أعلام النبوة (رازی)

اعلام النبوه (رازی)

نام کتاب	اعلام النبوه (رازی)
نام‌های دیگر کتاب
پدیدآورندگان	نصر، حسین (مقدمه نويس) صاوی، صلاح (تصحیح، تحقیق و مقدمه) ابوحاتم رازی، احمد بن حمدان (نويسنده) اعوانی، غلامرضا (تصحیح، تحقیق و مقدمه)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏215‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏الف‎‏6
موضوع	ابوحاتم رازی، احمد بن حمدان، - ق322 اسماعیلیه - عقاید رازی، محمد بن زکریا، ۲۵۱ - ۳۱۳ق. فلسفه اسلامی - مناظره‏ها
ناشر	موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ايران
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1381 هـ.ش
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE2410AUTOMATIONCODE

معرفى اجمالى

أعلام النبوّة، کتابى است حاوى پاسخ‌هاى ابوحاتم رازى به نظريات محمد بن زكرياى رازى و سراسر حجت‌هايى است در تأييد اصول و معتقدات دينى. اين کتاب بى‌شك يكى از آثار پر ارزش دينى، كلامى و فلسفى در جهان اسلام است و بى‌ترديد از مهم‌ترين كتبى است كه در دفاع از دين و به ويژه اسلام نوشته شده است.

ساختار

کتاب داراى هفت باب كه ذيل هر باب فصولى است و هشت فهرست مى‌باشد.

گزارش محتوا

اين کتاب بر مبناى مناظراتى كه ميان ابوحاتم احمد بن حمدان بن احمد و رسنانى رازى (متوفاى 322ق) از يكسو، و ابوبكر محمد بن زكرياى رازى از سوى ديگر صورت گرفته، نوشته شده است. اعلام النبوة ابوحاتم رازى از نمونه‌هاى بارز تفكر مسلمانان در اواخر سده چهارم و اوائل سده پنجم هجرى است كه در آن دو فيلسوف از دو نحلۀ فكرى بسيار متفاوت، بلكه متضاد، با دو جهان بينى كاملا مختلف با هم روبرو مى‌شوند، دربارۀ مسائل و مباحث مختلف ما بعد الطبيعى، دينى، فلسفى و غيره گفتگو مى‌كنند، ادله يكديگر را نقض مى‌كنند، براى اثبات مدعاى خود و ابطال دعاوى طرف ديگر ادله و براهين عقلى مى‌آورند و آنگاه خوانندۀ منصف را به قضاوت و داورى فرا مى‌خوانند. اين کتاب اولين کتابى است كه در ادب اسماعيلى بر ضد فيلسوفى كه منكر ضرورت وحى و نبوت، نوشته شده است و در آن همۀ اشكالاتى كه معمولا بر دين و انبياء ايراد مى‌كنند، طرح و به آنها پاسخ داده شده است. ابوحاتم در اين کتاب به ردّ ديدگاه ابن زكريا در انكار ضرورت وحى و نبوت و ارسال رسل و قول وى به قدماى خمسه؛ يعنى خداوند، نفس، هيولى، زمان و مكان پرداخته و برخى ايرادات محمد بن زكريا در مورد اديان را نقل و به انتقاد از آنها پرداخته و يك يك دعاوى وى را باطل مى‌كند. در فصلى از کتاب احاديث موضوع (يا مصنوع) از يك سو و احاديث صحيح از سوى ديگر مورد بحث و تحليل قرار مى‌گيرد و از برخى واضعان حديث نام برده مى‌شود. در فصل‌هاى بعدى، ابوحاتم، براى آن كه مقام والاى پيغمبران را نشان دهد و كمالات ايشان را به نحو محسوس‌تر و ملموس‌ترى بنماياند، به ذكر مناقب و فضائل حضرت ختمى مرتبت(ص) مى‌پردازد، همچنين پاره‌اى از معجزات و كرامات آن حضرت را يادآور مى‌شود. رمز و تمثيل و اهميت آن در فهم اسرار ملكوتى از ديگر موضوعاتى است كه در اين کتاب بدان پرداخته شده است. آشكار ساختن تناقضات فلاسفه، اثبات حقانيت و اصالت همۀ اديان آسمانى، اعجاز قرآن، معرفى پيغمبران به عنوان اصل و منشأ علوم بشرى و غيره موضوعاتى است كه در اين کتاب بدان‌ها پرداخته شده است.

ابوحاتم در اثبات نظريات خود از دو نوع دليل عقلى و نقلى استفاده مى‌كند. دلايل عقلى او بسيار بديهى و روشن است و موجب تصديق خواننده مى‌گردد و دلائل نقلى او مأخوذ از كتب آسمانى، احاديث و قول فلاسفه و بزرگان است.