، محمد بن علی|صدوق]] اول تا دوره حمزة بن عبدالعزيز ديلمى ادامه يافته است. وى در اين‌جا به آثار مهم اين دوره اشاره كرده است. | ||
مرحله استقلال | مرحله استقلال | ||
| خط ۱۲۰: | خط ۱۲۰: | ||
مرحله پنجم تطور فقه، مرحله اعتدال است كه از اواسط قرن دوازدهم هجرى تا نيمه قرن سيزدهم؛ يعنى زمان [[شيخ انصارى]] ادامه داشت. | مرحله پنجم تطور فقه، مرحله اعتدال است كه از اواسط قرن دوازدهم هجرى تا نيمه قرن سيزدهم؛ يعنى زمان [[شيخ انصارى]] ادامه داشت. | ||
به كارگيرى عقل در حد اعتدال در متن فقه، علت نام‌گذارى اين مرحله به مرحله اعتدال است. [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]]، سيد حسين حسينى قزوينى، [[نراقی، مهدی بن ابی‌ذر|مولا محمد مهدى نراقى]]، [[کاشف‌الغطاء، جعفر بن خضر|شيخ جعفر كاشف الغطاء]]، [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن|ميرزاى قمى]] و صاحب [[هداية المسترشدين في شرح أصول معالم‌الدين|هداية المسترشدين]] | به كارگيرى عقل در حد اعتدال در متن فقه، علت نام‌گذارى اين مرحله به مرحله اعتدال است. [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]]، سيد حسين حسينى قزوينى، [[نراقی، مهدی بن ابی‌ذر|مولا محمد مهدى نراقى]]، [[کاشف‌الغطاء، جعفر بن خضر|شيخ جعفر كاشف الغطاء]]، [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن|ميرزاى قمى]] و صاحب [[هداية المسترشدين في شرح أصول معالم‌الدين|هداية المسترشدين]] و...از اعلام اين دوره مى‌باشند. | ||
مرحله كمال | مرحله كمال | ||
آخرين و پنجمين مرحله تطوّر فقه، مرحله كمال است كه از اواسط قرن سيزدهم با وفات [[صاحب جواهر، محمدحسن|شيخ محمدحسن نجفى]] | آخرين و پنجمين مرحله تطوّر فقه، مرحله كمال است كه از اواسط قرن سيزدهم با وفات [[صاحب جواهر، محمدحسن|شيخ محمدحسن نجفى]] [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] و ظهور [[شيخ انصارى]] آغاز شده و تا به امروز ادامه دارد. | ||
مؤلف، مهم‌ترين خصايص اين دوره را طبق آنچه مورخين فقه اسلامى بدان اشاره كرده‌اند، ويژگى‌هاى شخصى مرحوم [[شيخ انصارى]] مى‌داند كه با تأليف كتاب «مكاسب» طرحى نو در فقه و فقاهت به وجود آورد كه تا به امروز نيز طراوت خود را از دست نداده و به عنوان يكى از متون درسى حوزه‌هاى علميه مطرح مى‌باشد. اين، نشان‌گر اهميت دادن [[شيخ انصارى]] به فقه معاملات مى‌باشد. | مؤلف، مهم‌ترين خصايص اين دوره را طبق آنچه مورخين فقه اسلامى بدان اشاره كرده‌اند، ويژگى‌هاى شخصى مرحوم [[شيخ انصارى]] مى‌داند كه با تأليف كتاب «مكاسب» طرحى نو در فقه و فقاهت به وجود آورد كه تا به امروز نيز طراوت خود را از دست نداده و به عنوان يكى از متون درسى حوزه‌هاى علميه مطرح مى‌باشد. اين، نشان‌گر اهميت دادن [[شيخ انصارى]] به فقه معاملات مى‌باشد. | ||