قصص الأنبياء (راوندى): تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - 'بنياد پژوهشهاي اسلامى' به 'بنیاد پژوهشهای اسلامی') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
(لینک درون متنی) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR01524J1.jpg|بندانگشتی|قصص الأنبياء]] | [[پرونده:NUR01524J1.jpg|بندانگشتی|قصص الأنبياء]] | ||
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | ||
|+ | |+ | ||
|- | |- | ||
! نام کتاب!! data-type= | ! نام کتاب!! data-type="bookName" |قصص الأنبياء | ||
|- | |- | ||
|نام های دیگر کتاب | |نام های دیگر کتاب | ||
|data-type= | | data-type="otherBookNames" | | ||
|- | |- | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
|data-type= | | data-type="authors" |[[قطب راوندی، سعید بن هبةالله]] (نويسنده) | ||
[[ | [[عرفانیان یزدی، غلامرضا]] (محقق) | ||
|- | |- | ||
|زبان | |زبان | ||
|data-type= | | data-type="language" |عربي | ||
|- | |- | ||
|کد کنگره | |کد کنگره | ||
|data-type= | | data-type="congeressCode" style="direction:ltr" |BP 88 /ق6ق6 | ||
|- | |- | ||
|موضوع | |موضوع | ||
|data-type= | | data-type="subject" |پيامبران - سرگذشت نامه | ||
پيامبران - قصهها | پيامبران - قصهها | ||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
|- | |- | ||
|ناشر | |ناشر | ||
|data-type= | | data-type="publisher" |آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی | ||
|- | |- | ||
|مکان نشر | |مکان نشر | ||
|data-type= | | data-type="publishPlace" |ايران - مشهد مقدس | ||
|- | |- | ||
||سال نشر | ||سال نشر | ||
|ata-type= | | ata-type="publishYear" |مجلد1: 1409ق , | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد اتوماسیون | |کد اتوماسیون | ||
|data-type= | | data-type="automationCode" |AUTOMATIONCODE01524AUTOMATIONCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''قصص الأنبياء'''، نوشته قطبالدین، سعید بن هبةالله راوندى (متوفاى 573ق) است که در موضوع شرح زندگی پیامبران الهی و به زبان عربی در یک جلد تنظیم شده و آن را رجالی معاصر شیخ غلامرضا عرفانیان یزدی خراسانی تحقیق و تصحیح کرده است. | '''قصص الأنبياء'''، نوشته [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله|قطبالدین، سعید بن هبةالله راوندى]] (متوفاى 573ق) است که در موضوع شرح زندگی پیامبران الهی و به زبان عربی در یک جلد تنظیم شده و آن را رجالی معاصر [[عرفانیان یزدی، غلامرضا|شیخ غلامرضا عرفانیان یزدی خراسانی]] تحقیق و تصحیح کرده است. | ||
درباره ویژگیهای تحقیق و تصحیح حاضر چند نکته گفتنی است: | درباره ویژگیهای تحقیق و تصحیح حاضر چند نکته گفتنی است: | ||
# هرچند نام مصحح بر روی جلد کتاب و در صفحه آغازین بهصورت | # هرچند نام مصحح بر روی جلد کتاب و در صفحه آغازین بهصورت «[[عرفانیان یزدی، غلامرضا|غلامرضا عرفانیان الیزدي]]» و در صفحه شناسنامه بهصورت «[[عرفانیان یزدی، غلامرضا|غلامرضا عرفانیان]]» آمده، ولی مصحح خودش در پایان مقدمهاش نامش را بهصورت «[[عرفانیان یزدی، غلامرضا|الميرزا غلامرضا عرفانیان الیزدي الخراساني]]» ثبت کرده است<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص29</ref>. شایان ذکر است که با توجه به عربی بودن متن کتاب و مقدمه مصحح، ناهماهنگی مذکور – بین ناشر و مصحح - از نظر کاربرد «ال» و نگارش «غلامرضا» بهصورت پیوسته یا گسسته و... پذیرفته نیست. | ||
# مصحح در مقدمه علمیاش – که زمان و مکان و سایر مشخصات نگارش آن را معلوم نکرده - اثر حاضر را شناسانده و تأکید کرده است که این کتاب را قطبالدین، سعید بن هبةالله راوندى نگاشته و در این نسبت هیچ شکی نیست و چند قرینه برای تأیید این مطلب بیان کرده و بعد به معرفی نویسنده پرداخته است. همچنین مصحح مشخصات نسخههای خطی اثر حاضر و چگونگی تصحیح آن را معین کرده است. او از جمله یادآور شده که کتاب حاضر از منابع و مصادر بحار الأنوار است. مصحح افزوده است که افزون بر استخراج نشانی آیات و روایات، تعلیقاتی سودمند برای اثر حاضر نوشته است<ref>ر.ک: همان، ص7-16</ref>. وی در ادامه فهرستی از کتابهایی را که قبل از اثر حاضر درباره تاریخ پیامبران(ع) نوشته شده، ذکر کرده است<ref>ر.ک: همان، ص17-29</ref>. | # مصحح در مقدمه علمیاش – که زمان و مکان و سایر مشخصات نگارش آن را معلوم نکرده - اثر حاضر را شناسانده و تأکید کرده است که این کتاب را [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله|قطبالدین، سعید بن هبةالله راوندى]] نگاشته و در این نسبت هیچ شکی نیست و چند قرینه برای تأیید این مطلب بیان کرده و بعد به معرفی نویسنده پرداخته است. همچنین مصحح مشخصات نسخههای خطی اثر حاضر و چگونگی تصحیح آن را معین کرده است. او از جمله یادآور شده که کتاب حاضر از منابع و مصادر [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الأنوار]] است. مصحح افزوده است که افزون بر استخراج نشانی آیات و روایات، تعلیقاتی سودمند برای اثر حاضر نوشته است<ref>ر.ک: همان، ص7-16</ref>. وی در ادامه فهرستی از کتابهایی را که قبل از اثر حاضر درباره تاریخ پیامبران(ع) نوشته شده، ذکر کرده است<ref>ر.ک: همان، ص17-29</ref>. | ||
# مصحح در تعلیقاتش بر اثر حاضر، نشانی آیات و روایات مورد استفاده را مشخص کرده و اختلاف نسخههای خطی را توضیح داده و همچنین کلمات نامأنوس و مشکل را معنا کرده و توضیحاتی را افزوده است. وی نگارش این تعلیقات را در تاریخ یازدهم اسفند 1365 به پایان رسانده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص372، پاورقی 3</ref>. | # مصحح در تعلیقاتش بر اثر حاضر، نشانی آیات و روایات مورد استفاده را مشخص کرده و اختلاف نسخههای خطی را توضیح داده و همچنین کلمات نامأنوس و مشکل را معنا کرده و توضیحاتی را افزوده است. وی نگارش این تعلیقات را در تاریخ یازدهم اسفند 1365 به پایان رسانده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص372، پاورقی 3</ref>. | ||
# مصحح روایات و حکایات کتاب را شمارهگذاری کرده و شمارهها را بهصورت مسلسل آورده که تعداد آنها 450 عدد ذکر شده<ref>ر.ک: همان، ص372</ref>؛ ولی همین کتاب بهصورتی دیگر با تصحیح حجّتالاسلام شیخ عبدالحلیم حلّی در دو جلد منتشر شده و در آن تعداد روایات و حکایات 521 عدد شمرده شده است<ref>ر.ک: الراوندي قطبالدين، سعيد بن هبةالله، ج2، ص301</ref>. | # مصحح روایات و حکایات کتاب را شمارهگذاری کرده و شمارهها را بهصورت مسلسل آورده که تعداد آنها 450 عدد ذکر شده<ref>ر.ک: همان، ص372</ref>؛ ولی همین کتاب بهصورتی دیگر با تصحیح حجّتالاسلام شیخ عبدالحلیم حلّی در دو جلد منتشر شده و در آن تعداد روایات و حکایات 521 عدد شمرده شده است<ref>ر.ک: الراوندي قطبالدين، سعيد بن هبةالله، ج2، ص301</ref>. | ||
# مصحح، متن کتاب را بر اساس 5 نسخه خطى موجود مقابله کرده و صحیحترین احتمالات را در صورت اختلاف انتخاب کرده و موارد اختلاف بقیه نسخهها را در صورت لزوم در پاورقى ذکر کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص31، پاورقی 1-9، ص32، پاورقی 1-4 و...</ref>. | # مصحح، متن کتاب را بر اساس 5 نسخه خطى موجود مقابله کرده و صحیحترین احتمالات را در صورت اختلاف انتخاب کرده و موارد اختلاف بقیه نسخهها را در صورت لزوم در پاورقى ذکر کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص31، پاورقی 1-9، ص32، پاورقی 1-4 و...</ref>. | ||
# همچنین مصحح از آنجا که خود در زمینه رجال صاحبنظر است، گاه به اظهار نظر انتقادی پرداخته و آنچه را که در همه نسخههای خطی و نیز در بحار الأنوار آمده، از نظر علم رجال نقد کرده و استدلال خودش را نیز آورده است<ref>ر.ک: همان، ص217، پاورقی 2</ref> و گاه یادآور شده که آنچه در برخی نسخهها و بحار آمده، غلط است و اشاره به دلیل نکرده؛ زیرا از نظر ادبی وجه این اشتباه روشن است<ref>ر.ک: همان، ص226، پاورقی 4</ref>. همچنین گاه از نظر ادبی و لغوی، واژگان یا عبارات نسخههای خطی را نقد کرده و صورت صحیح آن را آورده است<ref>ر.ک: همان، ص252، پاورقی 2</ref>. | # همچنین مصحح از آنجا که خود در زمینه رجال صاحبنظر است، گاه به اظهار نظر انتقادی پرداخته و آنچه را که در همه نسخههای خطی و نیز در [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الأنوار]] آمده، از نظر علم رجال نقد کرده و استدلال خودش را نیز آورده است<ref>ر.ک: همان، ص217، پاورقی 2</ref> و گاه یادآور شده که آنچه در برخی نسخهها و بحار آمده، غلط است و اشاره به دلیل نکرده؛ زیرا از نظر ادبی وجه این اشتباه روشن است<ref>ر.ک: همان، ص226، پاورقی 4</ref>. همچنین گاه از نظر ادبی و لغوی، واژگان یا عبارات نسخههای خطی را نقد کرده و صورت صحیح آن را آورده است<ref>ر.ک: همان، ص252، پاورقی 2</ref>. | ||
# گاه مصحح یادآور شده است که عبارت نسخههای خطی و حتی نسخه بحار نیز ناقص است و عبارت صحیح را بر اساس نسخه کتاب «إثباة الهداة» تصحیح کرده است<ref>ر.ک: همان، ص143، پاورقی 3</ref>. | # گاه مصحح یادآور شده است که عبارت نسخههای خطی و حتی نسخه بحار نیز ناقص است و عبارت صحیح را بر اساس نسخه کتاب «إثباة الهداة» تصحیح کرده است<ref>ر.ک: همان، ص143، پاورقی 3</ref>. | ||
# مصحح گاه نکته جالبی را از نظر لغوی در پاورقی افزوده است؛ بهعنوان مثال در متن، تعبیر «أشدخة» آمده و مصحح در پاورقی نوشته است: در نسخه دیگری «أخدشة» آمده و بعد افزوده: «شدخ»، عکس «خدش» است، ولی مفهوم آن دو یکسان است<ref>ر.ک: همان، ص59، پاورقی 5</ref>. | # مصحح گاه نکته جالبی را از نظر لغوی در پاورقی افزوده است؛ بهعنوان مثال در متن، تعبیر «أشدخة» آمده و مصحح در پاورقی نوشته است: در نسخه دیگری «أخدشة» آمده و بعد افزوده: «شدخ»، عکس «خدش» است، ولی مفهوم آن دو یکسان است<ref>ر.ک: همان، ص59، پاورقی 5</ref>. | ||
# گاه مصحح یادآور شده است که عبارت نسخههای خطی و حتی نسخه بحار نیز اشتباه است و نام صحیح راوی همان است که در متن کتاب ذکر شده و این تصحیح بر اساس فهرستهای شیخ طوسی و نجاشی و برقی و مشیخه الفقيه و... انجام شده و بهطور مثال یادآور شده که راوی در اینجا عبارت است از: «فضل بن ابیقرّه»، نه «فضل بن قرّة»<ref>ر.ک: همان، ص188، پاورقی 1</ref>. | # گاه مصحح یادآور شده است که عبارت نسخههای خطی و حتی نسخه بحار نیز اشتباه است و نام صحیح راوی همان است که در متن کتاب ذکر شده و این تصحیح بر اساس فهرستهای [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] و [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشی]] و [[برقی، احمد بن محمد|برقی]] و [[مشيخة الفقيه|مشیخه الفقيه]] و... انجام شده و بهطور مثال یادآور شده که راوی در اینجا عبارت است از: «فضل بن ابیقرّه»، نه «فضل بن قرّة»<ref>ر.ک: همان، ص188، پاورقی 1</ref>. | ||
# مصحح گاه مأخذ روایتی را نیافته و در پاورقی تصریح کرده که این روایت را در منابع سنی یا شیعی نیافتم؛ بهعنوان مثال ایشان روایت «إذا أراد الله بقوم خيراً أمطرهم بالليل و شمّسهم بالنهار» را – که به پیامبر(ص) نسبت داده شده - در هیچیک از منابع اسلامی نیافته است<ref>ر.ک: همان، ص236، پاورقی 3</ref>. | # مصحح گاه مأخذ روایتی را نیافته و در پاورقی تصریح کرده که این روایت را در منابع سنی یا شیعی نیافتم؛ بهعنوان مثال ایشان روایت «إذا أراد الله بقوم خيراً أمطرهم بالليل و شمّسهم بالنهار» را – که به پیامبر(ص) نسبت داده شده - در هیچیک از منابع اسلامی نیافته است<ref>ر.ک: همان، ص236، پاورقی 3</ref>. | ||
# همچنین مصحح گاه اختلاف نسخههای خطی با نسخه بحار الأنوار را بیان کرده و بعد افزوده است که آنچه در نسخه بحار آمده، «اوجه»، یعنی پذیرفتنیتر و برتر و یا «اوفق» است؛ یعنی با قواعد بیشتر میسازد<ref>ر.ک: همان، ص192، پاورقی 3 و 5</ref>. | # همچنین مصحح گاه اختلاف نسخههای خطی با نسخه [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الأنوار]] را بیان کرده و بعد افزوده است که آنچه در نسخه بحار آمده، «اوجه»، یعنی پذیرفتنیتر و برتر و یا «اوفق» است؛ یعنی با قواعد بیشتر میسازد<ref>ر.ک: همان، ص192، پاورقی 3 و 5</ref>. | ||
# مصحح گاه وارد بحثهای روایی، رجالی و کلامی دقیقی شده و به نقد عملکرد علامه مجلسی نسبت به دو روایت پرداخته و ابراز شگفتی کرده و توضیحات سودمندی را در اینباره آورده است<ref>ر.ک: همان، ص241، پاورقی 2</ref>. | # مصحح گاه وارد بحثهای روایی، رجالی و کلامی دقیقی شده و به نقد عملکرد [[مجلسی، محمدباقر|علامه مجلسی]] نسبت به دو روایت پرداخته و ابراز شگفتی کرده و توضیحات سودمندی را در اینباره آورده است<ref>ر.ک: همان، ص241، پاورقی 2</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == |
نسخهٔ ۱۶ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۳:۵۵
نام کتاب | قصص الأنبياء |
---|---|
نام های دیگر کتاب | |
پدیدآورندگان | قطب راوندی، سعید بن هبةالله (نويسنده)
عرفانیان یزدی، غلامرضا (محقق) |
زبان | عربي |
کد کنگره | BP 88 /ق6ق6 |
موضوع | پيامبران - سرگذشت نامه
پيامبران - قصهها قرآن - قصهها قرآن - نامهاي تاريخى |
ناشر | آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی |
مکان نشر | ايران - مشهد مقدس |
سال نشر | مجلد1: 1409ق , |
کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE01524AUTOMATIONCODE |
قصص الأنبياء، نوشته قطبالدین، سعید بن هبةالله راوندى (متوفاى 573ق) است که در موضوع شرح زندگی پیامبران الهی و به زبان عربی در یک جلد تنظیم شده و آن را رجالی معاصر شیخ غلامرضا عرفانیان یزدی خراسانی تحقیق و تصحیح کرده است.
درباره ویژگیهای تحقیق و تصحیح حاضر چند نکته گفتنی است:
- هرچند نام مصحح بر روی جلد کتاب و در صفحه آغازین بهصورت «غلامرضا عرفانیان الیزدي» و در صفحه شناسنامه بهصورت «غلامرضا عرفانیان» آمده، ولی مصحح خودش در پایان مقدمهاش نامش را بهصورت «الميرزا غلامرضا عرفانیان الیزدي الخراساني» ثبت کرده است[۱]. شایان ذکر است که با توجه به عربی بودن متن کتاب و مقدمه مصحح، ناهماهنگی مذکور – بین ناشر و مصحح - از نظر کاربرد «ال» و نگارش «غلامرضا» بهصورت پیوسته یا گسسته و... پذیرفته نیست.
- مصحح در مقدمه علمیاش – که زمان و مکان و سایر مشخصات نگارش آن را معلوم نکرده - اثر حاضر را شناسانده و تأکید کرده است که این کتاب را قطبالدین، سعید بن هبةالله راوندى نگاشته و در این نسبت هیچ شکی نیست و چند قرینه برای تأیید این مطلب بیان کرده و بعد به معرفی نویسنده پرداخته است. همچنین مصحح مشخصات نسخههای خطی اثر حاضر و چگونگی تصحیح آن را معین کرده است. او از جمله یادآور شده که کتاب حاضر از منابع و مصادر بحار الأنوار است. مصحح افزوده است که افزون بر استخراج نشانی آیات و روایات، تعلیقاتی سودمند برای اثر حاضر نوشته است[۲]. وی در ادامه فهرستی از کتابهایی را که قبل از اثر حاضر درباره تاریخ پیامبران(ع) نوشته شده، ذکر کرده است[۳].
- مصحح در تعلیقاتش بر اثر حاضر، نشانی آیات و روایات مورد استفاده را مشخص کرده و اختلاف نسخههای خطی را توضیح داده و همچنین کلمات نامأنوس و مشکل را معنا کرده و توضیحاتی را افزوده است. وی نگارش این تعلیقات را در تاریخ یازدهم اسفند 1365 به پایان رسانده است[۴].
- مصحح روایات و حکایات کتاب را شمارهگذاری کرده و شمارهها را بهصورت مسلسل آورده که تعداد آنها 450 عدد ذکر شده[۵]؛ ولی همین کتاب بهصورتی دیگر با تصحیح حجّتالاسلام شیخ عبدالحلیم حلّی در دو جلد منتشر شده و در آن تعداد روایات و حکایات 521 عدد شمرده شده است[۶].
- مصحح، متن کتاب را بر اساس 5 نسخه خطى موجود مقابله کرده و صحیحترین احتمالات را در صورت اختلاف انتخاب کرده و موارد اختلاف بقیه نسخهها را در صورت لزوم در پاورقى ذکر کرده است[۷].
