فتح الشکور فی معرفة أعیان علماء التکرور: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'علی اکبر' به 'علی‌اکبر') |
جز (جایگزینی متن - 'احیانا' به 'احیاناً') |
||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
از دیگر افرادی که شرح حال آنها در کتاب ذکر شده، عبارتند از: احمد بن احمد معروف به شریف<ref>همان، ص51</ref>؛ امین بن حبیب جکانی<ref>همان، ص69</ref>؛ بشیر بن هادی<ref>همان، ص78</ref>؛ جد بن مختار بن مصطفی غلاوی احمدی<ref>همان، ص85</ref>؛ خضر بن محمد بن عثمان جمانی<ref>همان، ص95</ref>؛ زیدان بن محمد بن احمد حسنی<ref>همان، ص97</ref>و محمد بن یوسف فاسی<ref>همان، ص151</ref> | از دیگر افرادی که شرح حال آنها در کتاب ذکر شده، عبارتند از: احمد بن احمد معروف به شریف<ref>همان، ص51</ref>؛ امین بن حبیب جکانی<ref>همان، ص69</ref>؛ بشیر بن هادی<ref>همان، ص78</ref>؛ جد بن مختار بن مصطفی غلاوی احمدی<ref>همان، ص85</ref>؛ خضر بن محمد بن عثمان جمانی<ref>همان، ص95</ref>؛ زیدان بن محمد بن احمد حسنی<ref>همان، ص97</ref>و محمد بن یوسف فاسی<ref>همان، ص151</ref> | ||
از جمله ویژگی‌های کتاب، آن است که بسیاری از شرح حال‌های مذکور در آن، دربردارنده تاریخ تولد مترجم و | از جمله ویژگی‌های کتاب، آن است که بسیاری از شرح حال‌های مذکور در آن، دربردارنده تاریخ تولد مترجم و احیاناً در پاره ای موارد، تعیین روز، ساعت و مکان ولادت و تاریخ وفات، نام شیوخ و اساتید و دروسی که نزد ایشان تلمذ نموده، نام علمایی که از ایشان کسب اجازه نموده، سفرهایی که داشته، اسامی کتب و تألیفات (اگر آن شخص صاحب تألیف بوده)، وظایف و مسئولیت‌هایی که وی به عهده داشته از قبیل امامت، قضاوت و افتا، صفات فاضله وی مانند زهد، تقوی، صلاح، اعتنا و اهتمام به علم و حرص بر تعلیم و اهتمام به جمع کتب و... است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5</ref> | ||
همچنین در خلال این تراجم، معلومات باارزش و مفیدی پیرامون مسائل مختلفی همچون مراکز علمی و پژوهش‌های انجام شده در آنها، کتب درسی، روابط میان شاگرد و استاد، تأثیر و تأثر بین مراکز فرهنگی و علمی مختلف عربی در این مرحله تاریخی، اسامی کتب تراث عربی موجود و مورد استفاده علما در بلاد تکرور، اسامی تألیفات علمای آن منطقه و... در اختیار خواننده قرار خواهد گرفت<ref>ر.ک: همان، ص5-6</ref> | همچنین در خلال این تراجم، معلومات باارزش و مفیدی پیرامون مسائل مختلفی همچون مراکز علمی و پژوهش‌های انجام شده در آنها، کتب درسی، روابط میان شاگرد و استاد، تأثیر و تأثر بین مراکز فرهنگی و علمی مختلف عربی در این مرحله تاریخی، اسامی کتب تراث عربی موجود و مورد استفاده علما در بلاد تکرور، اسامی تألیفات علمای آن منطقه و... در اختیار خواننده قرار خواهد گرفت<ref>ر.ک: همان، ص5-6</ref> | ||
نسخهٔ ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۵:۱۵
| نام کتاب | فتح الشکور في معرفة أعيان علماء التکرور |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | برتلي، محمد عبدالله بن محمد (نويسنده)
کتاني، محمد ابراهيم (محقق) حجي، محمد (محقق) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 54/2 /پ4ف2 |
| موضوع | مجتهدان و علما - سرگذشت نامه |
| ناشر | دار الغرب الإسلامي |
| مکان نشر | لبنان - بيروت |
| سال نشر | 2007م , 1428ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE11721AUTOMATIONCODE |
معرفی اجمالی
فتح الشکور فی معرفة أعیان علماء التکرور، تألیف محمد بن عبدالله بن محمد برتلی، با تحقیق محمدابراهیم کتانی و محمد حجی، موسوعه ای است در شرح حال اعیان و بزرگان بلاد تکرور - بلادی است منسوب به قبیله سودان در جنوب مغرب[۱]- که به زبان عربی و در قرن سیزدهم قمری، نوشته شده است.