- همچنین مصحح از آنجا که خود در زمینه رجال صاحبنظر است، گاه به اظهار نظر انتقادی پرداخته و آنچه را که در همه نسخههای خطی و نیز در بحار الأنوار آمده، از نظر علم رجال نقد کرده و استدلال خودش را نیز آورده است[۸] و گاه یادآور شده که آنچه در برخی نسخهها و بحار آمده، غلط است و اشاره به دلیل نکرده؛ زیرا از نظر ادبی وجه این اشتباه روشن است[۹]. همچنین گاه از نظر ادبی و لغوی، واژگان یا عبارات نسخههای خطی را نقد کرده و صورت صحیح آن را آورده است[۱۰].
- گاه مصحح یادآور شده است که عبارت نسخههای خطی و حتی نسخه بحار نیز ناقص است و عبارت صحیح را بر اساس نسخه کتاب «إثباة الهداة» تصحیح کرده است[۱۱].
- مصحح گاه نکته جالبی را از نظر لغوی در پاورقی افزوده است؛ بهعنوان مثال در متن، تعبیر «أشدخة» آمده و مصحح در پاورقی نوشته است: در نسخه دیگری «أخدشة» آمده و بعد افزوده: «شدخ»، عکس «خدش» است، ولی مفهوم آن دو یکسان است[۱۲].
- گاه مصحح یادآور شده است که عبارت نسخههای خطی و حتی نسخه بحار نیز اشتباه است و نام صحیح راوی همان است که در متن کتاب ذکر شده و این تصحیح بر اساس فهرستهای شیخ طوسی و نجاشی و برقی و مشیخه الفقيه و... انجام شده و بهطور مثال یادآور شده که راوی در اینجا عبارت است از: «فضل بن ابیقرّه»، نه «فضل بن قرّة»[۱۳].
- مصحح گاه مأخذ روایتی را نیافته و در پاورقی تصریح کرده که این روایت را در منابع سنی یا شیعی نیافتم؛ بهعنوان مثال ایشان روایت «إذا أراد الله بقوم خيراً أمطرهم بالليل و شمّسهم بالنهار» را – که به پیامبر(ص) نسبت داده شده - در هیچیک از منابع اسلامی نیافته است[۱۴].
- همچنین مصحح گاه اختلاف نسخههای خطی با نسخه بحار الأنوار را بیان کرده و بعد افزوده است که آنچه در نسخه بحار آمده، «اوجه»، یعنی پذیرفتنیتر و برتر و یا «اوفق» است؛ یعنی با قواعد بیشتر میسازد[۱۵].
- مصحح گاه وارد بحثهای روایی، رجالی و کلامی دقیقی شده و به نقد عملکرد علامه مجلسی نسبت به دو روایت پرداخته و ابراز شگفتی کرده و توضیحات سودمندی را در اینباره آورده است[۱۶].
پانویس
- ↑ ر.ک: مقدمه کتاب، ص29
- ↑ ر.ک: همان، ص7-16
- ↑ ر.ک: همان، ص17-29
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ص372، پاورقی 3
- ↑ ر.ک: همان، ص372
- ↑ ر.ک: الراوندي قطبالدين، سعيد بن هبةالله، ج2، ص301
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ص31، پاورقی 1-9، ص32، پاورقی 1-4 و...
- ↑ ر.ک: همان، ص217، پاورقی 2
- ↑ ر.ک: همان، ص226، پاورقی 4
- ↑ ر.ک: همان، ص252، پاورقی 2
- ↑ ر.ک: همان، ص143، پاورقی 3
- ↑ ر.ک: همان، ص59، پاورقی 5
- ↑ ر.ک: همان، ص188، پاورقی 1
- ↑ ر.ک: همان، ص236، پاورقی 3
- ↑ ر.ک: همان، ص192، پاورقی 3 و 5
- ↑ ر.ک: همان، ص241، پاورقی 2
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- الراوندي قطبالدين، سعيد بن هبةالله، «قصص الأنبياء»، تحقيق: حجّة الإسلام الشيخ عبدالحليم الحلّي، مكتبة العلامة المجلسي، قم 1430ق.