این کتاب در تاریخ فرهنگ عرب، از لحاظ پرداختن به تراجم اهالی مکان و زمان معین، دارای اهمیتی خاص می‌باشد[۲]
ساختار
کتاب، مشتمل است بر مقدمه محقق محمدابراهیم کتانی، شرح حال مؤلف به قلم یکی از شاگردانش، خطبه کتاب و متن اصلی حاوی اسامی افراد، بر اساس ترتیب حروف الفبا.
کتاب دربردارنده مجموعا 215 شرح حال از اعیان و بزرگانی است که در محدوده زمانی حدودا 160 ساله، در بلاد تکرور زندگی می‌کرده‌اند.
گزارش محتوا
در مقدمه محقق، ضمن بیان برخی از ویژگی‌های کتاب، به این نکته اشاره شده که هرچند این اثر، دارای اطلاعات مفید و پرارزشی است، اما بااین حال مورد بی توجهی نویسندگانی که به تاریخ این مکان و محدوده تاریخی پرداخته‌اند، قرار گرفته و علمایی همچون کارل بروکلمان در «تاریخ الأدب العربی» و ذیل آن، اسماعیل پاشا بغدادی در «إیضاح المکنون فی الذیل علی کشف الظنون» و «هدیة العارفین إلی أسماء المؤلفین و آثار المصنفین»، صاحب «فهرس الفهارس»، قاضی عباس بن ابراهیم مراکشی در «الإعلام بمن حل مراکش و أغمات من الأعلام»، رضا کحاله در «معجم المؤلفین»، حسن احمد محمود در «الحافل الثقافة العربیة فی إفریقیا» و حتی خیرالدین زرکلی (که محقق وی را با عنوان «صدیقنا» نام برده) در «الأعلام»، از آن غفلت کرده‌اند[۳]
در خطبه کتاب، به موضوع و اهمیت کتاب اشاره شده است[۴]
اولین فرد معرفی شده در کتاب، حاج احمد بن عمر بن محمد آقیت صنهاجی، متوفی سال 743ق[۵]است و آخرین فرد نیز، صاحب «نظم الدول» بوده که نام وی و تاریخ وفاتش برای نویسنده مجهول بوده است[۶]
از دیگر افرادی که شرح حال آنها در کتاب ذکر شده، عبارتند از: احمد بن احمد معروف به شریف[۷]؛ امین بن حبیب جکانی[۸]؛ بشیر بن هادی[۹]؛ جد بن مختار بن مصطفی غلاوی احمدی[۱۰]؛ خضر بن محمد بن عثمان جمانی[۱۱]؛ زیدان بن محمد بن احمد حسنی[۱۲]و محمد بن یوسف فاسی[۱۳]
از جمله ویژگی‌های کتاب، آن است که بسیاری از شرح حال‌های مذکور در آن، دربردارنده تاریخ تولد مترجم و احیاناً در پاره ای موارد، تعیین روز، ساعت و مکان ولادت و تاریخ وفات، نام شیوخ و اساتید و دروسی که نزد ایشان تلمذ نموده، نام علمایی که از ایشان کسب اجازه نموده، سفرهایی که داشته، اسامی کتب و تألیفات (اگر آن شخص صاحب تألیف بوده)، وظایف و مسئولیت‌هایی که وی به عهده داشته از قبیل امامت، قضاوت و افتا، صفات فاضله وی مانند زهد، تقوی، صلاح، اعتنا و اهتمام به علم و حرص بر تعلیم و اهتمام به جمع کتب و... است[۱۴]
همچنین در خلال این تراجم، معلومات باارزش و مفیدی پیرامون مسائل مختلفی همچون مراکز علمی و پژوهش‌های انجام شده در آنها، کتب درسی، روابط میان شاگرد و استاد، تأثیر و تأثر بین مراکز فرهنگی و علمی مختلف عربی در این مرحله تاریخی، اسامی کتب تراث عربی موجود و مورد استفاده علما در بلاد تکرور، اسامی تألیفات علمای آن منطقه و... در اختیار خواننده قرار خواهد گرفت[۱۵]
وضعیت کتاب
فهرست موضوعات، اعلام، اماکن و قبایل و کتب مذکور در متن، در انتهای کتاب آمده است.
در پاورقی‌ها به اختلاف نسخ اشاره شده است[۱۶]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- دهخدا، علی‌اکبر، «لغتنامه دهخدا»، مؤسسه انتشارات و چاپ تهران، پاییز 1372.
وابسته‌ها
پیوندها
مطالعه کتاب فتح الشکور فی معرفة أعیان علماء التکرور در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور